Türkiye, Suriye’de iktidarın devrilmesine nasıl yaklaşıyor?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye'de Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) örgütünün Beşar Esad rejimini devirmesinin ardından Türkiye'nin resmi açıklamasını yaptı. Bu, Ankara'dan gelen ilk ve en kapsamlı değerlendirmeydi.

Doha Forumu'ndaki konuşmasında Bakan Fidan, HTŞ'nin Şam'da kontrolü ele geçirdiğini ve Esad'ın ülkeyi terk ettiğini doğruladı. Esad rejiminin 2016'dan beri elinde tuttuğu önemli fırsatları değerlendirememesinin bu gelişmelere yol açtığını belirtti.

Fidan, uluslararası ve bölgesel aktörleri ihtiyatlı ve sakin olmaya davet etti. En önemli önceliklerden birinin milyonlarca Suriyeli mültecinin ülkelerine güvenli dönüşü olduğunun altını çizdi.

IŞİD ve PKK'nın bu durumdan yararlanmaması için ABD ile yakın işbirliği içinde olduklarını açıkladı.

Esad'ın Kaybedilen Zamanı

Suriye'nin kuzeyindeki son gerilimin beklenen bir gelişme olduğunu söyleyen Fidan, Astana sürecinin rejimin halkıyla barışması için değerli bir fırsat sunduğunu, ancak bu fırsatın kaçırıldığını vurguladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yaptığı barış çağrısının da sonuçsuz kaldığını ifade etti.

Rejimin temel ihtiyaçlara cevap veremediğini, halkın yarısının yerinden edildiğini ve rejimin uyuşturucu gelirlerine bağımlı hale geldiğini dile getiren Fidan, rejimin yavaş bir çürümeyle çöktüğünü belirtti. Halep'in ve diğer şehirlerin kaybedilişini de bu çürümenin bir sonucu olarak açıkladı.

Suriyelilerin Dönüşü ve Uluslararası İşbirliği

Suriye halkının geleceğini kendi belirleyeceğini, ancak uluslararası desteğe ihtiyaç duyacağını belirten Fidan, Türkiye'nin Suriye'nin istikrarı için uzun süredir çaba harcadığını ve ülkenin yeniden inşasında yeni yönetimle çalışmaya hazır olduğunu söyledi. Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşünün öncelikli hedeflerinden biri olduğunu tekrarladı; kapsayıcılık ve intikamdan kaçınılması gerektiğini vurguladı.

Türkiye'nin, son gelişmeler ışığında bölgesel ve uluslararası aktörlerle yoğun diplomasi trafiği yürüttüğünü açıklayan Fidan, Rusya, İran ve BM Suriye Özel Temsilcisi ile görüşmelerde yapıcı yaklaşımlar sergilendiğini belirtti. Mısır, Katar, Suudi Arabistan ve Ürdün ile de yapıcı görüşmeler yapıldığını ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ile de telefon görüşmesi gerçekleştirildiğini ekledi.

PKK ve Terörizm ile Mücadele

Sorunsuz bir geçiş için tüm tarafların sürece dahil edilmesi gerektiğini belirten Fidan, yeni yönetimin komşular için tehdit oluşturmaması gerektiğini vurguladı. ABD ile terörizm ve güvenlik konularında işbirliğinin devam ettiğini ve DAEŞ ve PKK'nın bu süreci kötüye kullanmaması için dikkatli olduklarını belirtti. Herhangi bir PKK uzantısının Suriye'de meşru taraf olarak kabul edilemeyeceğini, Suriye'nin kuzeyindeki meşru Kürt taraflarını ise tanıdıklarını açıkladı. İran ve Irak'tan gelen terör unsurları ve SDF'nin davranışlarında değişiklik olmazsa, bunların da meşru kabul edilemeyeceğini ekledi.

Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDF) omurgasını oluşturan YPG'nin PKK ile ilişkisi konusundaki Türkiye'nin görüşlerini tekrarladı.