Prof. Dr. Sözbilir: Kahramanmaraş merkezinde yer alan Narlı Fayı kırıldığında 6.7’lik deprem üretebilir
Türkiye, 6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş'ı merkez alan ve 11 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde iki büyük depremle sarsıldı. Bu depremler büyük yıkıma, can kaybına ve yaralanmalara yol açtı. Depremlerin ardından, DEÜ ve TÜBİTAK'ın yanı sıra İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Harita Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği ve çeşitli üniversitelerden bilim insanları deprem bölgesine sevk edildi.
Orta Anadolu, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki illeri doğrudan etkileyebilecek fay hatları üzerinde yoğun araştırmalar başlatıldı. DEÜ'den Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Dr. Mustafa Softa ve Dr. Özkan Cevdet Özdağ, Fırat Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ercan Ersoy, Dr. Elif Akgün, Dr. Serap Çolak Erol, Dr. Sibel Kayğılı, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi'nden Prof. Dr. Volkan Karabacak, Afyon Kocatepe Üniversitesi'nden Prof. Dr. Çağlar Özkaymak, Çukurova Üniversitesi'nden Prof. Dr. Fikret Koçbulut, Selçuk Üniversitesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Serkan Gürgüze ve birçok yüksek lisans öğrencisinden oluşan bir ekip, Şirvan Fayı, Cizre Fayı, Antakya Fayı, Ölü Deniz Fayı, Malatya Fayı ve Orta Anadolu Fayı-Deliler segmenti gibi önemli fay hatları üzerinde çalışmalara devam ediyor.
"BÜYÜK ÖLÇEKLİ BİR PROJE"
DEÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, yürütülen çalışmalara dair şu bilgileri verdi: "6 Şubat depremlerinden sonra, özellikle depremin yüzey kırıklığının çevresindeki tüm fay hatlarının 2 yıl içinde incelenmesi hedefleniyor. Bu fayların geçmişte kaç deprem ürettiği, deprem üretme sıklığı ve son depremi ne zaman meydana getirdiği gibi sorulara cevap arayan kapsamlı bir proje yürütüyoruz. Yaklaşık 100 bilim insanı ve 90'a yakın lisansüstü öğrenci bu projede aktif olarak görev alıyor. Proje tamamlandığında, 2025 sonuna doğru, 'Türkiye'nin Deprem Tehlike Haritası' da güncellenecek."
"TEHLİKE SEVİYESİNİ BULMAYA ÇALIŞACAĞIZ"
Son olarak Kahramanmaraş'ta incelemelerde bulunduklarını belirten Prof. Dr. Sözbilir, şunları söyledi: "En son çalışmamızı Kahramanmaraş bölgesinde, Narlı civarında gerçekleştirdik. 6 Şubat depreminde ilk kırılan parçanın üzerine iki hendek açtık. Bu parça aslında ilk kez kırılıyor. Yeni bir fay oluşumu söz konusu. Bu oldukça normal bir durum. Genellikle depremler var olan bir fayı kullanır. Ancak bazen, özellikle çok şiddetli depremler sırasında, yer kabuğunda yeni kırılmalar oluşabilir. Bu kırılan parçanın hemen güneyinde Narlı Fayı bulunuyor. Narlı Fayı üzerinde de iki hendek açtık. Bu fay üzerinde insanların yaşadığı dönemde üç deprem gerçekleştiğini tespit ettik. Bu depremler sonucunda Narlı Fayı, günümüzde deprem tehlikesi yüksek bir fay sınıfına girmiş durumda. Bu fayın hemen güneyinde Sakçagöz Fayı, Yesemek Fayı, Hacıpaşa Fayı gibi Ölüdeniz Fayı'nın parçaları bulunuyor. Önümüzdeki günlerde bu faylar üzerinde de hendekler açacağız. Böylece Ölüdeniz Fayı'nın Türkiye sınırları içindeki kısmının tehlike seviyesini belirlemeye çalışacağız."
"ANİ BİR KIRILMA HENÜZ GERÇEKLEŞMEMİŞ"
Narlı Fayı çalışmalarında üç tane tarihsel deprem olduğunu tespit ettiklerini belirten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, şöyle devam etti: "6 Şubat depreminin Narlı Fayı'nı çok az bir bölgede etkilediğini gözlemledik, ancak ani bir kırılma henüz gerçekleşmedi. Bu nedenle, gelecekte Narlı Fayı'nda kırılma olasılığının olabileceğini düşünüyoruz. Narlı Fayı kırılırsa, 6.7 büyüklüğünde bir depreme neden olabilir. Tabii Sakçagöz Fayı ile birleşirse, bu depremin büyüklüğü daha da artabilir. Narlı Fayı, Kahramanmaraş ile Gaziantep arasında bir bölgede yer alıyor. Bu bölgedeki fayların kırılması durumunda, her iki ili de etkileyebilecek bir potansiyel söz konusu. Hem Kahramanmaraş hem de Gaziantep'in deprem tehlikesi devam ettiği için, deprem hazırlığı çalışmaları hızlandırılmalıdır."