Suriye iç savaşında beklenmedik bir gelişme yaşandı. İslamcı Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) önderliğindeki muhalif koalisyon, 12 gün gibi kısa bir sürede Esad rejimini devirdi ve ülkenin geniş bir bölgesinin kontrolünü ele geçirdi. Bu durum, uzun süredir devam eden çatışmanın dengesini altüst etti ve muhalif gruplar ile PKK/PYD’nin kontrolü altındaki bölgelerin genişlemesine yol açtı.
Arap Baharı’nın tetiklediği ve 13 yıl süren Suriye iç savaşı, yerel muhalif gruplar, radikal örgütler ve uluslararası güçlerin (ABD, Türkiye, İsrail, İran, Rusya) karıştığı karmaşık ve kanlı bir çatışmaya dönüşmüştü. Savaşın bedeli ağır oldu; 500.000’den fazla insan hayatını kaybetti ve milyonlarca insan yerinden edildi. Bu durum, özellikle Türkiye ve Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkeyi büyük bir göç kriziyle karşı karşıya bıraktı.
Şam şehri şu anda HTŞ ve diğer muhalif güçlerin kontrolünde. Esad’ın akıbeti belirsizliğini korurken, hükümetin başbakanı Celali, muhaliflere yönetimi teslim etme hazırlıkları yapıyor. HTŞ’nin bu geçişe ılımlı yaklaştığı belirtiliyor.
HTŞ: Bilinenler ve Bilinmeyenler
HTŞ’nin kurucusu Ebu Muhammed el-Jolani, geçmişte Irak’taki ABD güçlerine karşı mücadeleye katılmış ve daha sonra DEAŞ’ta yer almıştır. ABD, Jolani’nin yakalanması için 10 milyon dolarlık bir ödül koymuştur.
El Nusra Cephesi olarak faaliyet gösteren grup, El Kaide ile olan bağlarını 2016 yılında koparmış ve adını Hay’at Tahrir el-Sham olarak değiştirmiştir. Sünni bir yapılanma olan HTŞ, şu anda Suriye’nin en güçlü silahlı grubu olup, Şam da dahil olmak üzere ülkenin büyük bir bölümünü kontrol etmektedir.
HTŞ, ABD ve Türkiye tarafından terör örgütü olarak kabul edilmektedir. Batı ülkeleri ve Rusya’nın da resmi görüşü aynı doğrultudadır.
DEAŞ’a Göre Daha “Ilımlı” Bir Yapılanma mı?
2020’deki İdlib ateşkes anlaşmasına rağmen, HTŞ’nin İdlib’deki kontrolünü sağlamak için DEAŞ unsurlarıyla çatıştığı biliniyor. HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Jolani’nin yaklaşımı, 2025 yılına yaklaşırken, CNN International’a verdiği röportajda ortaya konmuştur.
İki gün önce CNN’e konuşan HTŞ lideri, Esad rejiminin devrilmesinin hedefleri olduğunu, Esad’ın devrilmesinin ardından halk tarafından seçilecek bir konsey temelinde yeni bir hükümet kurmayı planladıklarını ve Suriye halkının yaşam tarzına müdahale etmeyeceklerini belirtmiştir.
News
