Elazığ’ın tarihi Harput Kalesi, binlerce yıllık geçmişine rağmen daha yeni keşfedilen bir sırrı gün yüzüne çıkardı. Bu kale, bir zamanlar Orta Çağ ve Yakın Çağ’da aktif olarak kullanılan bir “sanayi sitesi”ydi.
MÖ 3. binyılın ortalarında yerleşimin başladığı ve Urartular tarafından surlarla çevrilen Harput Kalesi, gizli bir hazineyi saklıyordu. 3 yıl süren yoğun kazılar, kale surlarının batı tarafında iki burç arasında kalan bölgenin 1000 yıl boyunca metal işçiliğinin merkezi olduğunu ortaya koydu.
Kazı alanının %50’sinde tamamlanan çalışmalarda demir atölyeleri, maden eritme ocakları ve çeşitli eserler gün ışığına çıktı. Demir cürufları, metal külçeler, ok ve mızrak uçları, çiviler, nal ve mutfak eşyaları, geçmişin canlı birer kanıtıydı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Elazığ Valiliği ve Fırat Üniversitesinin ortak çalışmasıyla yürütülen kazılar sonucunda demir eser üretim bölgesinin bir kısmı restore edildi ve turizme açıldı.
Harput Kalesi Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç, kazıların 2014’te başladığını ve 2021’de yeniden başlatıldığını belirtti. Bulunan kalıntılar, bu alanın demir atölyeleri, maden eritme ocakları ve depo alanlarından oluşan kompleks bir yapı olduğunu gösteriyordu.
3 yıllık kazılarda sayısız demir atölyesi, metal üretim tandırı ve kalıplar keşfedildi. Bulunan kasa kasa demir cürufları ve metal külçeleri, bin yıllık geçmişin izlerini taşıyordu. Özellikle mızrak ve ok uçları örnekleri, stratejik olarak kalenin bu bölgesinde silah üretildiğini kanıtlıyordu.
Aytaç, barış zamanlarında da mutfak eşyaları, mobilya parçaları, nal, çivi ve süs eşyaları gibi çeşitli ürünlerin üretildiğini tahmin ettiğini belirtti. Kalelerin stratejik önemi düşünüldüğünde savaş zamanlarında bu tür atölyelerin önemi büyüktü ve bu alanda bu gerçeği ortaya çıkardılar.
“Cephaneliğin de buraya yakın bir alanda olduğunu tahmin ediyoruz”
Aytaç, bu tarihi alanın turizme kazandırılmasının büyük bir mutluluk olduğunu ifade etti. Türkiye’de 1000 yıllık geçmişe sahip endüstri mirası alanı olarak ziyarete açık başka bir yer olmadığı için Harput Kalesi, bu alanda önemli bir turizm merkezi haline geldi.
Kazılarda ortaya çıkan bulgular, bu sanayi sitesinin Bizans, Artuklu, Selçuklu, Dulkadiroğulları, Akkoyunlular ve Osmanlı dönemlerinde aktif olarak kullanıldığını gösteriyordu.
Bulunan savaş malzemeleri, alanda bir cephaneliğin bulunduğuna işaret ediyordu. Aytaç, cephaneliğin bu bölgeye yakın bir yerde olduğunu tahmin ettiklerini ve kazılmayan bir yerden çıkabileceğini belirtti.
Kaynak: AA / Güncel
Harput Kültür Kültür Sanat Güncel Haberler
”
News
