Türkiye’de maymun çiçeği vakası var mı?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Afrika'da maymun çiçeği (mpox) virüsünün hızla yayılması ve vakaların tehlikeli bir şekilde artması nedeniyle Uluslararası Sağlık Tüzüğü Acil Durum Komitesini toplantıya çağırdı. DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, bu acil toplantının amacının virüsün yayılımını değerlendirmek ve uluslararası bir acil durum ilan edilip edilmeyeceğini belirlemek olduğunu açıkladı. Peki Türkiye'de maymun çiçeği vakası var mı?
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ ÖLÜMCÜL MÜ, ÖLÜM ORANI NE?
Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Africa CDC) dün yaptığı açıklamada, halk sağlığı açısından acil durum ilan ettiğini duyurmuştu. DSÖ, mpox virüsünün yayılımını ele almak üzere bugün acil bir toplantı gerçekleştirdi. Yapılan açıklamada, şu ana kadar bildirilen 14.000'den fazla vaka ve 524 ölüm olduğu belirtildi. DSÖ Genel Direktörü, "Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde on yılı aşkın bir süredir mpox vakaları rapor ediliyor ve her yıl bildirilen vaka sayısı artış gösteriyordu. Geçen yıl bildirilen vaka sayısı önemli ölçüde arttı ve bu yıl şu ana kadar bildirilen vaka sayısı, 14.000'den fazla vaka ve 524 ölümle geçen yılki toplam sayıyı şimdiden aştı. Özellikle cinsel ağlar aracılığıyla yayılan 1b sınıfının tespit edilmesi büyük bir endişe kaynağı ve bu Acil Durum Komitesini toplama kararımın temel nedenlerinden biri. Geçen ay, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne komşu olan ve daha önce mpox bildirmemiş dört ülkede yaklaşık 90 klad 1b vakası rapor edildi: Burundi, Kenya, Ruanda ve Uganda."
DSÖ, bu salgınların nedenlerini anlayıp çözmek için etkilenen ülkelerin hükümetleri, Afrika CDC'si, STK'lar, sivil toplum ve diğer ortaklarla işbirliği içinde çalışıyor. DSÖ, izleme, hazırlık ve müdahale faaliyetlerini desteklemek amacıyla 15 milyon ABD doları gerektiren bir bölgesel müdahale planı hazırladı. Bu müdahaleyi finanse etmek için DSÖ Acil Durumlar Acil Durum Fonu'ndan 1.45 milyon ABD doları tahsis edildi ve önümüzdeki günlerde daha fazla kaynak sağlanması planlanıyor. Ayrıca bağışçılara, müdahale planının kalan kısmını finanse etmeleri için çağrıda bulunuluyor.
"İNSANLARIN AŞI VE DİĞER TIBBİ HİZMETLERE ULAŞIMINI SAĞLAMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ"
Acil durum toplantısında, virüs için aşı çalışmaları ve temini hakkında da şunlar belirtildi: "Bildiğiniz gibi, DSÖ'nün Bağışıklama Konusunda Stratejik Danışma Uzmanları Grubu tarafından iki aşı, mpox için tavsiye ediliyor ve ayrıca Nijerya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti de dahil olmak üzere DSÖ listesinde yer alan ulusal düzenleyici otoriteler tarafından onaylanıyor. Geçen hafta, kendi ulusal düzenleyici onayını henüz vermemiş olan düşük gelirli ülkelerin aşıya erişimini hızlandırmak amacıyla mpox aşıları için Acil Kullanım Listesi sürecini başlattım. Acil Durum Kullanım Listesi, Gavi ve UNICEF gibi ortakların dağıtım için aşı tedarik etmesini de mümkün kılıyor. DSÖ, aşı bağışları konusunda bize destek verdikleri için Üye Devletlere ve aşı üreticilerine minnettardır. Tüm ortaklarımızla birlikte teşhis, aşı, klinik bakım malzemeleri ve diğer araçlara adil erişimi kolaylaştırmak için çalışıyoruz. Doğu ve orta Afrika'da yayılan salgının ve Afrika içinde ve dışında uluslararası yayılma potansiyelinin ışığında, salgının uluslararası önemi haiz bir halk sağlığı acil durumunu temsil edip etmediği konusunda bana tavsiyelerde bulunmak üzere Uluslararası Sağlık Tüzüğü kapsamındaki bu Acil Durum Komitesini topladım.
Geçen yıl, önceki mpox PHEIC'in sona erdiğini ilan ettiğimde, UST kapsamında önümüzdeki hafta sona erecek olan sürekli tavsiyelerde bulundum. Ülkelerin kronik mpox riskine yanıt vermelerini desteklemek amacıyla bu sözleşmeleri bir yıl daha uzatmaya karar verdim."
HEM HAYVANLARDAN HEM İNSANLARDAN BULAŞIYOR
Mpox virüsü, fiziksel temas yoluyla ve enfekte olmuş hayvanlardan bulaşır. Virüsün neden olduğu vücut döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve benzeri eşyaları kullanmak ve vücut sıvılarıyla temas etmek en önemli bulaşma yolları arasındadır.
İlk belirtiler, virüs kaptıktan sonraki 5 ila 21 gün içinde ortaya çıkabilir. Virüs genellikle yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve su çiçeğine benzer cilt döküntülerine neden olur.
TÜRKİYE'DE MPOX VAKASI VAR MI?
Türkiye'de geçmişte mpox virüsü hastalığı vakaları tespit edilmiş, hastalar izole edilmiş ve iyileşmişlerdir. Resmi kaynaklar, Sağlık Bakanlığı'nın konuyla ilgili gerekli tüm önlemleri aldığını belirterek bu yıl Türkiye'de herhangi bir mpox vakası tespit edilmediğini açıklamıştır.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi'nden yapılan açıklamada da şunlar belirtilmiştir: "DSÖ, Afrika'da ortaya çıkan maymun çiçeği varyantı sebebiyle uluslararası acil durum ilanı konusunu gündeme getirmiştir. Türkiye'de bu yıl herhangi bir 'maymun çiçeği' vakası tespit edilmemiştir. Sağlık Bakanlığı tarafından konuyla ilgili gerekli tüm önlemler alınmıştır. Bakanlık, tüm olası hastalık ve virüsler için ön araştırma ve hazırlık süreçlerini titizlikle yürütmektedir."