Homeros’un İlyada Destanı’nda Keşfedilen Yörük Lezzeti
Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, Homeros'un İlyada Destanı'nda gastronomiye ilişkin yaptığı araştırmalar sırasında Anadolu'da "çobanaşı" olarak bilinen telemenin tarifine rastladığını duyurdu. Bu keşif, antik çağlarda Anadolu'da teleme üretimi yapıldığının kanıtı olarak değerlendiriliyor.
Gölcük, Homeros'un destanda savaş tanrısı Ares'in yaralanmasının ardından hızlı iyileşmesini anlatırken, incir sütü ile sütü karıştırarak mayalamanın nasıl gerçekleştiğini tarif ettiğini belirtti. Bu tarif, Anadolu'da Yörükler tarafından uygulanan geleneksel bir yöntemle birebir örtüşüyor. Yeni sağılmış keçi sütüne incir sütü damlatıldığında 5-6 dakika içinde mayalanma gerçekleşiyor ve teleme adı verilen yoğurda benzer bir ürün ortaya çıkıyor.
Gölcük, Homeros'un bahsettiği bu yiyeceğin, günümüzde de Anadolu'da yaygın olarak tüketilen teleme olduğunu tespit ettiklerini ve tarifini denemeye başladıklarını belirtti. Incir sütü ile keçi sütünü karıştırarak 5 dakika gibi kısa bir sürede mayalanma elde ettiklerini ve Homeros'un destanında 2750 yıl önce anlatılan tarifi günümüzde yeniden canlandırdıklarını söyledi.
Gölcük ayrıca, incir sütündeki lateks maddesinin keçi sütünü keserek mayalanmayı sağladığını açıkladı. Homeros'un telemenin tarifini 3000 yıldır devam eden bu geleneksel yöntemle kanıtladığını ve bu keşfin Homeros metninin Anadolu ile güçlü bir bağlantısını gösterdiğini vurguladı.
Troya'da antik dönemde keçi yetiştiriciliğinin yaygın olduğunu belirten Gölcük, telemenin sadece keçi sütüyle yapılabildiğini ve bu nedenle Troya'daki keçi sayısının da telemenin üretimi için önemli bir veri olduğunu ifade etti. Kazı sonuçlarının, Troya'da hayvan buluntularının büyük bir bölümünün keçilere ait olduğunu gösterdiğini ve bu bölgenin keçi sütü ve teleme üretimi için elverişli olduğunu gösterdiğini sözlerine ekledi.
Gölcük, Homeros'un tarifini Anadolu gastronomisinde tanıtarak bu "sihirli" yöntemin daha geniş kitlelere ulaşmasını hedeflediklerini belirtti. Süte incir sütü karıştırarak 5 dakikada mayalanma elde etmenin, Anadolu gastronomisinin gizemli yönlerinden biri olduğunu vurguladı.