Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, TRT World’de yaptığı açıklamada küresel gelişmeleri değerlendirdi.
Fidan, ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve gelmesinden beri uluslararası sistemin temel prensiplerinin “Amerikan perspektifi”nden sorgulandığını ve bunun küresel çapta büyük yankılar uyandırdığını belirtti.
Trump yönetiminin mevcut sistemden daha fazla kazanç sağlamayı amaçladığını vurgulayan Bakan, ABD’nin mevcut düzende verdiğinden daha az kazandığına inandığını ve bu nedenle tüm ilişkileri, ekonomik, ticari, teknolojik ve güvenlik alanlarını yeniden değerlendirdiğini söyledi.
Avrupa’daki aktörlerin bu yeni durumu büyük bir endişeyle karşıladığını ve bunun geçici olmasını umduklarını dile getiren Fidan, bu durumun kalıcı olması halinde alternatiflerin ve yeni güvenlik ve ekonomik yapıların tartışılmaya başladığını belirtti. Avrupa’nın ABD bağımlılığını azaltma yollarının da ele alındığını ekledi.
Fidan, Avrupa’nın bu konuda önemli sorular sorduğuna dikkat çekti: “Yeni bir güvenlik mimarisi nasıl oluşturulur? Yeni bir ekonomik düzen nasıl inşa edilir? Avrupa’nın ABD’ye bağımlılığı nasıl azaltılır? Mevcut zorluklar karşısında nasıl bir yol izlenmelidir?”
Bakan, Avrupalıların bu durumu geçici olarak değerlendirdiğini ve tüm dünya için bir uyanış çağrısı olarak gördüğünü söyledi.
Ukrayna, Ortadoğu ve ABD’nin Avrupa’dan olası çekilmesi gibi konuları değerlendiren Avrupalı ülkelerin, Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde güvenilir ve güçlü bir ortak olarak gördüğünü ifade etti.
Fidan, Türkiye’nin Suriye, Irak ve diğer bölgelerdeki terörizm ve istikrarsızlıkla mücadelesindeki etkin rolünü ve güvenilir bir müttefik olduğunu vurguladı.
Ukrayna krizi
Trump’ın Rusya-Ukrayna savaşında acil ateşkes çağrısını hatırlatan Fidan, zorlu olsa da bir barış planının denenmeye değer olduğunu belirtti.
Savaşın ağır bedeline dikkat çeken Bakan, Türkiye’nin Ukrayna’daki barışa ve yeniden inşaya katkı sağlamak için her türlü çabayı göstereceğini ifade etti.
Ateşkes ve uzun vadeli bir barış planının şart olduğunu söyleyen Fidan, ABD, Avrupa ve Türkiye’nin farklı yönleri üzerinde çalıştığını, ancak kısa vadeli acil ateşkes ile uzun vadeli stratejik hedeflerin birleştirilmesinin zorluğunu vurguladı.
Türkiye’nin ateşkes görüşmelerinde yer almak ve ev sahipliği yapmak için teklifler sunduğunu, ABD’nin ise ilk temasları gerçekleştirdiğini ve planlama aşamasında olduğunu belirtti.
ABD’li mevkidaşı Marco Rubio, Trump’ın Ukrayna ve Rusya Özel Temsilcisi Keith Kellogg, Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak ve Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov ile Almanya’daki görüşmelerine değinen Fidan, planın oluşturulma aşamasında olunduğunu aktardı.
Avrupalılar’ın Ukrayna meselesinde masada olmamaları ihtimaline dair Bakan Fidan, “Avrupalı dostlarımızın endişelerini anlıyor ve haklı olduklarını düşünüyorum” dedi.
Avrupalılar’ın da sürecin bir parçası olması gerektiğini vurgulayan Fidan, Türkiye’nin coğrafi konumu ve ilişkileri nedeniyle masada bulunmasının önemini dile getirdi.
Bazı durumlarda Avrupalılar’ın Türkiye’nin de masada olması gerektiğini görmezden geldiklerini belirten Fidan, Türkiye’nin her iki taraf ile de yakın ilişkilerine dikkat çekti.
Fidan, ideal olarak Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün korunmasını istediklerini ancak savaş şartlarında zorlu kararlar alınması gerektiğini ve bunların şu anda masada olduğunu söyledi.
Her iki tarafın da farklı hedefleri ve endişeleri olduğunu, ABD arabuluculuğunun yeterli olup olmayacağının tartışıldığını aktardı.
Suriye’deki durum ve terörle mücadele
ABD’li mevkidaşı Rubio ile Suriye’yi de görüştüklerini belirten Fidan, ABD’nin kendi politikalarını oluşturmakta olduğunu ve detaylı görüşmeler için zamana ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Suriye’deki yeni yönetimin PKK/YPG işgalini durdurmanın öncelikleri arasında olduğunu belirten Fidan, “Suriye, Türkiye, Irak ve Kürtlerin çıkarları için PKK’dan kurtulmamız gerekiyor” dedi.
PKK’nın çok yönlü bir terör örgütü olduğunu ve sadece Türkiye’yi değil, İran, Irak ve Suriye’yi de hedef aldığını vurgulayan Fidan, bu tehdidin birlikte ortadan kaldırılması gerektiğini söyledi.
DEAŞ ile mücadele
DEAŞ’ın yeniden ortaya çıkmasının önlenmesi için bölge ülkelerinin ortak bir platform kurmasının önemini vurgulayan Fidan, Türkiye’nin bu konudaki önerisini hatırlattı.
İstihbarat paylaşımının önemine değinen Bakan, yapılandırılmış bir mekanizmaya ihtiyaç olduğunu ve bunun sadece DEAŞ değil, sınır güvenliği için de faydalı olacağını belirtti.
Bölgeye yapılan müdahalelerin yeni sorunlara yol açabileceğine dikkat çeken Fidan, bölgesel sorumluluğun önemini vurguladı.
Gazze’deki ateşkes
Gazze’deki ateşkesin İsrail Başbakanı Netanyahu tarafından sürdürülmeyeceği değerlendirmesinde bulunan Fidan, rehinelerin serbest bırakılmasının ardından Netanyahu’nun savaşı yeniden başlatmayı planladığını, çünkü onu durduracak bir dış baskı olmadığını söyledi.
ABD Başkanı Trump’ın Gazze’de yeni bir soykırımın önlenmesi sorumluluğu olduğunu vurgulayan Fidan, aksi takdirde Trump’ın seçim kampanyasındaki vaatlerinin boşa gideceğini belirtti.
Ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi için önümüzdeki iki haftanın büyük önem taşıdığını söyledi.
Yapay zeka ve Türkiye
Türkiye’nin yapay zeka alanındaki konumuna değinen Fidan, hükümetin yapay zekanın faydalarının farkında olduğunu belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ilgili bakanlıklara çalışma talimatı verdiğini belirten Fidan, yerli şirketlerin yanı sıra yabancı şirketlerle işbirliği yapmaya açık olduklarını söyledi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı’nın konuyla ilgili bir plan üzerinde çalıştığını ve bu rekabetçi alanda uluslararası düzenlemelere de ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Çin ve ABD’nin yapay zeka alanındaki üstünlüğünü yakalamanın zorluğuna değinen Fidan, Avrupa’nın da benzer sorunlarla karşılaştığını ve ortak bir bölgesel veya uluslararası paktın alternatif olabileceğini belirtti.
Fotoğraf, AA tarafından servis edilmiştir.
News
