Kırklareli’nde Geleneksel Pancar Pekmezi Yapımında İmece Usulü

Kırklareli'nin Yıldız Dağları'nın eteklerindeki köylerde, geleneksel yöntemlerle üretilen pancar pekmezi, zahmetli bir yolculuğun ardından sofralara ulaşmaya hazırlanıyor.

Vize ilçesindeki, “havası pekmez kokan köy” olarak bilinen 220 haneli Soğucak köyünde, pekmez kaynatma telaşı tüm hızıyla sürüyor. Birçok evin bahçesinde, büyük kazanlar fokurduyor.

Mart ekimi, Kasım hasadı sonrası evlerin bahçelerine getirilen şeker pancarları, imece usulüyle işleniyor. Köylü kadınlar, pancarları tek tek temizleyip yıkadıktan sonra, özel makinelerle parçalayıp büyük kazanlara, “bumbaya” koyuyorlar.

Odun ateşinde 10 saat kaynatılan pancarlar, daha sonra ezme makinelerinden geçirilerek süzülüyor. Ardından, odun ateşinde yaklaşık 5 saat daha kaynatılmaya devam ediliyor. Bu süreçte kadınlar, şırayı sürekli karıştırıp köpüklerini alarak, yoğun bir emek sarf ediyorlar. Pomak türküler eşliğinde geçen bu çalışma, keyifli bir atmosfer yaratıyor.

Belirli kıvama ulaşan pekmez, soğuyup şişelendikten sonra, litresi 150 liradan satışa sunuluyor. Köyde yaklaşık 20 hane, geçimini bu değerli ürünün satışından sağlıyor.

Gülşah Beler, AA muhabirine verdiği demeçte, bu lezzetli pekmezin elde edilmesinin ne kadar zahmetli olduğunu anlatarak, “Bu işi annemizden, anneannemizden öğrendik. Odun ateşinde pişiriyoruz, sonra da kor ateşte bekletmek gerekiyor. Lezzeti de bu uzun ve zahmetli süreçten geliyor.” dedi.

Köy sakinlerinden Rahmi Beler ise, geleneksel yöntemlerin önemini vurgulayarak, pancar pekmezinin özel lezzetinin sırrını açıkladı: “Pancardaki en önemli nokta, tuzunu doğru almak. Tuzunu tam olarak alamazsanız, pekmez ekşimeye başlıyor. Bu kolay değil, gençler de bu yüzden pek yapmıyor. Pancarı temizlemek, kesmek, ateşte saatlerce beklemek... Pancar şırasının sabaha kadar ateşte kaynaması gerekiyor.”

Beler, pekmez üretiminin aile bütçelerine önemli bir katkı sağladığını da sözlerine ekledi.