Şanlıurfa’daki “Taş Tepeler Projesi” kapsamında Sefertepe’de yürütülen kazılar, Neolitik Çağ’ın ölü gömme gelenekleri hakkında yeni bilgiler ortaya çıkardı. Kazı ekibi, özel bir yapı içerisinde bulunan bir nişte, alt çenesi dışında tamamı ortaya çıkarılmış bir insan kafatası buldu.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenen proje, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Emre Güldoğan liderliğinde yürütülüyor. Kazı çalışmalarında, özellikle Yukarı Mezopotamya’da Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem gömüt gelenekleri hakkında önemli bulgular elde edildi.
Doç. Dr. Güldoğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2021 yılında kazılarda iki insana ait iskelet parçaları bulduklarını ve bu yıl bulunan kafatasının, Neolitik Çağ’daki ölü gömme ritüellerinin nasıl yapıldığına dair bilgilerimizi genişleteceğini belirtti. Kafatasının, bu dönemde iskeletler üzerinde uygulanan prosedürleri anlamak için çok değerli bir buluntu olduğunu vurguladı.
Güldoğan, “Özellikle içinde bulunduğumuz coğrafyada, hatta Yukarı Mezopotamya’da, ölü gömme gelenekleri hakkında büyük bir boşluğu dolduracak, bilim dünyasına heyecan kazandıracak bir buluntu.” dedi. Kafatasının, Karahan ve Sayburç gibi yerleşimlerde bulunan kesik izli kafatasları hakkında uzun süredir devam eden soru işaretlerine ışık tutacağına inanıyor.
Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yılmaz Selim Erdal, bulunan kafatasının Neolitik Dönem gömüt gelenekleri hakkında önemli bilgiler verdiğini ifade etti. Erdal, Karahantepe, Göbeklitepe ve Sayburç gibi yerlerde ele geçen seçici gömütler ve belirli alanlara gömülen kemikler hakkında daha önce de bilgiler olduğunu belirtti. Sefertepe’de bulunan kafatasının, ölünün, nihai gömüt alanına götürülmeden önce, bedeninin önemli bir kısmının özel bir yerde saklandığını gösteren önemli bir kanıt olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Erdal, “Sefertepe’deki nişten çıkan kafatası, bu tür özel alanlarda, özel yapılarda kafataslarının saklandığını, sergilendiğini ve çeşitli ritüellerin uygulandığını göstermesi açısından son derece önemli veriler sağlamış oldu.” dedi. Erdal, Göbeklitepe’de bulunan bir kafatası üzerindeki delikler ve kesiklerin, kafaların bedenlerden ayrıldıktan sonra sergilendiğine veya asıldığına dair ipuçları verdiğini belirtti. Sefertepe’deki buluntu, bu uygulamaların nasıl yapıldığı ve hangi amaçlarla kullanıldığına dair önemli bilgiler sağlayacak.
Kültür Sanat
News
