Şekerli İçeceklerin Sağlığa Zararları: Uzmanlar Uyarıyor

İstanbul Tıp Fakültesi Endokrin ve Metabolizma Bilim Dalı'ndan Uzman Doktor Hümeyra Rekalı Şahin, sıcak havalarda serinlemek için tüketilen şekerli içeceklerin ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çekti. Şahin, "Özellikle gazlı içecekler, soğuk çaylar, şuruplu kahveler ve meyve aromalı içecekler gibi yüksek şeker içeren içecekler, karın bölgesindeki yağlanmayı artırarak metabolik sendroma, diyabet, kalp hastalıkları ve inmeye kadar uzanan bir dizi sağlık sorununa neden olabiliyor. Bu içecekler sürekli olarak kanda insülin salgılanmasını tetikleyerek insülin direncine ve diyabetin ortaya çıkmasına da yol açabiliyor. Diyabet ise uzun vadede gözler, kalp ve böbrekler başta olmak üzere tüm vücuda ciddi zararlar verebiliyor" dedi.

Türk Böbrek Vakfı (TBV), şekerli içeceklerin yol açtığı sağlık sorunlarına karşı farkındalık yaratmak amacıyla bir mutfak etkinliği düzenledi. Etkinlikte, TBV Diyetisyeni Gökçen Efe Aydın, evde sağlıklı ve serinletici içecek tarifleri paylaşırken, Uzman Doktor Şahin de aşırı şeker tüketiminin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri hakkında bilgi verdi.

Obezite ile Çocuk Yaşta Mücadele Edilmeli

TBV Başkanı Timur Erk, "Ülkemizde 10 yıl önceki verilere göre 3 milyon civarında ileri derecede obez birey var ve bunların yüzde 60'ı 18 yaş altı çocuklardan oluşuyor. Daha da endişe verici olan ise her yıl çocuk obezitesinin yüzde 8-10 oranında artması. Geleceğimizi tehdit eden bu soruna çocuk yaşta müdahale etmek gerekiyor. Bu nedenle bu etkinliği düzenledik" dedi.

Şeker Tüketimi Aşırı Yüksek

Erk, "Obeziteyi tetikleyen başlıca etkenlerden biri de gazlı içecekler. Bu içecekler yüksek miktarda şeker içeriyor. Dünya Sağlık Örgütü, günlük şeker tüketiminin 50 gramı geçmemesi gerektiğini belirtiyor. Türkiye ise bunun üç katından fazla şeker tüketiyor. Bu durum ciddi bir sağlık sorunu oluşturuyor ve şeker tüketimini azaltmak için önlemler almamız gerekiyor. Farkındalık yaratmak için bu tarz etkinlikler düzenliyoruz" şeklinde konuştu.

Sıfır Şeker İçeceklerin de Riski Var

Erk, "Sıfır şekerli olarak satılan içeceklerin de aspartam gibi tatlandırıcılar içerdiğini ve bunların uzun vadede kanserojen etki gösterebileceğini, karaciğer yağlanmasına yol açabileceğini belirtti. Kamuoyu, şekersiz içeceklerin sağlıklı olduğunu düşünerek bunları tüketiyor ve çocuklarına veriyor. Ancak aspartam gibi tatlandırıcılar da sağlığa zararlıdır. Çocuklarımıza sağlıklı olduğunu düşündüğümüz bu içeceklerle aslında bir bakıma aspartam gibi kimyasalları veriyoruz." dedi.

Şekerli İçecekler Kalp Damar Hastalıklarına Neden Olabilir

Uzman Doktor Şahin, "100 mililitrede 11 miligramdan fazla şeker içeren içecekler şekerli içecekler olarak kabul ediliyor. Dünya Sağlık Örgütü, günlük şeker tüketiminin toplam kalorinin yüzde 10'unun, mümkünse de yüzde 5'inin altında olmasını öneriyor. Bu da 25 gramın altında demektir. Tek bir gazlı içecek bile 30 gram şeker içeriyor. Yüksek şekerli içecekler, özellikle gençler arasında yaygın bir şekilde tüketiliyor. Bu içecekler diş çürüklerine, tip 2 diyabet, kilo alımına, obeziteye, karın bölgesinde yağlanmaya ve sonunda kalp damar hastalıklarına yol açabiliyor." şeklinde konuştu.

Şeker Bağımlılığı Oluşturabilir

Şahin, bu içeceklerin beynin dopamin merkezini uyararak dopamin salgısını artırdığını ve böylece mutluluk hissi yarattığını belirtti. Bu da çocuklarda ve gençlerde bir tür bağımlılık yaratabiliyor. Şekerli yiyecekler tükettikçe daha fazla mutluluk hissediliyor ve beynin ödül merkezi uyarılarak daha fazla şeker tüketmeye teşvik ediliyor. Bu kısır döngü, kilo fazlalığı ve obeziteye yol açarak çocukları ve gençleri sağlıklı beslenme alışkanlıklarından uzaklaştırıyor ve onları kronik hastalıklara karşı savunmasız hale getiriyor.

İnsülin Direncine ve Diyabete Neden Olabilir

Şahin, şekerli içeceklerin karın bölgesindeki yağlanmayı artırdığını ve bu durumun da metabolik sendroma, diyabet, kalp hastalıkları ve inmeye kadar uzanan ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurguladı. Şekerli içecekler, sürekli kanda insülin salgılanmasını tetikleyerek insülin direncine ve diyabetin ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Diyabet ise uzun vadede tüm vücuda, özellikle de gözler, kalp ve böbreklere zarar verebiliyor.

Evde Hazırlanan İçecekler Daha Sağlıklı

TBV Diyetisyeni Gökçen Efe Aydın, "Gençler çok fazla şekerli içecek tüketiyor. Bu içecekler, karamel ve şeker şurubu gibi bileşenler nedeniyle vücuda ciddi zarar veriyor. Bu içecekler yerine şekersiz soğuk kahveler tüketilmesi daha sağlıklı olur. Fazla şeker özellikle basit şeker olduğu için kan şekerini hızla yükselterek ileriki dönemlerde sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Aşırı şeker içeren içecekler yerine evde hazırlanan içecekler tercih edilmeli. Örneğin limonatayı bal ile tatlandırarak hazırlayabiliriz. Evde yapılan içeceklerde vitamin, mineral ve katkı maddeleri olmuyor. Ancak ev yapımı olması istediğimiz kadar tüketebileceğimiz anlamına gelmiyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün önerdiği günlük şeker tüketimi 25 gramı geçmemeli. Bu nedenle günde 1-2 bardak ev yapımı içecek yeterli olacaktır." dedi.