Prof. Dr. Kurtuluş Kayalı’dan Milli Sinema Günleri’nde Dönemin Sinema Etkisi

Uluslararası Sinema Derneği'nin düzenlediği "Milli Sinema Günleri"nin ikinci yılında, Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü himayesinde, sosyolog ve akademisyen Prof. Dr. Kurtuluş Kayalı bir söyleşiye katıldı.

Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen ve "Milli Sinemanın Ortaya Çıkış Koşulları ve Şekillenmesi Üzerine Bazı Gözlemler" başlığını taşıyan söyleşide Kayalı, Türk sinemasının tarihsel gelişimine dair değerli bilgiler paylaştı.

Yönetmen Yücel Çakmaklı'nın 1974 yılındaki bir açıklamasının ardından gelen eleştirilere değinen Prof. Kayalı, Çakmaklı'nın ilk olarak Necip Fazıl'ın senaryosundan oldukça radikal bir film çekmeyi amaçladığını, ancak sansür nedeniyle bunu başaramadığını anlattı. Daha sonra Minyeli Abdullah'ı çekmeyi planlayan Çakmaklı'nın, o dönem şartları nedeniyle bu fikrinden vazgeçmek zorunda kaldığını ve bunun yerine "Birleşen Yollar" filmini çektiğini belirtti.

Kayalı, Çakmaklı'nın "Minyeli Abdullah" veya Necip Fazıl Kısakürek'in bir eserini çekmesinin "Birleşen Yollar" kadar başarılı olmayacağını savundu. 1989'da çekilen "Minyeli Abdullah" filminin aksine, "Birleşen Yollar"ın yapıldığı 1970'li yıllarda siyasi ve sosyal koşulların çok farklı olduğunu vurguladı.

Prof. Dr. Kayalı, "Birleşen Yollar" filminin başarısının dönemin sosyo-politik ikliminin güçlü bir etkisiyle şekillendiğini ifade etti.

Babıali'deki Sabah, Bugün ve Yeni İstanbul gazetelerinde Necip Fazıl Kısakürek ve Şule Yüksel Şenler gibi yazarların kaleme aldığı yazıları hatırlatan Kayalı, Şule Yüksel Şenler'in o dönemki yazılarının gündelik hayatı derinden etkilediğini dile getirdi. Hatice Babacan olayı ve tesettür tartışmalarının toplumda yarattığı etkiyi vurgulayan Kayalı, bu tartışmaların "Birleşen Yollar" filminin içeriğini ve etkisini şekillendirdiğini belirtti.

Kayalı, dönemin diğer yazarlarının eserlerinin toplum üzerindeki etkisinin Şule Yüksel Şenler'inkine kıyasla daha az olduğunu belirterek, Şule Yüksel Şenler'in yazılarının gazetelerin o dönemki işlevselliği düşünüldüğünde oldukça belirleyici olduğunu ve Yücel Çakmaklı'yı neredeyse "Birleşen Yollar"ı çekmeye zorladığını savundu.

Söyleşinin ardından soruları yanıtlayan Prof. Dr. Kayalı, katılımcılarla hatıra fotoğrafı çektirdi.

Milli Sinema Günleri kapsamında, Rami Kütüphanesi ve Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi'nde bugün ve yarın açık oturumlar, söyleşiler ve ücretsiz film gösterimleri düzenlenecek.

Kaynak: AA / Ahmet Esad Şani