Hamsi atıklarıyla gül yetiştirildi: Hamsi gülü
Hamsi atıklarından elde edilen özel bir gübreyle yetiştirilen güller, “Hamsi gülü” adıyla dikkat çekiyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nden Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Tütüncü, TÜBİTAK destekli projesiyle hamsi atıklarını değerlendirerek topraksız tarımda gül yetiştirmeyi başardı.
Samsun'da yürütülen proje, hamsi işleme sürecindeki büyük miktardaki atıkların çevresel sorunlara yol açması nedeniyle başladı. Dr. Tütüncü, bu atıkları inovatif bir yaklaşımla tarıma kazandırmayı hedefledi.
İki yıl süren araştırmada, balık işletmelerinden temin edilen hamsi atıkları, özel bir işlemle aminoasitlere dönüştürüldü. Bu aminoasitler, Hindistan cevizi torbalarında yetiştirilen güllerde biyogübre olarak kullanıldı.
Dr. Tütüncü, bu yöntemle hamsi atıklarına katma değer kazandırarak, sürdürülebilir bir tarım modelini desteklediklerini belirtti.
Projenin üçüncü yılında olan Dr. Tütüncü, "Kesme Süs Bitkileri Yetiştiriciliğinde Hamsi Atık Hidrolizatlarının Biyoaktivatör Olarak Kullanılması" adlı çalışmada, güllerin büyüme parametrelerini düzenli olarak takip ettiklerini ve geliştirilen ürünün etkisini analiz ettiklerini açıkladı. Eski yöntemlerle gübre olarak kullanılan balıkların modern bir uygulamaya dönüştürüldüğünü vurgulayan Dr. Tütüncü, Karadeniz Bölgesi'ndeki hamsi atıklarının çevre kirliliğine önemli ölçüde katkıda bulunduğunu ve bu projenin bu soruna çözüm aradığını ifade etti.
Balık atıklarının işlenmesiyle elde edilen ürünün, güllerin yanı sıra domates ve çimlerde de denenmekte olduğunu ve olumlu sonuçlar alındığını belirten Dr. Tütüncü, yakında ticarileştirmeyi hedeflediklerini dile getirdi.
Türkiye'de hamsi avcılığının önemine değinen Dr. Tütüncü, hamsi işleme sırasında ortaya çıkan yüksek oranda atığın (yüzde 55-60) çevresel risklerine dikkat çekti.
Proje, hamsi atıklarının değerlendirilmesi ve sürdürülebilir tarım uygulamalarına katkı sağlaması amacıyla, Ordu Üniversitesi'nden Doç. Dr. Koray Korkmaz ile işbirliği içinde yürütülüyor.