1924 yılında Atatürk’ün emriyle Heybeliada’nın güneyinde kurulan Türkiye’nin ilk pandemi hastanesi olan Heybeliada Sanatoryumu, 100 yıl sonra harabeye dönmüş durumda. Çatısının yıkıldığı ve büyük hasar gördüğü havadan çekilen görüntülerde görülebilen sanatoryumun geleceği belirsizliğini koruyor.
İstanbul’un şehir merkezinden uzak ve temiz havaya sahip olan Heybeliada’da kurulan sanatoryum uzun yıllardır atıl durumda. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve yazar Rıfat Ilgaz gibi önemli isimlerin tedavi gördüğü sanatoryum, 1980 darbesinin ardından devlet desteğinden mahrum kaldı. Bu dönemde sanatoryum en büyük darbeyi almış oldu. 1999 yılına kadar kısıtlı bütçelerle ayakta tutulmaya çalışılan hastane, 17 Ağustos 1999 depreminde ağır hasar gördü. Hastanenin bir kısmının çatısı bu depremde tamamen yıkıldı. 1 Ağustos 2005 tarihinde Sağlık Bakanlığı’nın kararıyla sanatoryumun kadrosu ve tıbbi donanımı Süreyyapaşa Göğüs Kalp ve Damar Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne nakledildi.
Araştırmacı Arkeolog Ömer Faruk Yavaşçay, “Sanatoryum, uzun süreli hastalıkların tedavisinde kullanılan bir hastane türüdür. Türkiye’deki ilk sanatoryum, Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle 1924 yılında açıldı. Verem hastalıkları tedavisine başlandı ve uzun süreli verem hastaları burada tedavi edildi. Kurulduğunda 16 yatak kapasitesine sahipti, fakat 1940’lı yıllarda hastane genişletildi, ek binalar inşa edildi ve daha büyük bir hale geldi. 1980’li yıllarda ise darbenin ardından hastane devlet desteğinden mahrum kaldı. 1980’li yıllara kadar Sağlık Bakanlığı tarafından desteklenen sanatoryum, darbe sonrasında desteğini kaybetti. Bu dönemden sonra hastane kendi ihtiyaçlarını karşılamaya çalıştı. 1999 depreminde hastane ağır hasar gördü ve bazı bankaların yardımıyla tekrar toparlanmaya çalıştı. 2005 yılında ise hastanenin ihtiyaçları karşılanamayacak bir seviyeye ulaştı,” dedi.
“Bu yıl hastanenin kuruluşunun 100. yılı.”
Sanatoryumun adalarda yer aldığı için çok fazla hastaya hizmet veremediğinin altını çizen Yavaşçay, “Daha sonra Sağlık Bakanlığı tarafından hastane kapatıldı. 2009 yılında ise ufak çaplı bir yangın çıktı ve ada itfaiyesi tarafından söndürüldü. Bu hastanede verem başta olmak üzere göğüs hastalıkları tedavi ediliyordu. Sonrasında başka hastalıkların da tedavisi yapılmış olsa da başlangıçta verem ve göğüs hastalıkları tedavi ediliyordu. Hastanenin adalara yapılmasının nedeni, İstanbul’dan uzak, havası temiz olan bir bölgede, Heybeliada’nın güney kısmında Çam Limanı mevkiinde bulunmasıdır. Bu yer, havanın çok temiz olduğu bir bölgedir. Bu nedenle hastanenin bu bölgeye yapılması tercih edildi. Bu yıl hastanenin kuruluşunun 100. yılı. Bu nedenle oranın bir müzeye dönüştürülmesi gerekiyor,” diye konuştu. – İSTANBUL
Kültür Sanat Heybeliada Edebiyat istanbul Hastane Türkiye Sağlık Kültür Çevre Yerel
News
