Danimarka’nın yeni Ankara Büyükelçisi Ole Toft, Türkiye’nin Rusya-Ukrayna savaşındaki arabuluculuk rolüne dikkat çekerek, “Diyalog kanallarının açık kalması çok önemli ve Türkiye bu konuda önemli bir rol oynuyor. Yakın zamanda Ankara’da gerçekleşen esir takası bunu gösterdi,” dedi. Toft, bu değerlendirmeyi, Milli İstihbarat Teşkilatı’nın koordinasyonuyla gerçekleştirilen esir takasıyla ilişkilendirmişti.
29 Ağustos’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a güven mektubunu sunan Büyükelçi Toft, AA muhabirine Danimarka-Türkiye ilişkilerini, Türkiye’nin bölgesel rolünün önemini ve gündemi değerlendirdi.
Toft, Türkiye’de eşinin ve kendisinin iyi ağırlandığını belirterek, “Türkiye ile Danimarka arasındaki ilişkiler birçok açıdan çok iyi,” diye konuştu. İlişkilerin son 50 yılda derinleştiğini vurgulayan Toft, 65 bin Danimarkalı vatandaşın Türk kökenli olduğunu, bunların yabancı kökenli Danimarkalı vatandaşlar arasında en büyük grubu oluşturduğunu ve toplumun önemli bir parçası olduklarını belirtti.
İkili ekonomik ilişkiler
Toft, Türk kökenli Danimarkalıların Türkiye ve Türk kültürüyle bağlarını sürdürdüklerine işaret ederek, bu grubun iki ülkeyi birbirine bağladığını söyledi. Ekonomik ilişkilerin iyi olduğunu ve ulaştırma ile lojistik gibi alanların gelişime açık bulunduğunu belirten Toft, iki ülkenin de ticaret ve yatırımları güçlendirmek istediklerini vurguladı.
Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle enerji sektöründe aksamalar yaşandığını belirten Toft, Türkiye ile enerji alanında hükümetler ve şirketler arasında çalışmaların sürdüğünü belirtti.
Türkiye-AB ilişkileri
Türkiye’nin AB üyeliği müzakerelerine ilişkin Danimarka’nın tutumuna dair soruya yanıt olarak Toft, “Türkiye’yi uzun ve zengin bir Avrupa tarihi olan büyük bir Avrupa ülkesi olarak görüyorum,” dedi. Toft, AB’nin Ukrayna savaşından dolayı genişleme politikasına yeni bir bakış açısı getirdiğini ve bunun Türkiye-AB ilişkilerine daha güçlü diyalog imkanı sunduğunu değerlendirdi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın 29 Ağustos’ta AB Gayriresmi Dışişleri Bakanları Toplantısı’na (Gymnich) katılmasını “önemli bir adım” olarak nitelendirdi.
Rusya-Ukrayna Savaşı
Toft, Rusya-Ukrayna savaşının Avrupa’daki güvenlik durumunu ciddi şekilde değiştirdiğini, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da ilk kez büyük çaplı bir savaş yaşandığını ve bunun birçok ülke için “uyanma çağrısı” etkisi oluşturduğunu belirtti.
Danimarka’nın Soğuk Savaş’tan sonra düşük riskli bir bölgede bulunduğuna dikkat çeken Toft, savunmayı güçlendirmek için yatırım yapmak zorunda kaldıklarını ve bu yılki gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 2,4’ünü savunmaya ayıracaklarını söyledi.
“Ukrayna’nın savunulmasında” bir arada durulması gerektiğini vurgulayan Toft, “Diyaloğun kurulabileceği kanalların açık tutulması da önemli. Türkiye, bu konuda önemli rol oynuyor. Yakın zamanda (Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı koordinasyonunda Ankara’da gerçekleşen) iki taraf arasındaki esir takasında bunu gördük.” dedi.
Toft, savaş nedeniyle 30 binden fazla Ukraynalının Danimarka’ya mülteci olarak geldiğini ve bunun Danimarka için büyük bir sorun teşkil etmediğini, onlara güvenli alan sağlamanın önemli olduğunu söyledi.
Gazze
Toft, ülkesinin Gazze’deki insani krize yönelik duruşuna ilişkin şunları kaydetti:
“Ateşkes, çatışmaların sona erdirilmesi, esirlerin serbest bırakılması, Gazze bölgesindeki insanlara yardım için insani çabaların güçlendirilmesi ve bir gün durum elverdiğinde elbette Gazze bölgesinin savaştan sonra yeniden inşası için çağrıda bulunduk ve bulunmaya devam ediyoruz.”
Toft, 1994’te Danimarka Dışişleri Servisi’nde ilk görevine Filistin yönetimine yapılan yardımlarla ilgilendiğini anlatarak, “Bu, tam Oslo Anlaşması’ndan sonraydı. Yıllarca Filistin yönetimini ve barış sürecini destekledik. Tabii ki şu anda durumu böyle görmek çok üzücü. Sadece çatışmaların sona ermesini, insani yardımın ve daha geniş bir perspektifte yeniden inşanın gerçekleşebileceği bir durumun oluşmasını umut edebiliriz.” ifadelerini kullandı.
Danimarkalıların Kopenhag sokaklarında hükümeti İsrail’e silah sattığı için protesto ettiklerine dair soruya Toft, “Sorun şu ki F-35 (savaş uçağı) projesiyle bağlantılı bazı yedek parçalar satıyoruz ama bunun nedeni projenin bir parçası olmamız. Bu, Danimarka’da da tartıştığımız bir konu ama biz bu ortak savaş uçağı projesinin bir parçasıyız. Sebebi de bu,” yanıtını verdi.
Toft, AB üyesi ülkelerin 2014 ila 2022 yıllarında İsrail’e silah ihracatını gösteren infografiğe işaret ederek Danimarka’nın yaklaşık 1 milyon dolarlık satışla listenin alt sıralarında yer aldığını ve silah üretiminin az olduğunu söyledi.
Büyükelçi Toft, ülkesindeki silahların ve savaş uçaklarının birçoğunun Ukrayna’ya gönderildiğini belirtti.
Uluslararası örgütlerde reform gündemi
Danimarka’nın Birleşmiş Milletler (BM) gibi çok taraflı örgütleri desteklediğini vurgulayan Toft, diğer Nordik ülkeler gibi BM’de aktif rol oynadıklarını kaydetti.
Toft, İkinci Dünya Savaşı’nın sıkıntılarını yaşamış bir ülke olarak kurallara dayalı güçlü dünya düzenini desteklediklerini ve BM’nin bunun bir parçası olduğunu ifade etti ve BM’nin Gazze’deki duruma ilişkin de önemli rolünün bulunduğunu sözlerine ekledi.
1990’larda Yugoslavya’da BM askeri olarak görev yaptığı bilgisini paylaşan Toft, “BM’de reformlara ihtiyaç bulunduğu aşikar. Bu, Danimarka’nın da yıllardır savunduğu ve savunmaya devam edeceği bir şey,” dedi.
Toft, 5 daimi temsilcinin BM sistemindeki sorunun parçası olduğunu belirterek, birçok alanda reforma ihtiyaç duyulduğunu sözlerine ekledi.
Kaynak: AA / Güncel
Uluslararası İlişkiler Avrupa Birliği Dış Politika Diplomasi Danimarka Orta Doğu Güvenlik Ekonomi Ukrayna Türkiye Enerji ankara Güncel Gazze Rusya
”
News
