Maymun Çiçeği Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Sağlık Bakanlığı, toplumun maymun çiçeği hakkında en çok merak ettiği konuları ele alarak 11 soruyu ve cevaplarını yayınladı. Bu bilgiler, maymun çiçeği rehberine göre hazırlanmıştır ve Sağlık Bakanlığı sosyal medya hesaplarında paylaşıldı.
Maymun Çiçeği Nedir?
Maymun çiçeği, hayvanlardan insanlara bulaşan (zoonotik) bir virüs olup insandan insana da yayılabilir. Klinik olarak daha hafif bir hastalık olsa da, semptomları geçmişte çiçek hastalığına benzer ve nadiren ölümcül olabilir. 1980’de çiçek hastalığının eradike edilmesiyle birlikte çiçek aşısı uygulamaları durduruldu, bu da maymun çiçeğini özellikle Orta ve Batı Afrika’da daha sık görülen bir hastalık haline getirdi.
Ne Zaman Test Yaptırılmalıdır?
Maymun çiçeği olduğundan şüphelenen veya maymun çiçeği hastasıyla yakın temas halinde olan kişiler bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Doktorunuz, test ihtiyacına karar verecektir. Test yapılması gerekiyorsa, örnekler alınarak uygun bir laboratuvara gönderilecektir.
Maymun Çiçeği Belirtileri Nelerdir?
Maymun çiçeği belirtileri şunlardır:
- Ateş
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları ve sırt ağrısı
- Büyümüş lenf nodları
- Solunum sistemi semptomları (boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük)
- Hastalığa özgü cilt döküntüleri
Belirtilerim Varsa Ne Yapmalıyım?
Yeni veya açıklanamayan bir cilt döküntüsü veya diğer maymun çiçeği belirtilerini fark ederseniz bir sağlık kuruluşuna başvurun. Sağlık kuruluşuna başvurana kadar şunları yapın:
- Başkalarıyla yakın temastan (cinsel temas dahil) kaçının.
- Evcil hayvanlar veya diğer hayvanlarla yakın temastan kaçının.
- Test sonuçlarınızı beklerken aynı önlemlere uymaya devam edin.
- Test sonucunuz pozitifse, cilt döküntüleri iyileşene kadar kendinizi izole edin.
- Ateş, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük varsa kendinizi izole etmeye devam edin.
- Sadece hekime görünmek veya acil durumlar için dışarı çıkın. Toplu taşıma araçlarını kullanmaktan kaçının.
- İzolasyondan çıkmanız gerekiyorsa, cilt döküntülerinizi kapatın ve iyi oturan bir maske takın.
Maymun Çiçeği Nasıl Bulaşır?
Maymun çiçeği, cilt döküntüsü, kabuklar veya vücut sıvılarıyla doğrudan temas yoluyla kişiden kişiye bulaşabilir. Ayrıca, uzun süreli, yakın temas veya cinsel temas (öpmek, sarılmak veya cinsel ilişki gibi) sırasında yayılabilir. Maymun çiçeği olan bir kişi, belirtileri başladıktan itibaren cilt döküntüsü tamamen iyileşene kadar başkalarına virüsü bulaştırabilir. Bazı hastalar belirtileri başlamadan 1 ile 4 gün önce bile virüsü bulaştırabilir. Ancak, hiç belirti göstermeyen kişilerin virüsü bulaştırdığına dair bir kanıt bulunmamaktadır.
Maymun Çiçeği Cinsel Yolla Bulaşan Bir Hastalık mıdır?
Maymun çiçeği, cinsel yolla bulaşabilen bir hastalık olarak tanımlanabilir. Cinsel ilişki, maymun çiçeğinin bulaşma yollarından sadece biridir. Geçmişte maymun çiçeği salgınları genellikle enfekte hayvanlarla ve hayvan ürünleriyle doğrudan temas sonucu ortaya çıkmıştır. Ancak, günümüzdeki salgında virüs esas olarak yakın temas yoluyla bulaşmaktadır. Cinsel temas sırasında lezyonlarla temas veya solunum sekresyonları ile yakın temas ile bulaşabilir. Ancak, cinsel ilişki olmaksızın maymun çiçeği olan biriyle yakın ve uzun süreli cilt temasında bulunmak da virüsün bulaşmasına neden olabilir.
Maymun Çiçeği Nasıl Önlenebilir?
Maymun çiçeği riskini azaltmak için şunları yapabilirsiniz:
- Maymun çiçeği olduğundan şüphelenilen bir cilt döküntüsüne sahip kişilerle yakın cilt temasından kaçının.
- Maymun çiçeği hastasının kullanmış olduğu eşya ve malzemelerle temastan kaçının.
- Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın veya alkol bazlı bir el antiseptiği kullanın.
- Özellikle yemek yemeden, yüzünüze dokunmadan önce ve tuvaleti kullandıktan sonra el hijyeni sağlayın.
Kalabalık Etkinliklere Gitmek Konusunda Endişelenmeli miyim?
Maymun çiçeği olan biriyle yakın temas veya cilt temasında bulunduğunuzda bulaşma riskiniz artar. İlk bulgular, insanların yakın, devamlı cilt teması yaşadığı etkinliklerin maymun çiçeği vakalarına yol açtığını göstermektedir. Bir etkinliğe katılmayı planlıyorsanız, ne kadar yakın, kişisel, cilt teması yaşanacağını göz önünde bulundurmalısınız.
Maymun Çiçeği İçin Hangi Tedaviler Mevcuttur?
Maymun çiçeği için özel olarak geliştirilmiş bir tedavi yoktur. Ancak, virüsler arasındaki genetik benzerlikler nedeniyle, çiçek hastalığını tedavi etmek için kullanılan antiviral ilaçlar maymun çiçeği tedavisinde kullanılabilse de etkinliği tam olarak kanıtlanmış değildir.
Evcil Hayvanıma Maymun Çiçeği Bulaşabilir mi?
Maymun çiçeği zoonotik bir hastalıktır, yani hayvanlar ve insanlar arasında bulaşabilir. Ancak şu anda maymun çiçeği için evcil hayvanlar yüksek risk taşımamaktadır.
Maymun Çiçeği Su Yoluyla Bulaşabilir mi?
Maymun çiçeğinin havuzdan, sıcak küvetten veya su parkındaki sulardan bulaşabileceği konusunda net bağlantı olduğunu gösteren bir çalışma yoktur. Ancak virüsün insandan insana yakın temas, cilt teması yoluyla bulaşması mümkündür. Maymun çiçeği hastasının havlusu, yüzme tahtası, havuz oyuncağı veya giysisi gibi eşyalarının bir başkası tarafından kullanılmasıyla hastalık bu eşyaları kullanan sağlıklı kişiye de bulaşabilir. Eğlence amaçlı su mekanlarında dezenfeksiyon yapılması ve havuzların uygun şekilde klorlanmasıyla maymun çiçeği virüsünün bulaşma riski ortadan kaldırılmış olur.
**Kaynak:** Demirören Haber Ajansı / Sağlık
Sağlık Bakanlığı Sağlık Haberler
News
