Türkiye, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yoğun çabalarıyla, yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılmış olan 14 değerli arkeolojik ve etnografik eseri ana vatanına geri kazandırdı. Bu eserler arasında Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden gelen 2 bronz heykel başı ve anıtsal boyutlarda 1 bronz kadın heykeli, 1 mücevher parçası ve Osmanlı dönemine ait 2 hançer de yer alıyor. Bu eserler, yaklaşık 50 yıldır iadesi için bekleniyordu.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığı, Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturma Birimi ile işbirliği yaparak, bu eserlerin Türkiye’ye iadesi için uzun ve zorlu bir mücadele yürüttü. Daire Başkanlığı uzmanları, yurt dışı ve Türkiye genelinde yaptıkları titiz incelemeler, takip ve araştırmalar sonucunda elde ettikleri kanıtlar ve belgelerle, bu tarihi eserlerin iadesini sağladı. Eserlerin teslim töreni, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı’nın katılımıyla New York’taki Türk Evi’nde gerçekleştirildi.
SAKALLI ERKEK BAŞI M.S. 3’ÜNCÜ YÜZYILA AİT
İade edilen eserler arasında, Burdur’daki Boubon Antik Kenti kökenli 2 bronz heykel başı ve anıtsal boyutlarda 1 bronz kadın heykelinin yanı sıra, çeşitli dönemlere ait seramik eserler, madeni paralar ve Osmanlı dönemine ait 2 hançer bulunuyor. Bronz heykel başlarından biri, M.Ö. 1 ve M.S. 1’inci yüzyıllar arasında yaşamış genç bir erkeği tasvir ediyor. Bu heykel başının iadesi, Jean Paul Getty Müzesi tarafından kabul edildi. Santa Barbara Sanat Müzesi’nden iade edilen sakallı erkek başı ise M.S. 3’üncü yüzyıla tarihlenmektedir. İnsan boyutunda bir heykele ait olduğu düşünülen bu baş, Roma İmparatoru Gallienus dönemine ait moda anlayışını yansıtan saç ve sakal stiline sahip. İadesi sağlanan diğer önemli eserler arasında, görgü tanığı ifadeleri ve soruşturma sonucunda elde edilen yeni bilgiler sayesinde ortaya çıkarılan bu sakallı erkek başı da yer alıyor.
ADANA KÖKENLİ BİR KEMER
İade edilen eserler arasında, Miami Üniversitesi’ne bağlı Lowe Sanat Müzesi’nden getirilen çeşitli dönemlere ait pişmiş toprak eserler de yer alıyor. Bunlar arasında, M.Ö. 1’inci bin yıla tarihlenen çift kulplu ve boyalı bir kap, antik döneme ait 1 testi, Bizans dönemine ait 1 kase ve 1 kandil bulunuyor. Ayrıca, M.S. 1055-1056 yıllarına tarihlenen ve Histamenon olarak nitelendirilen, M.S. 540 yılına tarihlenen ve Follis olarak nitelendirilen ile M.S. 775-780 yıllarına tarihlenen Solidus olarak nitelendirilen 3 adet Bizans dönemi sikkesi, M.Ö. 40 yılına tarihlenen Denarius olarak nitelendirilen gümüş Roma sikkesi de iade edilen eserler arasında yer alıyor. 10’uncu ve 11’inci yüzyıllara tarihlenen, Anadolu’daki Türkmen işçiliğinin özgün örneklerinden biri olan, mine ve değerli taşlarla süslenmiş mücevher parçası, Adana kökenli bir kemer olarak tespit edildi. 19’uncu yüzyıla ait telkari işlemeli 2 hançer ise Osmanlı metal işçiliğinin ustalığını gözler önüne seriyor. Bu hançerlerin gümüş kın ve kabzaları, dönemin metal işçiliğinin zirvesini gösteriyor.
1960’LI YILLARDA KAÇAK KAZILARLA KAÇIRILMIŞ
Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden gelen bu eserler, 1960’lı yıllarda kaçak kazılarla elde edilmiş ve yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılmıştı. Prof. Dr. Jale İnan ve gazeteci-yazar Özgen Acar, bu eserlerin Türkiye’ye geri dönmesi için ilk sesleri çıkaran isimler oldu. Manhattan Bölge Savcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığı’nca derinleştirilen araştırmalar, Lucius Verus, Septimus Severus, bir imparator heykeli ve 3 bronz heykelin yanı sıra Genç ve Olgun Caracalla başları ile bronz bir kadın büstü başta olmak üzere birçok bronz eserin iadesini sağladı.
BAKAN ERSOY: KÜLTÜREL MİRASIMIZA SAHİP ÇIKMAYA KARARLIYIZ
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Kültürel mirasımızın en değerli parçaları Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığının özverili çalışmaları sayesinde ülkemize geri dönüyor. Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden gelen 2 bronz heykel başı, anıtsal boyutlarda 1 bronz kadın heykeli ve diğer eserler, yıllar süren çaba ve mücadele sonucunda milletimizin kültürel mirasına geri kazandırıldı. Bu eserler, binlerce yıllık geçmişimizin ve köklü mirasımızın sembolleri olarak ait oldukları yerde korunacak ve gelecek nesillere aktarılacak. Eserlerin iadesi sürecinde büyük emek sarf eden tüm çalışanlarımıza teşekkür ediyorum. Kültürel mirasımıza sahip çıkmaya ve onu dünyaya tanıtmaya kararlıyız” dedi.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Güncel
Kültür Sanat Türkiye Kültür Güncel Burdur Sanat
”
News
