(İSTANBUL) İstanbul Planlama Ajansı (İPA), yaptığı bir eğitim raporunu kamuoyuyla paylaştı. Raporda, son 10 yılda İstanbul’da özel ilkokulların sayısında gözle görülür bir artış olduğu belirtiliyor. Bu artış, özel ilkokul oranını %17,93’ten %35,44’e yükseltmiş durumda. İstanbul’daki liselerin ise %68,10’unu özel liseler oluşturuyor. İPA Başkanı Buğra Gökçe, bu durumu “4+4+4 eğitim sisteminin getirmiş olduğu olumsuz sonuçlar” olarak değerlendirdi.
İPA, hazırladığı raporda “eğitimin temel bir insan hakkı olarak korunması ve herkese erişilebilir olması” gerektiği vurgulanıyor. “Eğitim Kurumlarında Özelleşme ve Dönüşümün Eğitim Hakkı Üzerinden Değerlendirilmesi” başlıklı raporda, Türkiye ve İstanbul’daki eğitim sisteminin son on yılda geçirdiği dönüşüm, özelleşmenin etkileri ve eğitim eşitsizlikleri ele alınıyor.
“Fırsat eşitliği azalıyor, bireylerin nitelikli eğitime erişimi zorlaşıyor, eğitim hakkı eşitlikçi bir şekilde yaşanmıyor.”
İPA Başkanı Buğra Gökçe, raporun sonuçlarını sosyal medya hesabından duyururken, özel okulların artışına dikkat çekti. “On yıl içinde İstanbul’da özel ilkokulların oranı ikiye katlandı. Özel sektörün eğitimdeki payı ve egemenliği arttıkça fırsat eşitliği azalıyor, nitelikli eğitime erişim güçleşiyor ve eğitim hakkının eşitlikçi bir şekilde yaşanması zorlaşıyor. Üstelik bu artış başarıyı da beraberinde getirmiyor.” şeklinde görüşlerini dile getirdi.
“Paralı eğitim fırsatı bulamayan öğrenciler, imam hatip ve meslek liselerine yönlendiriliyor.”
Raporda, okul öncesi eğitim kurumlarında özel sektörün payının (2022-23 itibarıyla) İstanbul’da %43,43’e çıktığı belirtiliyor. Bu oran ülke genelinde %19,76. İstanbul’da özel ilkokulların oranının 10 yılda ikiye katlandığı da raporda yer alıyor. Özel okullara yönelişin, 4+4+4 eğitim sistemindeki değişim ve dershanelerin kapanmasıyla arttığı, paralı eğitim fırsatı bulamayan öğrencilerin ise imam hatip ve meslek liselerine yönlendirildiği belirtiliyor. Raporda, liseden üniversiteye geçişte özel okulların bir başarı artışı sağlamadığı da vurgulanıyor. En az 450 puanla kapatan bölümlere büyük oranda devlet lisesi mezunları yerleşiyor.
Eğitime erişim ve kalite
Raporda, eğitimde nicel artışın, eğitim kalitesini yükseltmediği vurgulanıyor. Özel okulların sayısındaki artışa rağmen, eğitimde eşitsizliklerin derinleştiği ve eğitim politikalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiği belirtiliyor. Devlet okullarının altyapı ve donanımlarının güçlendirilmesi, herkes için erişilebilir ve kaliteli bir eğitimi garanti altına almak için önemli bir adım olarak gösteriliyor.
Sonuç ve öneriler
İPA, raporun sonuç bölümünde eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması için daha dikkatli ve dengeli düzenlemelere ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor. Devlet okullarının imkanlarının artırılmasının, herkes için erişilebilir ve kaliteli bir eğitimi garanti altına almanın en önemli adımı olduğunu belirtiyor. Eğitimde özelleşmenin etkilerine karşı toplumun bilinçlendirilmesi ve eğitim hakkının korunmasına yönelik daha fazla çaba gösterilmesi gerektiği ifade ediliyor.
Kaynak: ANKA / Güncel
İstanbul Planlama Ajansı İstanbul Politika Ekonomi Eğitim Güncel
News
