Şanlıurfa’nın Karahantepe bölgesinde devam eden kazı çalışmaları, Neolitik döneme ait heyecan verici bir keşfe imza attı. 2024 yılı kazıları, 250’den fazla dikilitaşın bulunduğu bu tarihi alanda, koşan bir yaban eşeği figürünün kazılıp çıkarıldığı bir taş ortaya çıkardı.
Karahantepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, Taş Tepeler Projesi kapsamında yürütülen kazıların, Karahantepe’nin de içinde bulunduğu 10 farklı noktada sürdüğünü belirtti. Bu yıl, Karahantepe’de özellikle merkezi kamusal yapının etrafındaki diğer kamu yapıları ve kulübelerin incelendiğini aktaran Karul, keşfedilen yaban eşeği figürünün yer aldığı yapının detaylarını paylaştı.
“Bina, zemine gömülü bir yapı ve üzeri kısa bir taş duvar üzerine dal örgü bir çatı ile örtülü. Zeminin büyük yassı taşlarla döşendiğini gözlemliyoruz. Bu taş döşemelerin bazılarının öğütme taşı olarak kullanıldığını ve bunlardan bir tanesinde de koşan bir yaban eşeği motifiyle karşılaştık. Bu dönemdeki sanat eserlerinde, belirleyici hayvan motifleri dikkat çekiyor. Bunları iki kategoriye ayırıyoruz: korkutucu hayvanlar, özellikle dikilitaşlarda görülenler; ve kuşlar ile en çok tüketilen hayvanlar, bunların başında ise ceylan geliyor. Yabani eşek de tüketilen hayvanlar arasında yer alıyor. Bu hayvanlar, insanların çevresinde yaşamış, besin olarak tükettikleri, birlikte yaşadıkları canlılar. Bu yaban eşeği figürü, bir öğütme taşının bulunduğu tabanın içine yerleştirilmiş ve kazıma tekniğiyle hareket halinde betimlenmiş. Bu da gösteriyor ki bu dönemde insanların hayvanlar ile olan ilişkisini anlamak için önemli ipuçları elde ediyoruz. Göbeklitepe’de daha önce de bazı figürler keşfedilmişti, ancak hareketli bir yaban eşeği motifiyle ilk kez Karahantepe’de karşılaşıyoruz. Bu buluntu, bölgedeki hayvan ikonografisi ve insan-çevre etkileşimini daha iyi anlamamızı sağlayacak.”
Karul, çalışmalarının sürdürüldüğü yapıların yaklaşık 11.000 yıl öncesine ait olduğunu vurguladı. İçlerinde öğütme taşlarının bulunması, bu mekanların günlük yaşam faaliyetlerinin gerçekleştiği alanlar olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda, hayvan betimlemeleri ve dikilitaşların varlığı, bu mekanların sembolik anlamlar taşıdığına işaret ediyor.
“Keşfedilen eşek figürü, öğütme taşının hemen yanında yerleştirilmiş yaklaşık 20 santimetre uzunluğunda bir figür. Boyutundan ziyade, hareketli olması, bulunduğu taşa göre orantılı bir şekilde betimlenmiş olması, bu dönem sanatçılarının yeteneğinin bir göstergesi. Karahantepe’de yapı zeminlerinde bir figür olarak ilk kez rastlanan bu örnek, benzerlerinin de olabileceğini gösteriyor. Bu kulübelerin çoğunun taban seviyelerine henüz ulaşamadık. Farklı yapılarda daha derinlemesine çalışmalar yapıyoruz. Daha da keşfedebileceğimiz başka mekanlar var.”
Kaynak: AA / Kültür Sanat
Kültür Kültür Sanat Güncel Haberler
News
