20 Ocak 2025’te ABD başkanlığına yeniden seçilen Donald Trump’ın, seçim kampanyası boyunca vadettiği “savaşları bitirme” sözünün somut bir planla desteklenmediği gözlemlenmiştir.
Ankara, Trump’ın oluşturduğu kabinenin bu iddiayla çeliştiğine dikkat çekerek, özellikle Ukrayna ve Suriye politikalarındaki belirsizliğe işaret etmektedir.
Ankara’daki tahminlere göre, Trump’ın öncelikli odağı iç politikada göçmen sorununu çözmek olacak ve uluslararası krizlere karşı ise “bekleyip görecek” bir yaklaşım sergileyecektir.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın son açıklamaları, Trump’ın göreve başlamasının ardından ABD’nin küresel politikalarının nasıl şekilleneceğine dair Türkiye’de kapsamlı analizler yapıldığını gösteriyor.
Yeni kabine atamalarıyla birlikte, Türkiye’den bölgesel çatışmalar ve ikili ilişkiler hakkında daha temkinli açıklamalar gelmeye başlamıştır.
İsrail-Hamas savaşı başta olmak üzere çatışmaların azalması konusundaki beklentiler sorulduğunda, Cumhurbaşkanı Erdoğan, henüz net bir değerlendirme yapmanın erken olduğunu belirtmiştir.
Erdoğan, 13 Kasım’da yaptığı açıklamada, “Umarız Trump bu dönemde bölgeye yönelik farklı adımlar atar. Ancak zaman zaman aldığımız mesajlar kaygılarımızı artırıyor. Bu nedenle Ocak ayını beklememiz gerekiyor,” demiştir.
‘Çelişkili Kabine, Tahminleri Zorlaştırıyor’
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 23 Kasım’da yaptığı açıklamalarda, Trump’ın savaşları sona erdirme söylemiyle kabinesinin İsrail yanlısı yapısının çeliştiğini vurgulamıştır.
Fidan, bu çelişkinin, 7 Ekim 2023’ten beri süren İsrail-Hamas savaşında açıkça görüldüğünü ve geleceğe yönelik tahminleri zorlaştırdığını belirtmiştir.
Trump’ın kabinesinde, Dışişleri Bakanı olarak Marco Rubio, Savunma Bakanı olarak Pete Hegseth, Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak Mike Waltz ve İsrail Büyükelçisi olarak Mike Huckabee gibi İsrail yanlısı ve Filistin karşıtı isimler yer almaktadır.
Kabinenin genel olarak Rusya karşıtı ve İsrail yanlısı bir profili sergilediği vurgulanmakta ve bu durum, Trump’ın İsrail-Hamas ve Rusya-Ukrayna savaşlarını nasıl sonlandıracağı konusunda soru işaretleri doğurmaktadır.
‘Trump Bekle-Gör Politikası İzleyebilir’
Dışişleri Bakanı Fidan, tüm bu değerlendirmeler ışığında, Trump’ın küresel konularda ani kararlar almak yerine bir süre bekleyeceğini tahmin ettiklerini ifade etmiştir.
Fidan, “Trump’tan edindiğim izlenim, bazı konularda söylemini sürdürürken, kritik konuları başlangıçta akışına bırakabileceği yönünde. Çok radikal kararlar almaması muhtemel. En radikal kararları belki de kendi ülkesi, yani Amerika ile ilgili konularda, özellikle göçmenlik vaatlerini yerine getirme konusunda alabilir,” şeklinde konuşmuştur.
Dışişleri Bakanı’na göre, Trump, jeopolitik sorunlarda “bekleyip görme” veya konuları erteleme stratejisi tercih edebilir.
Ancak Ankara’daki tahminler arasında, Trump’ın ilk aşamada Rusya-Ukrayna savaşı konusunda daha aktif olacağı da yer almaktadır.
Birçok başkent gibi Ankara da, Trump’ın bu savaşı sona erdirmek için nasıl bir plan sunacağını merak etmektedir.
İsrail Politikası Belirsizliği
İsrail-Hamas savaşının sonucu da Ankara’da net bir şekilde öngörülemiyor.
Dışişleri Bakanı Fidan, “Gazze konusunda ABD, İsrail’e ne kadar destek verecek? Savaşı durduracak mı, yoksa yayılmasına mı katkıda bulunacak? Bu konuda kesin bir şey söylememizi sağlayacak yeterli veri bulunmuyor,” diyerek belirsizliği dile getirmiştir.
Fidan, Trump’ın kabinesinin ortaya koyduğu “çelişkiler” hakkında şunları söylemiştir:
“Öncelikle, kabineye baktığımızda, bu kadar İsrail yanlısı bir yapının Netanyahu’nun tüm genişlemeci hedeflerini destekleyeceği görülüyor.
“İkincisi ise, Trump’ın ‘Savaşları bitirmeye geliyorum, yeni savaşlar çıkarmaya değil’ demesi. Bu sözü dikkate alırsak, tam tersine bir durum da söz konusu olabilir.
“Bu iki zıt durumun birbirini nasıl dengeleyeceğini, bunun bölgeye nasıl yansıyacağını zaman gösterecek.”
Suriye’den Çekilme Olasılığı
Türkiye, iki bölgesel savaşın yanı sıra, ABD’nin Suriye’de izleyeceği politikayı, özellikle Suriye’deki askeri varlığını sonlandıracak mı sorusunu yakından takip etmektedir.
ABD’nin, 2015’ten beri IŞİD ile mücadele kapsamında, ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile işbirliği yapması, Ankara-Washington arasındaki en önemli sorunlardan biridir.
Türkiye, YPG’yi “terör örgütü” olarak tanımakta ve Suriye’nin kuzeyinde özerk bir yönetim kurmaya çalıştığını savunmaktadır.
Dışişleri Bakanı, bu konudaki bir soruya, “[Trump’ın] ilk dönemdeki bazı yaklaşımlarından yola çıkarak tahminler yapılabilir. Ancak sadece buna dayanarak doğru bir değerlendirme yapmamalıyız,” yanıtını vermiştir.
Ankara’da, ABD’nin Suriye politikasını iki temel faktörün belirleyeceği düşünülmektedir.
Bunlardan biri IŞİD ile mücadele ve bu kapsamda kamplarda tutuklu bulunan IŞİD üyeleri ve ailelerinin durumu, diğeri ise İsrail’in güvenliğidir.
‘Trump İlk Dönemden Ders Çıkarabilir’
Fidan’a göre, ABD’nin Suriye’de 800 asker bulundurmasının ABD için büyük bir önemi yoktur; hatta bu askerler İran ve İranlı milislere karşı yapılan her operasyonda açık hedef haline gelmekte ve sorun yaratmaktadır.
Fidan’ın görüşüne göre, Demokratlar, kendi iktidarları döneminde Afganistan’dan çekilme sürecinde yaşadıkları zorlukları Suriye’de yaşamak istemedikleri için çekilme kararını uygulamamışlardır.
Fidan, “Şimdi Cumhuriyetçiler iktidara geldiğine göre, bunu hayata geçirmeleri için bir fırsat olabilir. Benim değerlendirmem bu yönde. Olumlu bir adım atılabilir,” demiştir.
Trump’ın ilk döneminde çekilme kararı aldığını, ancak o dönemki savunma bürokrasisinin bu kararı uygulamamış olduğunu hatırlatan Fidan, Trump’ın ilk dönemden ders çıkararak, yeni kabinesini kendisine daha sadık isimlerden oluşturmayı tercih ettiğini belirtmiştir.
YPG: ‘Washington Türkiye’nin Ciddiyetini Anladı’
Türkiye, ABD’nin YPG ile işbirliği konusunda yeni bir değerlendirme yapacağını düşünmektedir.
Fidan, Washington’un Türkiye’nin bu konudaki kararlılığını anladığını ve mevcut durumun sürdürülemez olduğunu gördüğünü ifade etmiştir.
Dışişleri Bakanı, “Geçici olarak başlayan bir şeyin bu kadar uzun sürmesi ve Türkiye gibi bir müttefikin başka bir noktaya itilmesi, hem rasyonel hem de stratejik olarak açıklanamaz bir durumdur,” demiştir.
Türkiye ve ABD, Suriye konusunda son dönemde daha yakın bir diyalog kurmuştur.
Ancak yeni yönetimin bu diyaloğu sürdürüp sürdürmeyeceği, Ankara’nın görüşlerine ne kadar yanıt verebileceği belirsizliğini korumaktadır.
![BBC]()
Uluslararası İlişkiler Dış Politika Donald Trump Orta Doğu Güvenlik Politika Ukrayna Ankara Suriye Dünya
News
