(ANKARA) – CHP Genel Başkan Yardımcısı Volkan Demir, AKP hükümetinin “yerel marka” otomobil üretimi iddiasının gerçekte bir “cambaza bak” numarası olduğunu ve Türkiye’yi hızlı bir şekilde ithal otomobil cenneti haline getirdiğini söyledi. Demir, TOGG ile başlayan bu iddianın Çinli firmalarla rekabet edemeyeceği için başarısız olacağını belirtti.
Demir, herhangi bir sektörel sanayi planı olmadan günlük kararlarla yönetilen Türkiye’nin, ihracatta güçlü olduğu sektörlerde bile net ithalatçı konumuna düştüğünü ifade etti. Geçtiğimiz yıl araç ithalatının yüzde 128 arttığına dikkat çeken Demir, bu yılın ilk altı ayında satılan binek araçların sadece yüzde 29’unun yerli üretim olduğunu vurguladı.
Demir, “2020’de binek ve hafif ticari araçların yaklaşık yüzde 46’sı yerli üretim, yüzde 54’ü ithalat iken, bu oran 2021 ve 2022’de yüzde 44’e, 2023’te yüzde 35’e, 2024’ün ilk altı ayında ise yüzde 29’a düştü. Sadece Ağustos ayında bu oran yüzde 25’e kadar geriledi,” dedi.
Dış ticaret açısından bakıldığında, bu kategorideki araç ithalatı 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 128 artarak 18 milyar doları aştı. İhracat ise 11.5 milyar dolarda kaldı, bu da ihracatın ithalatı karşılama oranının sadece yüzde 63 olduğu anlamına geliyor. Demir, bunun son 20 yılın en düşük ihracatın ithalatı karşılama oranı olduğunu belirtti.
Hükümet, Çin menşeli ürünlerin ithalatını pahalı hale getiren önlemler alarak piyasayı ithal ürünlerden arındırmayı hedeflemişti. Ancak AB ve serbest ticaret anlaşmaları olan ülkelerden gelen ürünlere benzer önlemler uygulayamadı. Yüksek üretim maliyetleri, döviz kuru politikası ve siyasi-ekonomik istikrarsızlık, yerli üretim için yeni doğrudan yabancı sermaye yatırımını engelledi. Bu nedenle orta ve uzun vadede iç piyasada yabancı menşeli binek araç oranının kalıcı olarak artacağı tahmin ediliyor.
Çinli araç üreticileri için getirilen yeni modelde, yabancı yatırımın belirli bir oranında gümrüksüz araç ithal edebilme hakkı sağlanıyor. Ancak bu modelin Türkiye’de üretilen araçlara Türkiye menşeli statü kazandıracağı ve AB gümrük bölgesine gümrük vergisiz giriş sağlayıp sağlayamayacağı belirsiz. Bu modelin hayata geçme ihtimali düşük görünürken, gerçekleşmesi durumunda bile TOGG ile başlayan “yerel marka” iddiası Çinli firmalarla rekabet edemeyeceği için başarısız olacak.
Demir, Çinli firmanın benzer önerileri Hindistan’a da iletmiş ancak Hindistan hükümeti bu teklifi yerel markalara zarar vereceği gerekçesiyle reddettiğini hatırlattı. Demir, herhangi bir sektörel sanayi planı olmadan günlük kararlarla yönetilen Türkiye’nin, ihracatta güçlü olduğu sektörlerde bile net ithalatçı konumuna düştüğünü belirtti.
Volkan Demir Politika Otomobil Hükümet Türkiye Ekonomi Güncel
News
