CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, 2024 yılını tarım ve hayvancılık sektörü açısından felaket bir yıl olarak nitelendirdi. Ekili ve dikili arazilerin 2002’deki 266 milyon dekarlık alandan 239 milyon dekara gerilediğini, yani 26 milyon dekarlık bir kayıp yaşandığını vurguladı.
Sarıbal, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın pestisit kullanımındaki artışa dair tatmin edici bir açıklama yapmadığını eleştirerek, son 15 yılda pestisit kullanımının %53 oranında yükseldiğini belirtti. Yüksek enflasyon ve yetersiz devlet desteği nedeniyle çiftçilerin üretimden çekildiğini ve arazilerini terk ettiğini ifade etti.
2023’te enflasyonun son 22 yılın en yüksek seviyesine ulaştığını ve Türkiye’nin bu konuda dünya genelinde dördüncü sırada yer aldığını hatırlatan Sarıbal, 2024’te de yüksek enflasyonun devam ettiğini, gıda fiyatlarının 2003’ten bu yana 32 kat arttığını söyledi. Bu durumun, üretim yetersizliğine ve gıda enflasyonunun dünya ortalamasının 8 kat üzerinde yükselmesine yol açtığını belirtti.
Tarımın GSYİH içindeki payının 2002’deki %10,2’den 2024’te %5,2’ye düştüğünü açıklayan Sarıbal, tarımda çalışanların istihdamdaki payının da %35’ten %14,7’ye gerilediğini belirtti. Çiftçilerin bankalara olan borçlarının Ekim 2023’te 551 milyar TL iken, Ekim 2024’te %42,3 artışla 784 milyar TL’ye ulaştığını da ekledi.
Üretim alanlarının azalmasının gıda güvenliğini tehdit ettiğini belirten Sarıbal, 2001’den beri yapılmayan Genel Tarım Sayımı’nın bir an önce gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı. TÜİK verilerine göre, bazı temel gıda ürünlerinde yurt içi üretiminin yurt içi talebini karşılama oranının oldukça düşük olduğunu açıkladı (örneğin, soya üretiminin yeterlilik oranı sadece %5).
Sarıbal, 2024 yılında üreticilerin piyasa koşullarına ve şirketlerin belirlediği fiyatlara mahkum olduğunu belirtti. Bazı tarım ürünlerinde alım fiyatlarının maliyetlerin altında kaldığını ve enflasyon artışının gerisinde kaldığını ifade etti. Ayrıca, TMO’nun müdahale alımlarının son 5 yıllık ortalama üretim miktarları içindeki payının düşük olduğunu aktardı.
2024 yılının Ocak-Ekim döneminde tarımda 1,7 milyar dolarlık dış ticaret açığı yaşandığını ve 2023’te 11,9 milyon ton buğday ithalatı için 3,5 milyar dolar ödendiğini belirten Sarıbal, tarımsal ithalatın büyük bir bölümünün gıda maddelerini oluşturduğunu belirtti.
Ürünlerde yüksek miktarda pestisit kalıntısı tespit edildiğini ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu konuda tatmin edici bir açıklama yapmadığını ifade eden Sarıbal, 2009’da 37.700 ton olan pestisit kullanımının 2023’te 57.800 tona yükseldiğini, son 15 yılda %53 oranında artış olduğunu söyledi.
Son iki yılda büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısının 6,6 milyon baş azaldığını belirten Sarıbal, hükümetin hayvancılık desteklemelerindeki payı giderek azalttığını ve bunun yoksulların hayvansal protein erişimini zorlaştıracağını kaydetti.
News
