Trump’ın Putin ile görüşmesi Avrupa ve Ukrayna’yı alarma geçirdi

ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesi, Ukrayna'nın barış görüşmelerinden dışlanabileceği endişelerini artırarak Kiev ve Avrupa'da şok etkisi yarattı. Bu görüşme, Ukrayna'nın geleceğini ve Avrupa'nın güvenliğini derinden etkileyebilecek müzakerelerin gidişatını belirleyecek önem taşıyordu.

Trump, Putin ile görüşmesinin ardından Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky'yi arayarak, Putin ile Suudi Arabistan'da, Ukrayna'nın katılımı olmadan bir araya gelmeyi planladıklarını bildirdi.

Avrupa'nın Rolü Belirsiz

Trump ve Putin'in Avrupa'yı dışlayarak doğrudan görüşme yapacak olmaları, Avrupa liderlerinde derin endişelere yol açtı. Avrupa'nın güvenlik çıkarlarının göz ardı edilebileceği korkusu belirginleşti.

Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Avrupa'nın rolünü tartışmanın henüz erken olduğunu belirtti.

Zelensky ve Avrupa liderleri, barış görüşmelerine Ukrayna'nın dahil olmasının şart olduğunu vurgularken, Zelensky ayrıca NATO üyeliği veya benzeri güvenlik garantileri talep etti. ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth ise Ukrayna'nın 2014 öncesi sınırlarına dönmesinin gerçekçi olmadığını, NATO üyeliğinin gündemde olmaması gerektiğini ve ABD askerlerinin herhangi bir güvenlik garantisinde yer almayacağını açıkladı.

Ukrayna'nın Pazarlık Gücü Zayıfladı mı?

Ukrayna ve Avrupa, Hegseth'in açıklamalarıyla Ukrayna'nın yapması beklenen tavizlerin önceden kamuoyuna açıklanmasının, müzakereler başlamadan önce Ukrayna'nın pazarlık pozisyonunu zayıflattığını düşünüyor. Rusya'nın neleri vereceği belirsizken, Ukrayna'nın neleri feda etmesi gerektiği önceden ortaya konmuş oldu.

Ukrayna'nın NATO üyeliği umudu zaten zayıfken, Avrupa ülkeleri de (açıkça dile getirmemelerine rağmen) Ukrayna'nın muhtemelen toprak tavizleri vermesi gerektiğini kabul ediyordu. Avrupa liderleri, Trump-Putin görüşmesinin ve Hegseth'in açıklamalarının zamanlamasının tesadüf olmadığını düşünüyor.

Zelensky, Trump ile yaptığı "iyi", "ayrıntılı" ve "uzun" görüşmenin ardından yaptığı paylaşımda, endişeleri gidermeye çalıştı ve Trump'ın gösterdiği ilgiye teşekkür etti. Zelensky, görüşmede birçok nüansın ele alındığını ve Trump'ın Putin'in söylediklerini kendisine ilettiğini belirtti.

Büyük Bir Hayal Kırıklığı

Ancak bazı Ukraynalılar telefon görüşmesinden büyük hayal kırıklığı yaşadı. İsminin açıklanmasını istemeyen bir askeri yetkili, ABD'yi güvenilmez bir ortak olarak tanımlayarak, görüşmeyi "ABD'nin eylemlerinden kaynaklanan en büyük hayal kırıklığı" olarak nitelendirdi.

Adını açıklamak istemeyen bir Batılı diplomat da, Ukraynalıların endişelendiği senaryonun gerçekleşmeye başladığının açık olduğunu söyledi.

Avrupa, müzakerelerde Ukrayna ve Avrupalıların yer alması gerektiğinde ısrarcı. Almanya Dışişleri Bakanı, sürpriz görüşmeye şaşkınlığını dile getirerek, müzakerelerin Ukrayna'nın dışında yapılamayacağını vurguladı.

Fransa Savunma Bakanı Sébastien Lecornu ise, "zayıflık yoluyla barışın" bölgede dramatik güvenlik sonuçları doğurabileceği konusunda uyardı.

Putin, görüşme öncesi ve sonrasında yaptığı açıklamalarda çatışmanın "kökleriyle" ilgilenilmesi gerektiğini belirtti. Avrupalı yetkililer, bunun kıtanın güvenlik sistemini yeniden müzakere etme arzusuna işaret ettiğini düşünüyor. Polonya ve İngiltere'den de kaygılı açıklamalar geldi.

Savaşın Devamı

Cephe hattından gelen raporlar da olumsuz. Bir Ukraynalı bölük komutanı, Putin'i durdurabilecek tek şeyin kendisini tüketmesi olduğunu, ancak Rusya'nın var olduğu sürece savaşın sona ermeyeceğini belirtti.

Aynı komutan, ABD'nin desteğiyle ya da olmadan savaşmaya devam etmeleri gerektiğini, çünkü bu durumun hayatta kalma mücadelesi olduğunu vurguladı.

Rusya'nın Tavizleri

Müzakerelerde Ukrayna'nın verebileceği tavizler ABD tarafından kamuoyuyla paylaşılırken, Rusya'nın vereceği tavizler belirsizliğini koruyor. ABD Başkanı Trump, Hindistan Başbakanı Modi ile yaptığı görüşmede Ukrayna'nın daha fazla taviz vermesi gerekebileceğini ima etti, ancak Rusya'nın vereceği tavizler konusunda net bir cevap vermedi.