Ankara Etlik Şehir Hastanesi Çocuk-Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği İdari, Eğitim Sorumlusu Doç. Dr. Ayşegül Efe, dikkat eksikliğinin önemli bir nedeninin aşırı ekran kullanımı olduğunu belirterek, ilkokul çocuklarının günlük ekran kullanımının en fazla 1 saat, 12 yaş ve üstü çocuk ve yetişkinlerde ise 2 saati geçmemesi gerektiğini vurguladı.
Efe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ekran süresinin telefon, tablet, bilgisayar ve televizyon izlemeyi kapsayan toplam bir zaman dilimi olduğunu belirtti.
Amerikan Pediatri Akademisi’nin çocuklar için belirlediği ekran sürelerine dikkat çeken Efe, 0-3 yaş arası çocukların gelişimsel becerilerinden dolayı mümkünse ekrana hiç maruz kalmaması gerektiğini vurguladı. Çünkü ekrandaki yoğun uyaranlar, bu yaş grubunun bilişsel becerileriyle uyumlu değil.
3-6 yaş arası çocukların ise ebeveyn kontrolünde ve ebeveynle iletişim halinde maksimum yarım saat ekrana bakabileceğini ifade eden Efe, ilkokul çağındaki tüm çocukların günlük toplam ekran süresinin 1 saati geçmemesi gerektiğini belirtti. 12 yaş ve üstü çocuk ve yetişkinler için de tüm ekran kullanımının 2 saatle sınırlandırılmasını önerdi. Efe, özellikle 12 yaş altı çocukların telefon kullanmaması ve sosyal medyada kendilerine ait hesapları olmaması gerektiğini vurguladı. Eğer varsa, çocukların siber zorbalığa karşı korunmaları için aile denetiminde olmaları önem taşıyor. Ayrıca, 12-17 yaş aralığında içerik kontrolünün yapılamadığı akıllı telefon sistemlerinin zorunlu olmadıkça çocuklara verilmemesini önerdi.
Efe, her yaş grubunun farklı dikkat sürelerine sahip olduğunu hatırlatarak, 6 yaşın altındaki çocukların sınırlı dikkat süresinin ilkokul sürecine geçtikten sonra yarım saate kadar uzayabildiğini belirtti. Ekrandaki yoğun uyaranların dikkat süresini kısalttığını belirten Efe, ekran kullanımı kısıtlandığında ve çocuklar masa başı etkinliklere yönlendirildiğinde dikkat sürelerinin arttığını gözlemlediklerini ifade etti.
“Ekran bağımlılığı” tanımını ele alan Efe, “8 saatin üstünde kullanan bağımlıdır, aşağısı değildir” gibi kesin bir sınırlama olmadığını belirtti. Efe, bağımlılıktan bahsedebilmek için o şeyin kötüye kullanımı, ondan uzak kalmaktan dolayı yoğun endişe duymak, uzak kalındığında davranışsal ve duygusal belirtiler göstermek, stres yaşamak, strese baş edememe gibi durumların eşlik etmesi gerektiğini ifade etti. Bu durumlar tespit edildiğinde bağımlılık tanısı ve tedavisine başlandığını belirtti.
Fazla ekran kullanımının dikkat eksikliği veya dikkat dağınıklığının önemli nedenleri arasında yer aldığını vurgulayan Efe, okulda özellikle ilkokul çocuklarının dikkat eksikliğinden muzdarip olduğunu belirtti. Bu nedenle, ilkokul çocuklarının günlük toplam ekran süresinin 1 saati geçmemesi gerektiğini vurguladı. Merkezi sınavlara hazırlanan çocuklara ise haftada 4 gün 1 saat ya da hafta sonu 2 saat olacak şekilde toplam 4 saatten fazla ekran süresine izin verilmemesi gerektiğini önerdi. Efe, bu kısıtlamanın olumlu faydalarının olduğunu da belirtti.
Efe, ekran süresi uzadıkça, özellikle kısa videolar gibi hızlı geçişleri, hızlı ses, görüntü ve ışık uyaranı olan sistemlerin dikkat üzerindeki olumsuz etkilerinin arttığını belirtti. Bunu gidermenin tek yolunun, olumsuz etkiyi oluşturan sistemi kısıtlamak olduğunu ifade eden Efe, ailelere bunu öneriyor ve bunun için kendilerinin de aynı şekilde davranmalarını, çocukları ekranı kullanırken içerik takibi yapmalarını bekliyor.
Efe, internet kullanımı ve akıllı telefon sahipliği oranlarının pandemi ve sonrası dönemde ciddi bir artış gösterdiğini belirterek, herkesin bağımlılık riskiyle karşı karşıya olduğunu vurguladı. Efe, telefondan uzak kalamama, ‘nomofobi’ (cep telefonuyla kurulan iletişimden kopma korkusu), sosyal medyada sürekli gelen bildirimleri kontrol etme, şarjın biteceği veya internetin kesileceğine yönelik yoğun kaygı ve stres altında kalma gibi davranışsal, duygusal ve uzun süreli etkilerden bahsetti. Efe, bu nedenle ekran bağımlılığının günümüzün halk sağlığı problemi olduğunu belirtti.
Ekran bağımlılığının çok küçük yaşlarda başlayabileceğini ifade eden Efe, erken yaşta yakalanan bağımlılıkların ailelerin ekran kullanımını kısıtlaması ve evde aile içi etkinlikler yapmasıyla tedavi edilebileceğini belirtti. Bu şekilde davranışı bozan faktörün yerine davranışı düzelten ve gelişimi destekleyen uygulamaları yerleştirmeye çalıştıklarını ifade etti.
Efe, siber zorbalığın da bir halk sağlığı sorununa dönüşmeye başladığını vurgulayarak, “dijital okuryazarlık” olarak tanımlanan, internetin doğru, kontrollü ve uygun içerikte kullanımının çocuklara öğretilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
Kaynak: AA / Burcu Çalık Göçümlü – Güncel
Etlik Şehir Hastanesi Dikkat Eksikliği Teknoloji ankara Güncel Çocuk
”
News
