Suriye'nin çöküşü: Yeni dönemin kodları | Dış Haberler
Beşar Esad rejiminin savunmalarının hızlı ve beklenmedik bir şekilde çökmesi, yalnızca muhalif grupların ortak operasyonunun bir sonucu değil, aynı zamanda uluslararası bir kararın ürünü olarak değerlendiriliyor. Bu karar, 7 Ekim 2023’te başlayan Aksa Tufanı Operasyonu ve sonrasında bölgede yaşanan küçük ve büyük çaplı savaşların şekillendirdiği yeni bir Arap haritasının çizilmesiyle doğrudan bağlantılı. Habertürk TV Güvenlik Politikaları Koordinatörü Çetiner Çetin'in haberi...
ABD, Türkiye ve Rusya'nın ortak bir karar doğrultusunda Esad rejiminin yıkılmasına yönelik hareket ettiği iddia ediliyor. Rusya'nın bu karara gönülsüzce katıldığı ve bu girişimin, ABD'nin yeni Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesiyle Ukrayna savaşını bitirmeye yönelik anlaşmalarla bağlantılı olduğu düşünülüyor. Trump'ın Rusya'ya bazı tavizler vererek karşılığında Rusya'nın Suriye'den çekilmesini ve Esad rejiminin çöküşüne göz yummasını sağladığı öne sürülüyor.
Ancak asıl hedef, Esad rejimi değil, İran olduğu belirtiliyor. Bölgesel yeniden yapılanma sürecinde, İran'ın Suriye üzerindeki askeri ve siyasi denetimini kırmak, özellikle İsrail için tehdit oluşturan Hizbullah ve Hamas gibi güçlerin yükselişini engellemek, temel amaçlar arasında yer alıyor.
SURİYE VE LÜBNAN BAĞLANTISI: HİZBULLAH'IN ZAYIFLAMASI
Suriye'deki gelişmelerin, Lübnan'a yönelik İsrail saldırılarını durdurmak için varılan bir anlaşmanın devamı olduğu söyleniyor. Bu anlaşma, Suriye üzerinden Lübnan'a silah akışını durdurmayı ve Hizbullah'ın askeri gücünün yeniden yapılanmasını engellemeyi hedefliyordu. Ancak İran'ın Suriye'deki devam eden varlığı, bu hedefin tam olarak gerçekleştirilmesini engelledi. İran, Suriye limanlarını ve altyapısını bölgedeki askeri unsurlarını desteklemek için kullanmaya devam etti.
Rusya'nın Esad rejimi ile İran arasındaki bağı koparma girişimleri, özellikle Türkiye ile ilişkiler üzerinden şekillendi. Fakat Esad rejiminin sert tutumu ve İran'a olan bağımlılığı, bu çabaları sonuçsuz bıraktı. İran-Suriye bağının kırılmasının tek yolunun Esad rejiminin düşmesi olduğu düşünülüyordu.
İRAN: ASIL HEDEF
İran, rejimin çöküşünü kendisine yönelik bir saldırı olarak algıladı. Ancak bu duruma ne içeriden ne de dışarıdan etkili bir müdahalede bulunamadı. Rusya'nın Suriye'den çekilmesiyle İran destekli milislere verilen destek sona erdi. Aynı zamanda Hizbullah'ın Lübnan'dan aldığı destek, maruz kaldığı darbelerle ciddi oranda azaldı.
Suriye'deki rejim değişikliğinin başlattığı süreç, İran'ın bölgedeki askeri kollarını hedef almayı amaçlıyor. İlk adım Hizbullah'ın zayıflatılması oldu. Benzer bir durumun Irak ve Yemen'de de yaşanabileceği öngörülüyor.
YENİ DÖNEM: GELECEĞİN BELİRSİZLİKLERİ
Suriye'de rejimin yıkılması, ülkenin geleceğiyle ilgili birçok belirsizliği beraberinde getirdi. Askeri müdahalelerin ardından, bölgenin ulusal ve uluslararası aktörler tarafından yeniden yapılandırılması ve Suriye'nin siyasi geleceğinde ordu etkisinin azaltılması bekleniyor.
Bu gelişmeler, sadece Suriye'yi değil, bölgedeki tüm güç dengesini etkileyecek gibi görünüyor. İran'ın bölgesel etkisinin azalması ve İsrail'in güvenlik arayışları, Ortadoğu'da yeni bir dönemin başlangıcı olarak yorumlanıyor. Bu süreçte, bölgedeki diğer askeri güçlerin ve siyasi dinamiklerin nasıl evrileceği ise zaman içinde ortaya çıkacak.