Ukrayna’daki savaşın tetiklediği küresel gerilim, ülkeleri silahlanma yarışına itti.
Bölgesel çatışmaların yanı sıra, küresel ölçekte büyük etkiler yaratabilecek gerilimler de artıyor.
Çin-Tayvan gerilimi, Filipinler ve Japonya’yı da savunma harcamalarını yükseltmeye zorlarken, Avrupa’da Rusya’nın Ukrayna işgali dengeleri alt üst etti.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nün verilerine göre, 2024 yılında küresel silahlanma harcamaları 2,46 trilyon dolara ulaştı. Rusya’nın GSYİH’sinin yaklaşık 2 trilyon dolar olduğunu düşünürsek, bu rakamın büyüklüğü daha iyi anlaşılır.
Avrupa’da savunma harcamaları 2024 yılında önceki yıla göre %11 artış gösterdi. Bu artış eğilimi ise son 10 yıldır kesintisiz sürüyor.
2024 yılında Rusya’nın Ukrayna savaşı için yaptığı harcama 462 milyon dolar oldu; bu da GSYİH’sinin yaklaşık %7’sine denk geliyor.
ASYA’DA ÇİN’İN YÜKSELİŞİ
Tayvan ile yaşanan gerilimler sıklıkla tırmanırken, Çin de savunma bütçesini istikrarlı bir şekilde artırıyor.
2024 yılında Çin, savunma bütçesini önceki yıla göre %7,4 oranında yükseltti. Asya’daki ortalama artış ise %3,9 oldu.
Filipinler ve Japonya, ABD ile iş birliğini güçlendirdi. Filipinler’in ABD’den aldığı orta menzilli Typhon füze sistemi, Çin tarafından bir tehdit olarak algılanıyor. Güney Çin Denizi’ndeki Filipin ve Çin donanmaları arasında gerilim artarken, çatışma riski de mevcut.
AFRİKA’DA CEZAYİR’İN ÖNDERLİĞİ
Afrika’da silahlanma yarışında Cezayir öne çıkıyor. Rusya’dan Su-57 savaş uçakları satın alan Cezayir’in 2024 yılındaki savunma harcamaları 18 milyar doları aştı.
Komşusu Fas, 5 milyar dolarlık harcamayla ikinci sırada yer alıyor. İki ülke arasında zaman zaman politik gerilimler yaşanıyor.
Fas ve Cezayir’in yanı sıra Burkina Faso, Mali ve Nijer de savunma harcamalarında önemli artışlar kaydetti.
Nijer savunma bütçesini %32, Burkina Faso ise %23 oranında artırdı.
Batı Afrika Ekonomi Topluluğu’ndan (ECOWAS) ayrılan üç ülke, Rusya ile ilişkilerini geliştirmeye devam ediyor. Sahel Devletleri Konfederasyonu’nu kurma kararı alan bu üç ülke, Afrika’da yeni bir siyasi yaklaşım sergiliyor.
News
