“`html
Üç yıllık Rusya-Ukrayna savaşının ardından, ABD Başkanı Donald Trump ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Ukrayna’nın doğal kaynaklarının ortak yönetimi konusunda bir anlaşmaya vardıklarını açıkladılar.
Anlaşma, Ukrayna’nın maden, hidrokarbon ve diğer doğal kaynaklarından elde edilen gelirlerin, “Yeniden Yapılanma Yatırım Fonu” adı verilen ortak bir fon aracılığıyla yönetilmesini öngörüyor. Bu fon, hem ABD hem de Ukrayna’nın gelirleri paylaşmasını ve kaynakların yeniden yatırımını sağlayacak.
Ukrayna, işletme giderleri düşüldükten sonra elde edilen net gelirin %50’sini fona aktarırken, ABD ise Ukrayna’nın doğal kaynaklarından elde edilebilecek tahmini 500 milyar dolarlık gelire olan potansiyel hak iddiasından vazgeçiyor.
Reuters’a konuşan kaynaklara göre, anlaşma ABD’den Ukrayna’ya askeri yardım veya güvenlik garantisi sağlamayı içermiyor. Ancak, ABD’nin Ukrayna’nın egemenlik ve güvenliğinin korunmasını desteklediği belirtiliyor. Gelecekteki silah sevkiyatları ise görüşmelerin konusu olmaya devam ediyor.
Ukrayna’nın Zengin Doğal Kaynakları
Ukrayna, dünyadaki nadir hammaddelerin önemli bir bölümüne ev sahipliği yapıyor; bu oran yaklaşık %5 olarak tahmin ediliyor.
Ülkenin 19 milyon ton olarak tahmin edilen büyük bir grafit rezervi bulunuyor; bu madde, elektrikli araç bataryalarının üretiminde kritik bir rol oynuyor.
Avrupa’daki lityum yataklarının üçte biri Ukrayna topraklarında yer alıyor. Lityum, günümüz bataryalarının temel bileşenlerinden biridir.
Ayrıca, silah sanayii, rüzgar türbinleri, elektronik ve diğer yüksek teknoloji ürünlerinin üretiminde kullanılan nadir toprak metallerinin de önemli bir kısmı Ukrayna’da bulunmaktadır.
Savaştan önce Ukrayna, dünyadaki titanyum üretiminin %7’sini gerçekleştiriyordu. Titanyum, enerji santrallerinden uçaklara kadar çok çeşitli ürünlerde kullanılıyor.
Ukrayna’nın sahip olduğu doğal kaynaklar arasında, lityum ve titanyum gibi stratejik öneme sahip minerallerin yanı sıra, milyarlarca dolar değerinde kömür, doğalgaz, petrol ve uranyum yatakları da bulunmaktadır.
Trump’ın Açıklamaları
Başkan Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin cuma günü Washington’a gelerek “çok büyük bir anlaşma” imzalayacaklarını duyurdu, Amerikan vergi mükelleflerinin paralarını geri alacaklarını iddia etti.
Trump, anlaşmanın Ukrayna’ya “savaşmaya devam etme hakkı” vereceğini belirtse de, ABD’nin askeri desteğin devam edip etmeyeceği konusunda net bir açıklama yapmadı.
Ukraynalı Başbakan Yardımcısı Olha Stefanishyna, Financial Times’a verdiği demeçte, anlaşmanın daha büyük bir resmin parçası olduğunu vurguladı.
Trump ayrıca, olası bir barış anlaşması durumunda Ukrayna’da bir tür barış gücü konuşlandırılması gerektiğini söyledi. Moskova ise NATO güçlerinin konuşlandırılmasını reddediyor.
Birleşik Krallık ve bazı Avrupa ülkeleri Ukrayna’ya barış gücü göndermeye istekli olduklarını ifade ederken, Trump Moskova’nın bunu kabul edebileceğini öne sürdü; ancak Kremlin bu iddiayı yalanladı.
Geçtiğimiz hafta Trump, Zelenskiy’i “sevilmeyen bir diktatör” olarak nitelendirip hızlı bir barış anlaşması yapması gerektiğini belirtmişti. Zelenskiy ise Trump’ı “dezenformasyon balonu” içinde yaşmakla suçladı.
Önceki Gelişmeler
ABD daha önce Ukrayna’nın 500 milyar dolarlık doğal kaynakları üzerinde hak iddia etmiş, ancak Zelenskiy bu ilk taslağı reddetmişti.
Kiev, ABD’den daha az kaynak aldıklarını ve anlaşmanın Ukrayna’nın ihtiyaç duyduğu güvenlik garantilerini içermediğini belirtmişti.
Başkan Trump, Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmek için Rusya lideri Putin ile doğrudan görüşmeler gerçekleştirmişti; bu görüşmelere Avrupa ve Ukrayna dahil edilmemişti.
“`
News
