Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Türk devletlerinin ortak alfabe çalışmalarını anlattı. Ortak alfabenin 29 harfi içereceğini ve Türk cumhuriyetlerinin alfabelerinde kullanılacağını açıkladı.
Mert, “Ortak Türk Alfabesi” hakkında Anadolu Ajansı (AA) muhabirine konuştu. 1926’da Bakü’de başlayan ve Sovyetler Birliği döneminde durdurulan çalışmaların, 1991 yılında İstanbul’da yeniden başladığını belirtti.
Mert, çalışmaların 34 harf üzerinde uzlaşılmasıyla sonuçlandığını ve 2022 yılında Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde Ortak Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu’nun kurulduğunu hatırlattı.
Komisyonun, son toplantısını 9 Eylül’de Bakü’de gerçekleştirdiğini ve Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Azerbaycan, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştiğini belirtti.
TDK Başkanı, “Alfabe değiştirmek kolay bir süreç değildir. Zor ve sancılı bir süreçtir. Toplantı esnasında pek çok kez tartışmalar yaşandı ama sonunda bunu başardık” dedi.
Mert, belirlenen harflerin uluslararası alfabedeki karşılıklarının yer aldığı listenin dışişleri bakanlıkları ve cumhurbaşkanlıklarına gönderildiğini ifade etti. Parlamentonun onayından sonra devlet başkanları alfabeleri kabul edecek.
Prof. Dr. Mert, komisyon tarafından bütün lehçelerin ihtiyacı olan harflerin belirlendiğini ve belirlenen tüm harflerin oy birliğiyle kabul edildiğini dile getirdi.
Türkiye ve Azerbaycan’ın alfabelerinde bir değişiklik olmayacağını vurgulayan Mert, “Bizim alfabemizde ve Azerbaycan’ın alfabesinde herhangi değişiklik söz konusu olmayacak. Fakat bizim kullandığımız 29 harf Türk cumhuriyetlerinin kullandığı alfabelerde yer alacak. Bizim herhangi bir vatandaşımız Türk cumhuriyetlerine gittiğinde tabelaları okuyabilecek, yazıları okuyabilecek” dedi.
Alfabenin onaylanması durumunda yazının etkilediği bütün alanlarda yeni gelişmeler meydana geleceğini ifade eden Mert, şunları kaydetti:
“Burada bizim yaptığımız 34 harf üzerinde uzlaşmak değil. Her lehçenin ihtiyacı olan harfleri belirlemek, her lehçe için en uygun alfabeyi oluşturmak. Yani şu an Azerbaycan ve Türkiye dışında Özbekistan’ın, Kazakistan’ın ve Kırgızistan’ın alfabeleri belirlenmiş oldu. Aslında şu an size gösterecek olsak üç ayrı alfabe göstermemiz gerekir. Ama bu üç ayrı alfabenin de en az yüzde 95’i harf olarak ortak.”
Kaynak: AA / Hüseyin Cem Dağıstanlı – Güncel
Uluslararası İlişkiler Türk Dil Kurumu Türk Dil Kurumu Kültür Sanat Azerbaycan Osman Mert Politika Türkiye Kültür Eğitim Güncel
”
News
