Madde Bağımlılığı ile Mücadelede Aile ve Ergenin Rolü
İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği İdari Sorumlusu Uzman Doktor Başak Bağcı, madde bağımlılığıyla mücadele eden ergenlerin tedavisinde ailenin rolünün çok önemli olduğunu vurguladı. Bağcı, "Sadece ergenle değil, aileyle de çalışıyoruz. Çünkü ailenin bağımlılığın ne olduğunu bilmesi ve bağımlı bir bireye nasıl yaklaşması gerektiğini öğrenmesi şart. Çatışmalı bir aile ortamı maddeye geri dönüşü kolaylaştırabilir." dedi.
Uzmanlar, Türk sanat müziği sanatçısı Umut Akyürek'in kızı Melek Bal Ertuğrul'un (19) madde bağımlısı olduğunu ve psikolojik sorunlar yaşadığını anlatarak yardım çağrısında bulunmasının ardından, ergenlerde bağımlılık tedavisi hakkında uyarılarda bulundu. İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği İdari Sorumlusu Uzman Doktor Başak Bağcı, bağımlılığın genetik, çevresel ve bireyin yaşam deneyimleri arasındaki karmaşık etkileşimlerin sonucu ortaya çıkan, tedavi edilebilir, kronik bir beyin hastalığı olduğunu belirtti. Bağımlılık tanısı konulan kişilerin çoğunun madde kullanımına ergenlik döneminde başladığını ifade eden Bağcı, "Kişiyi bağımlılık sürecine götüren veya bu süreçten koruyan birçok faktör var. Genetik yapı, kişilik özellikleri, sosyal etkileşimler, aile dinamikleri, çevre ve arkadaşlıklar hem risk oluşturabilir hem de koruyucu etki sağlayabilir. Ergenlik dönemi, beyin gelişiminin devam ettiği ve risk alma davranışlarının daha sık görüldüğü bir dönemdir. Ergenlik döneminde risk alma davranışları açısından ailenin, okulun ve arkadaş çevresinin büyük önemi vardır. Ergenlik döneminde madde deneyenler olabilir. Bu durum erken fark edilirse bağımlılık sürecine dönüşmeyebilir. Ailenin dikkatli olması önemlidir. Ebeveynler çocuğunun nerede olduğunu bilmeli, arkadaş çevresini tanımalı ve sıkıntılı olup olmadığını gözlemlemelidir. Araştırmalar gösteriyor ki, çocuğunun akşam nerede olduğunu, kimlerle vakit geçirdiğini bilen ve çocuğunun duygusal durumundan haberdar olan ailelerin çocuklarında bağımlılık görülme olasılığı daha düşüktür." dedi.
'HER BİREYİN BAĞIMLILIK SÜRECİ FARKLI İLERLEYEBİLİR'
Doktor Bağcı, okulun ergenler için koruyucu bir faktör olduğunu vurgulayarak bu dönemdeki gençlerin spor faaliyetlerine ve çeşitli hobilere yönlendirilmesinin faydalı olduğunu belirtti. Tedavi süreçleri hakkında bilgi veren doktor Bağcı, sözlerine şöyle devam etti: "18 yaş altındaki bireylerde madde kullanımı fark edildiğinde hemen çocuk psikiyatri uzmanıyla görüşülmesi gerekir. Bir kişide madde bağımlılığı oluştuysa okul, toplum veya aile içi ilişkileri bozulur. 18 yaşından büyükse iş yerinde sorunlar yaşayabilir, daha küçükse okuldan uzaklaşmalar gözlenir. Ders başarısı düşebilir, suça karışabilir. Her bireyin bağımlılık süreci farklı ilerleyebilir. Önemli olan kişilerin maddeyle tanışmasını önleyebilmektir. Çünkü, bağımlılık oluştuktan sonra iyileşme süreci ömür boyu devam edebilir. Bu noktada da 18 yaş üstündekiler Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Araştırma Merkezi'nden (AMATEM), 18 yaş altındakiler için ayaktan veya yatarak hizmet veren Çocuk Ergen Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi'nden (ÇEMATEM) destek alabilir. Bağımlı bireyler bazen bize aileleri aracılığıyla, bazen adli süreçler nedeniyle, bazen de kendileri geliyor. Kişinin tedavi sürecindeki motivasyonu ve iş birliği yapması işlerin daha yolunda gitmesini sağlıyor. Diğer türlü süreç biraz daha zorlu olabiliyor. Tedavi süreçlerinde önemli olan, kişiyi topluma tekrar kazandırabilmek, maddeye geri dönüşü engelleyebilmektir. Bağımlı bir kişinin hayatından maddeyi çektiğinizde büyük bir boşluk oluşur ve bunun yerine ne koyacağını bilemeyebilirler. Kişinin iyileşebilmesi için sadece madde kullanımını bırakmasına odaklanmak yeterli değildir. Bireyin iyilik halinin sürmesi için tedavinin çok yönlü olarak ele alınması, sorunlarının kapsamlı bir şekilde incelenmesi ve rehabilitasyon süreciyle desteklenmesi gerekir."
'AİLEYLE DE ÇALIŞIYORUZ'
Bağcı, ailenin tedavi sürecindeki önemine değinerek, "Tedavi ayaktan da devam edebilir, ergenin yatması da gerekebilir. Bu durumda sadece ergenle çalışmıyoruz, aileyle de çalışıyoruz. Çünkü ailenin de bağımlılığın nasıl bir şey olduğunu bilmesi ve bağımlı bir bireye nasıl yaklaşması gerektiğini öğrenmesi lazım. Çok sık çatışmalı bir ortam maddeye geri dönüşü kolaylaştırabiliyor. Bu bireyden bireye, aile ortamı ve ailenin özelliklerine göre de değişebilir. Fakat biz her durumda aileyi de aslında o tedavi içine dahil ediyoruz." dedi. Bağcı, bağımlılık tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinde birçok kamu kurumu ve sivil toplum kuruluşlarının bir araya gelmesi gerektiğini vurguladı.
Haber Nevra UÇKAÇ - Kamera Tekin GÜRBULAK İZMİR, DHA
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Sağlık