Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde bulunan “Hilar Kaya Mezarları”, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından ören yeri olarak tescillendi.
Diyarbakır Müze Müdürlüğü, “Hilar Mağaraları” olarak da bilinen bu tarihi alanın ören yeri olması için iki yıl önce çalışmalar başlatmıştı.
Alanın çevresine tel çit çekilmesi, güvenlik kameraları ve aydınlatma sistemi kurulması, bilgilendirme levhaları yerleştirilmesi, yürüyüş yolları yapılması ve bir karşılama merkezi oluşturulması gibi önlemler alındı. Ayrıca alanda güvenlik ekibi görevlendirildi.
Müze Müdürlüğü, bölgenin ören yeri olabilmesi için gerekli tüm şartları yerine getirdikten sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı’na başvurdu.
Yapılan incelemelerin ardından Hilar Kaya Mezarları, kentin önemli kültürel miras alanlarından biri olarak ören yeri olarak tescillendi.
Kaya mezarlarının, bir kaya konutu, çeşitli kabartmalar içeren duvarlar ve 16 mezarı barındırdığı ve kentin turizmine önemli katkılar sağlaması bekleniyor.
Diyarbakır Müze Müdür Vekili Müjdat Gizligöl, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kaya mezarlarının bulunduğu bölgede Mezolitik Dönem’den (MÖ 22000-10000) kalma insan varlığına dair izler bulduklarını belirtti. Bu alana 300 metre kuzeyde bulunan Çayönü Tepesi ile ilişkilendirilebileceğini ifade etti.
Gizligöl, 1979’da Çayönü’nde kazı çalışmaları yapan bir ekibin Hilar’da kazı yaparak 2 kaya mezarı tespit ettiğini ve 2006 yılına kadar bu bölgede başka kazı çalışmasının yapılmadığını söyledi.
Müdürlükleri başkanlığında 2006’da bölgede tekrar kazı çalışmalarına başlandığını belirten Gizligöl, kazılarda bir kaya konutu, 16 kaya mezarı ve binlerce kültürel kalıntı ortaya çıkarıldığını bildirdi.
Gizligöl, çok sayıda mezar buluntusu arasında boncuk, bilezik, süs eşyaları, altın kolye takıları ve Roma ile Bizans Dönemi’ne ait altın, gümüş ve bronz sikkeler bulunduğunu, bu kalıntıların İçkale’deki müzede sergilendiğini dile getirdi.
“Hilar’ın nekropol alanı olarak kullanımı Roma döneminde, milattan sonra 1. yüzyılda başlamış ve 4. yüzyıla kadar sürmüştür. Hilar Kaya Mezarları, Adıyaman Perre’deki ve Mardin Dara’daki nekropol alanlarıyla benzerlikler göstermektedir. Aynı zamanda Zerzevan Kalesi’yle de aynı döneme aittir. Roma İmparatorluğu’nun kuzey Mezopotamya’daki egemenliğini anlayabilmek için Hilar Kaya Mezarları önemli ipuçları sunmaktadır. Şu anda 16 mezar tespit edilmiş olsa da çok daha fazla kaya mezarı olduğuna inanıyoruz. İlerleyen yıllarda yapılacak kazılarla bu sayı artabilir. Elimizdeki veriler alanın sadece yüzde 5’inin kazıldığını gösteriyor.” şeklinde konuşan Gizligöl, Roma İmparatorluğu döneminde kaya mezarlarının bulunduğu alanın taş ocağı olarak kullanıldığını ve ihtiyaç duyulan ham maddelerin çıkarılmasından sonra nekropole dönüştürüldüğünü ifade etti.
Gizligöl, alanın ören yeri olarak tescillenmesinin çok önemli olduğunu vurgulayarak, “Bu, Diyarbakır’da ilk ören yerinin tescillenmesi anlamına geliyor. Türkiye’de 214 müze ve 146 ören yeri bulunuyor. Hilar Kaya Mezarları, kentin ilk ören yeri oldu. Umuyorum ki 2025 yılında Diyarbakır için önemli bir turizm lokasyonu haline gelecektir.” dedi.
Kentin ören yeri sayısını artırmak için çalışmalar yürüttüklerini belirten Gizligöl, önümüzdeki yıl Zerzevan Kalesi’nin, ardından Eğil Kalesi ve Silvan ilçesindeki Hasuni Mağaralarının ören yeri olarak tescillenmesini istediklerini dile getirdi.
“İlk hedefimiz Diyarbakır’da ören yeri sayısını 4’e çıkarmak. Böylelikle kent merkezindeki turizm yoğunluğunu ilçelere de yayabileceğiz ve kırsal kesimdeki turizm canlılığını da ortaya çıkarabileceğiz. Diyarbakır’da son yıllarda turizmde gözle görülür bir hareketlilik var. Hilar, Eğil, Hasuni ve Zerzevan gibi ören yerleriyle birlikte bu hareketlilik daha da artacak ve Diyarbakır turizmden daha fazla pay alacaktır.” ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA / Ahmet Kaplan – Güncel Kültür Ve Turizm Bakanlığı Kültür Sanat Kültür Ergani Turizm Güncel Ören”
News
