Türk profesörün araştırması: Covid-19 kafatasında bekleyip beyne sinsice sızıyor
Almanya Helmholtz Münih Akıllı Biyoteknolojiler Enstitüsü Direktörü Prof. Dr. Ali Ertürk liderliğindeki ekip, çığır açan bir keşfe imza attı. Araştırmacılar, koronavirüsün spike proteininin kafatasındaki gizli yolları kullanarak beyne ulaşabildiğini ilk kez gösterdiler.
Çalışma, 50'den fazla Covid-19 hastasının beyin dokusu ve çok sayıda uzun süreli Covid-19 hastasının beyin sıvısı örneklerinin incelenmesine dayanıyor. Prof. Ertürk, geliştirdiği DISCO Transparency tekniğiyle memeli bir hayvanın vücudunu şeffaflaştırarak, virüsün vücuttaki yayılımını üç boyutlu olarak haritalandırdı.
Prof. Dr. Ertürk ve ekibi, daha önce kafatasının beynin pasif bir koruyucu değil, aktif bir parçası olduğunu kanıtlayan bir çalışmayı Cell dergisinde yayınlamıştı. Bu yeni araştırma ise, koronavirüsün bu "gizli geçitleri" kullanarak beyne sızma mekanizmasını ortaya koyuyor. Uzun süreli Covid-19 hastaları ve Covid-19 geçirmeyen bireylerin beyin sıvılarındaki karşılaştırmalar, spike proteinlerinin kafatasında biriktiğini ve yıllarca beyne sızmaya hazır bir şekilde kalabileceğini gösterdi. Bu bulgular, geçtiğimiz hafta Cell Host & Microbe dergisinde yayımlandı.
VİRÜSÜN VÜCUTTAKİ YAYILIMININ GÖRSEL KANITI
Demirören Haber Ajansı'na konuşan Prof. Dr. Ertürk, DISCO Transparency tekniği ile elde edilen üç boyutlu haritaların, virüsün vücut içindeki yayılımının detaylı bir resmini sunduğunu belirtti. Wuhan virüsünün ağırlıklı olarak akciğerleri hedef aldığı, ancak sonraki varyantların mide, kalp, böbrek, testis ve yumurtalıklar dahil neredeyse tüm organlara yayılabildiği gözlemlendi. Bu, grip virüsünün aksine, koronavirüsün çok daha geniş bir vücut yayılımı gösterdiğini ortaya koyuyor. Bu yayılımın, kalp ve beyin hastalıklarının yanı sıra diğer organ hastalıklarında da artışa yol açabileceği vurgulandı.
UZUN SÜRELI COVID'İN ALTINDAKI MEKANİZMA
Prof. Dr. Ertürk, kafatasındaki "gizli geçitler"deki spike proteinlerinin yıllarca kalabildiğini ve beyne sızdığında inflamasyon ve damar hasarına yol açtığını açıkladı. Bu durumun, beyin fonksiyonlarını bozarak yeni nörolojik ve nöropsikiyatrik hastalıklara neden olabileceğini veya mevcut hastalıkları tetikleyebileceğini ifade etti.
"YILLARCA SAKLANABİLME YETENEĞİ ÇOK ENDİŞE VERİCİ"
Spike proteinlerinin uzun süreli varlığının ürkütücü olduğunu belirten Prof. Dr. Ertürk, bu durumun Alzheimer, Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıklar ve depresyon, şizofreni gibi nöropsikiyatrik hastalıklardaki artışlarla ilişkilendirilebileceğini söyledi. Beynin dış yüzeyinin daha çok etkilendiğini vurgulayarak, bu bölgenin düşünce, hafıza ve kişilik gibi önemli fonksiyonlardan sorumlu olduğunu hatırlattı.
UZUN SÜRELI COVID'İN ÖNEMLİ BİR GLOBAL SAĞLIK SORUNU OLMA RİSKİ
Hayvan modellerinde yapılan çalışmaların, influenza virüsünün aksine koronavirüs varyantlarının vücuda yayılma kapasitesinin arttığını gösterdiğini belirten Prof. Dr. Ertürk, dünyadaki Covid-19 geçirmiş bireylerin büyük bir kısmında uzun süreli Covid riskinin bulunduğunu ve bunun ciddi bir global sağlık sorunu haline gelme potansiyeline sahip olduğunu vurguladı.