Grönland’da yapılan seçimlerde, ABD Başkanı Donald Trump’ın ada üzerindeki toprak iddialarının yarattığı gerilim ortamında, Demokrat Parti beklenmedik bir zafer kazandı. 2021 seçiminde yalnızca %9,1 oy alan parti, bu seçimlerde oy oranını %29,9’a çıkararak birinci sıraya yerleşti.
ABD ile birleşmeyi kesinlikle reddeden ve Danimarka’dan hızlı bir ayrılığa karşı çıkan Demokrat Parti, tarihinin en yüksek oy oranını elde etti. Bu liberal parti, Grönland’ın geleceğine dair kendi vizyonunu seçmenlere başarıyla sundu.
Hızlı bağımsızlık yanlısı Naleraq Partisi ise %24,5 oy oranıyla ikinci sırada yer alırken, mevcut iktidar partisi Inuit Ataqatigiit, 2021’deki %37,4’lük oy oranından %21,6’ya düşerek büyük bir oy kaybı yaşadı.
2021’de %30 oy oranıyla ikinci olan Siumut Partisi de benzer bir düşüş yaşadı ve %14,88’e gerileyerek yaklaşık 15 puan kaybetti.
Donald Trump’ın, Danimarka’ya bağlı özerk bölge olan Grönland’ı ABD’ye katmak yönündeki ısrarı, Grönlandlılar tarafından büyük ölçüde reddedildi. Bu durum, adanın jeopolitik öneminin altını çizen bir faktör oldu.
Eriyen buzulların açtığı yeni fırsatlar ve stratejik konumu nedeniyle Kuzey Kutbu’nda önemli bir yer tutan, yaklaşık 57.000 kişilik Grönland, Rusya ve Çin’in artan askeri faaliyetlerinin tam ortasında bulunuyor.
Seçim Sonuçlarına İlişkin İlk Tepkiler
Seçimi kazanan ve daha önce Grönland Maden Bakanlığı yapmış olan iş insanı Jens-Frederik Nielsen, “İnsanlar değişim istiyor. Refahımızı desteklemek için daha fazla iş fırsatına ihtiyacımız var. Yarın bağımsızlık istemiyoruz, sağlam bir temel istiyoruz.” dedi.
Nielsen, şimdi yeni bir hükümet koalisyonu oluşturmak için diğer partilerle görüşmelere başlayacak.
İktidardaki Inuit Ataqatigiit ve kademeli bağımsızlık taraftarı Siumut partileri koalisyon görüşmelerine katılmaya açık olduklarını bildirdiler.
Inuit Ataqatigiit Başbakanı Mute Egede, seçim sonuçlarına saygı duyduklarını belirterek, yaklaşan koalisyon görüşmelerinde tüm önerileri değerlendireceklerini ifade etti.
Grönland’ın Siyasi Yapısı
Eski bir Danimarka kolonisi olan Grönland, 1953’ten beri özerk bir statüye sahip.
1979 yılında kurulan kendi parlamentosuyla daha fazla özerklik kazanan ada, dış politika, savunma ve para politikasında Danimarka’ya bağlı kalmaya devam ediyor. Danimarka, Grönland’a yılda yaklaşık 1 milyar dolarlık destek sağlıyor.
2009 yılında yapılan referandumda tam bağımsızlık hakkını elde eden Grönland, Danimarka’nın ekonomik desteğinin azalmasıyla yaşanacak olumsuz sonuçlar nedeniyle bu konuda henüz somut bir adım atmadı.
Bağımsızlık yanlısı Naleraq Partisi’nin adayı Qupanuk Olsen, kampanyasında bağımsızlığın yakında gerçekleşeceğine dair umutlarını dile getirmiş ancak partisi %24,7 oy oranıyla ana muhalefet konumunda kaldı.
İktidardaki Inuit Ataqatigiit Partisi’nin adayı Inge Olsvig Brandt ise, bağımsızlığın henüz gerekli olmadığını ve öncelikle iç sorunlara odaklanılması gerektiğini savundu.
Grönland devlet televizyonunda yapılan son tartışmada, parlamentodaki tüm partiler Trump’a güvenmediklerini açıkça belirttiler.
Ocak ayında yapılan bir ankete göre, Grönland halkının büyük bir çoğunluğu bağımsızlığı destekliyor ancak zamanlama konusunda farklı görüşlere sahipler.
Uzmanlar, ABD’nin emperyalist yaklaşımına duyulan endişenin, Danimarka’ya yönelik hoşnutsuzluktan daha baskın hale geldiğini ifade ediyorlar.
Reuters’in Nuuk’ta yaptığı görüşmelerde, birçok Grönlandlı bağımsızlık istediğini belirtirken, hızlı bir geçişin ekonomiye ve sosyal hizmetlere zarar verebileceği konusunda da endişelerini dile getirdiler.
News
