Manisa Celal Bayar Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesinden akademisyenlerden oluşan bir araştırma grubu, İzmir Körfezi’ndeki kirliliği haritalamak için uydu görüntülerini kullandı.
İzmir’de 20 Ağustos’ta Bayraklı ilçesi Turan Sahili’ne ölü balıkların vurması ve kötü koku sorununun ortaya çıkması sonrasında, kirliliğin kaynağının bulunması ve önlenmesi için çeşitli çalışmalar başlatıldı.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından kurulan Bilim Kurulu, acil bir eylem planı üzerinde çalışırken, farklı üniversitelerden bilim insanları da sorunun çözümü için çeşitli projeler geliştiriyor.
Manisa Celal Bayar Üniversitesi (MCBÜ) ve Yıldız Teknik Üniversitesinden bilim insanları, uydu görüntülerini kullanarak İzmir Körfezi’ndeki kirliliğin haritalanmasını ve izlenmesini sağlayan bir çalışma gerçekleştirdi.
Bilim insanları, Google Earth Engine platformu aracılığıyla Sentinel uydu görüntülerini analiz etmek için kodlar yazdı. Uzaktan algılama tekniği kullanarak, güneşten gelen ve deniz yüzeyinden yansıyan ışınları sınıflandırdılar.
Su kütlelerindeki klorofil A yoğunluğunu belirlemek ve fitoplankton ve alg varlığını izlemek için kullanılan Normalleştirilmiş Fark Klorofil İndeksi (NDCI) ile çalışan bilim insanları, su kirliliğindeki değişimleri dakikalar içinde tespit edebilen bir model geliştirdi.
Akademisyenler tarafından oluşturulan haritalarda, körfezdeki en kirli bölgeler kırmızı renkte, daha az kirli bölgeler ise kırmızıdan açık tonlara doğru turuncu ve sarı renklerde gösterildi.
MCBÜ Coğrafi Bilgi Sistemleri Bölümü Öğretim Üyesi Harita Mühendisi Doç. Dr. Osman Salih Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yapılan çalışmanın sağlık alanında kullanılan röntgen ve MR gibi bir tarama modeli olduğunu ve uydu görüntülerinin işlenmesiyle su kalitesindeki değişimin hızlı bir şekilde takip edilebildiğini söyledi.
Yılmaz, sudaki anlık değişimlerin uydunun bir bölgeyi geçiş zamanıyla ilgili olduğunu belirterek, “Uyduların bir bölgeyi tekrar ziyaret etme zamanları 5 gündür. Yani körfez havanın bulutlu olup olmamasına göre ortalama 5-7 gün içinde aynı teknik kullanılarak takip edilebilir. Renklendirmeyi kod yazarak yapıyoruz. Hesapladığımız NDCI indeksindeki piksel değerlerine göre NDCI indeksi -1 ile +1 arasında değer alır. Genellikle 0,2’nin üzerindeki değerler klorofil A’nın yoğunlaştığını göstermektedir. Yani 0,2’nin altını mavi renkte gösterirken, 0,2 ile 0,3 arasını sarı turuncu, 0,4 üstü kırmızının tonları olarak renklendirdik.” diye konuştu.
İşlenen uydu görüntülerine göre, İzmir Körfezi’nde 2017’den 2024 ortalarına kadar kirlilik sınır seviyesinin altında seyretti, ancak son üç ayda hemen hemen tüm bölgelerde çok hızlı bir artış gözlemlendi. Yılmaz, sıcaklıkların artmasıyla Bayraklı, Karşıyaka, Konak İskelesi ve Alsancak Limanı kıyılarında alg patlaması kaynaklı klorofil A seviyesinde önemli artışlar tespit ettiklerini belirtti.
“Bu işin MR’ını çektik”
Körfezde yürütülecek çalışmaların takibinde de bu sistemin kullanılabileceğini belirten Yılmaz, yazdıkları kodu dünyanın herhangi bir yerindeki göl ya da deniz yüzeyindeki kirliliğin takibinde de kullanılabileceğini ifade etti.
Yaptıkları çalışmanın İzmir Körfezi için kurgulanan erken uyarı sistemlerine entegre edilmesi gerektiğine dikkat çeken Yılmaz, “Biz bu işin MR’ını çektik. Kirliliğin tam sebebi ortaya konulup tedavi uygulandıktan sonra biz tekrar MR çekerek tedavinin işe yarayıp yaramadığını takip edebileceğiz.” dedi.
Çalışmada Doç. Dr. Osman Salih Yılmaz’ın yanı sıra, aynı üniversitenin Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Murat Ateş ve Yıldız Teknik Üniversitesi Harita Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Füsun Balık Şanlı, Prof. Dr. Fatih Gülgen ve Dr. Öğretim Üyesi Uğur Acar da yer aldı.
İki üniversiteden akademisyenlerin yer aldığı ekip, 2021 yılında Marmara Denizi’ndeki müsilajın yayılımını ve aynı yıl Akdeniz Bölgesi’nde çıkan orman yangınlarından etkilenen alanları uydu görüntülerinden tespit eden çalışmalar yapmıştı.
Celal Bayar Teknoloji manisa Güncel Eğitim Körfez Çevre İzmir
News
