Samsun’da Asarkale Kazıları Tarihe Işık Tutacak
Samsun'da Asarkale'deki kazılar, Helenistik dönemden Osmanlı'ya kadar uzanan tarihi aydınlatmayı hedefliyor. Bu yıl başlatılan kazılar, bölgenin zengin tarihine ışık tutmayı amaçlıyor.
Bafra ilçesinde bulunan Asarkale, tarihin farklı dönemlerinde stratejik bir rol oynamış ve Pontus Kralı VI. Mithradates Eupator tarafından inşa edilmiştir. Anadolu'da Pontus Krallığı dönemine ait 56 kaleden biri olan Asarkale'deki kazılar, kalenin korunması ve gelecek nesillere aktarılması için büyük önem taşıyor.
Samsun Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı, Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Bafra Belediyesi'nin desteğiyle yürütülen kazıları, Samsun Arkeoloji Müzesi Müdürü arkeolog Kenan Sürül yönetiyor.
Yıl sonuna kadar sürmesi planlanan kazılarda Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nden 9 öğretim üyesi ve 10 doktora ile yüksek lisans öğrencisi görev alıyor.
OMÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve kazının bilimsel danışmanı Doç. Dr. Kasım Oyarçin, AA muhabirine, Bafra Belediyesi ile yapılan protokol kapsamında OMÜ'den mimar ve harita mühendislerinin Asarkale'nin rölövesini çıkarmak için ağustos ayında çalışmalara başladığını belirtti.
Kızılırmak Deltası ve çevresinde tarım alanlarının yoğunluğu göz önünde bulundurulduğunda, Asarkale'nin tarihte tarım ve ticareti kontrol eden bir konumda bulunduğu düşünülüyor. Oyarçin, çalışmalara kalenin mevcut kalıntıları üzerine yapılan bitki temizliğiyle başladıklarını ve kalenin haritası ile rölövesinin çıkarılmasını hedeflediklerini söyledi. Nihai hedef ise restorasyon projesini hazırlamak. Projenin hayata geçmesi, surların yıkılmasını engelleyecek ve Asarkale'yi gelecek nesillere aktarmayı sağlayacaktır. Onaylanan proje, kalenin ziyaretçilere açık olmasını sağlayacak ve ziyaret rotasının sonuna bir cam teras eklenmesi planlanıyor.
Oyarçin, Asarkale'yi korumak ve kazılar devam ederken turizme kazandırmak için çaba gösterdiklerini vurguladı. Kaledeki taşların restorasyon sırasında kullanılmak üzere güvenli alanlara istiflendiği ve Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun izniyle kaleye ulaşımı kolaylaştıran bir toprak yol, basamaklar ve ziyaretçiler için güvenli bir yürüyüş yolu inşa edildiği belirtildi.
Yasa dışı kazıları önlemek amacıyla Bafra Belediyesi, Asarkale ve çevresinin güvenliğini sağlamak için bekçi görevlendirdi. Oyarçin, kazılarda Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait eserlerin bulunmasını beklediklerini, yüzeyde Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait önemli eserlerin ortaya çıktığını ve kazılar ilerledikçe alt tabakalarda Roma ve Helenistik döneme ait buluntuların da bulunabileceğini ifade etti.
Bölgenin gezi rotasına dahil edilmesi için çalışmalar devam ediyor.
İl Kültür ve Turizm Müdürü Cemal Almaz, Asarkale'de yerleşim alanları, surlar, sarnıçlar, yer altı geçitleri ve basamaklı tüneller bulunduğuna dikkat çekerek, bu alanları gün yüzüne çıkarmayı hedeflediklerini belirtti. Anadolu'nun önemli medeniyet merkezlerinden biri olan Asarkale'nin kısa sürede turizme açılacağını ve bölgedeki kaya mezarlarıyla birlikte bir gezi rotası oluşturulacağını, böylece Samsun ve bölge turizmine katkı sağlayacağını söyledi.
Bafra Arkeoloji ve Etnografya Müzesi sorumlusu ve Asarkale kazılarında uzman müze araştırmacısı olarak görev yapan Hasan Dikmen, Bafra'da 1974'ten bu yana devam eden İkiztepe kazılarını hatırlattı. Bafra'da ikinci olarak Asarkale arkeolojik kazılarının başlamasının arkeolojik buluntular açısından çok değerli olacağını ifade etti.
İkiztepe kazılarında binlerce nitelikli buluntu çıkarılmış ve bunların çoğu Samsun Müzesi'nde, bir kısmı da Bafra Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde sergileniyor.
Kaynak: AA / Veysel Altun - Güncel