Kalem kalem hesaplandı! 2025’te vergi, ceza ve harçlara yüzde 44 zam
2025'te Vergi ve Harçlarda Yüzde 44 Zam Bekleniyor
2025-2027 Orta Vadeli Program'a göre, 2025 yılında tüketici fiyatlarında %17,5'lik bir enflasyon öngörülüyor. Ancak yılın başında, emlak vergisi, çevre temizlik vergisi, özel iletişim vergisi, motorlu taşıt vergisi gibi vergilerde, resmi işlemlerde alınan çeşitli harçlarda, araç muayene ücretlerinde, gelir vergisi tarifelerinde ve trafik cezalarında %44 civarında bir zam uygulanması bekleniyor.
Dünya gazetesinde yer alan habere göre, bu zamlar Vergi Usul Kanunu'nun 298'inci maddesi gereğince her yıl başında uygulanacak "yeniden değerleme oranı" nedeniyle gerçekleşecek. Bu oran, her yıl ekim ayı sonunda Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi'nin (Yİ-ÜFE) son on iki aylık ortalamasının bir önceki on iki aylık dönemin ortalamasına göre artışına göre belirleniyor. Son yıllarda, yeniden değerleme oranı enflasyonun seyrine göre oldukça dalgalandı ve yüksek enflasyonlu yıllarda mükelleflerin yükünü önemli ölçüde artırdı.
2020 yılında %9,11 olan yeniden değerleme oranı, 2022 yılında %36,2'ye yükseldi. 2023 yılında ise %122,93 ile tarihindeki en yüksek seviyesine ulaştı. 2024 başında ise %58,46 olarak uygulandı. 2025 başında uygulanması beklenen oran ise yıllık enflasyon hedefinin çok üzerinde bulunuyor. Bu durum, mükelleflerin yeni yılda da rekor düzeyde yük altına gireceğini gösteriyor.
Yüzde 44'lük Bir Artış Bekleniyor
2025 başında çeşitli vergi, ceza, harç ve ücretlere uygulanacak yeniden değerleme oranı, 3 Kasım'da Ekim 2024 enflasyon verilerinin açıklanmasıyla kesinleşecek. Yİ-ÜFE'nin eylül sonu itibarıyla ulaştığı seviye, yılbaşından itibaren geçerli olacak yeniden değerleme oranının %44 civarında olacağını gösteriyor. Bu da, gelecek yıl çeşitli vergi, ceza, harç ve ücretlerin 2024'teki zam oranının altında kalmasına rağmen, hedef enflasyonun çok üzerinde artacağını gösteriyor.
Kasım 2023'te 2882,04 olan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi değeri, Eylül 2024'te aylık %1,37'lik bir artışla 3659,84'e yükseldi. Son on bir aylık endeks değerlerinin ortalaması ise 3028,74 oldu.
Ekim ayında Yİ-ÜFE artışı sıfır olsa bile, son on iki aylık ortalama endeks değeri 3333,73 olacak. Bu da, geçen yıl aynı tarih itibarıyla on iki aylık ortalamada 2318,94 olan endeks değerine göre yıllık %43,76'lık bir artışa işaret ediyor. Bu oran, 2025'te çeşitli vergi, harç ve cezalara uygulanacak yeniden değerleme oranını belirleyecek.
Ekim ayında Yİ-ÜFE %1,5 artarsa, son on iki aylık ortalama endeks değeri 3338,30'a, önceki on iki aya göre artış %43,96'ya yükselecek. Aylık artışın %2 olması durumunda ortalama endeks 3339,83'e, önceki on iki aylık ortalamaya göre değişim %44,02'ye; aylık artışın %2,5 olması durumunda ise ortalama endeks 3341,35'e, artış oranı da %44,09'a ulaşacak.
2024 Enflasyonunun Yükü 2025'e Devredilecek
Cumhurbaşkanı yetkisi dahilindeki alanlarda indirim-artırım yetkisini kullanmazsa, 2025 başında ilgili kalemlerdeki yükümlülükler bu oranda artacaktır. Yüksek yeniden değerleme oranı ile vergi, ceza ve harçların yüksek oranda artırılması, aynı zamanda 2024 yılında önemli oranda gerilemesine rağmen hala yüksek düzeyde kalan enflasyonun özellikle dar ve sabit gelirler üzerindeki erozyonunu 2025'e de taşıyacak anlamına geliyor.
Yeniden Değerlemeye Endeksli Kalemler
3 Kasım'da belli olacak yeniden değerleme oranına göre yılbaşında artırılacak vergi, ceza, harç, ücret ve tarifeler şunlardır:
- Emlak Vergisi
- Çevre Temizlik Vergisi
- Motorlu Taşıtlar Vergisi
- Gelir Vergisi Kanunu, bazı istisna tutarları, vergi tarifesi dilimleri vb.
- Veraset ve İntikal Vergisi, istisnalar, tarife matrahları
- Damga Vergisi.
- Özel İletişim Vergisi
- Trafik cezaları
- Ehliyet ve pasaport harçları
- Vergi Usul Kanunundaki cezalar
- Kabahatler Kanununa tabi idari para cezaları
- Araç muayene ücretleri
- Yurt dışı çıkış harcı
Cumhurbaşkanı, Değişiklik Yetkisini Kullanacak mı?
Vergi Usul Kanunu uyarınca Cumhurbaşkanının, vergi ve harçlarda yeniden değerleme oranını %50'ye kadar azaltma ve %50'ye kadar artırma yetkisi bulunuyor. Motorlu Taşıtlar Vergisi'nde Cumhurbaşkanının artırma yetkisi %50, indirme yetkisi ise %80 düzeyinde bulunuyor. Ancak söz konusu yetkinin nadiren ve sınırlı kullanıldığı, genelde her yıl ekim sonu 12 aylık ortalama Yİ-ÜFE'de gerçekleşen artışa göre belirlenen yeniden değerleme oranının izleyen yılbaşında söz konusu vergi, harç, ceza ve diğer yükümlülüklere uygulandığı görülüyor. Cumhurbaşkanının idari para cezaları başta bazı kalemlerde ise böyle bir yetkisi bulunmuyor, ilan edilen yeniden değerleme oranları bu kalemler için değiştirilemiyor.