Hadrianopolis Antik Kenti’nde Önemli Kazı Buluntuları

Karabük'ün Eskipazar ilçesinde bulunan Hadrianopolis Antik Kenti, Geç Kalkolitik, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşim görmüş önemli bir merkezdir. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında, Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında yürütülen kazı ve restorasyon çalışmaları sonucunda, antik kentte önemli buluntulara rastlanmıştır.

Hadrianopolis Antik Kenti, kiliselerin tabanında bulunan mozaikler nedeniyle "Karadeniz'in Zeugması" olarak da adlandırılmaktadır. Şimdiye kadar, iki hamam, iki kilise, bir savunma yapısı, kaya mezarları, tiyatro, kemerli ve kubbeli bir yapı, anıtsal nişler, surlar, villalar, diğer anıtsal yapılar ve kutsal alanlar gibi yapılar keşfedilmiştir.

Son yapılan kazılarda, 5. yüzyıla ait arbalet tipi bir fibula ve 2. yüzyıla ait "Nehir Tanrısı" betimli bir sikke ortaya çıkarılmıştır. Bu buluntular, antik kentin Roma İmparatorluğu'ndaki önemini ve yerleşimin uzun süresini göstermektedir.

Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, kazıların güney nekropol ve "SDJ-3" olarak adlandırılan iki noktada yoğunlaştığını ve bu yıl önemli keşifler yapıldığını belirtmiştir. Güney nekropolde bulunan Roma dönemi mezarlarında, ölü gömme geleneklerine dair bilgiler elde edilmiştir.

Özellikle, Hadrianopolis'te basılmış bir sikkenin bulunması, antik kentin tarihine ışık tutmaktadır. Bu sikkede, Hadrianopolis'e ait olduğu belirtilen bir etnikon ve "Kezios" yazısıyla birlikte Nehir Tanrısı betimi yer almaktadır. Bu buluntu, Eskipazar Çayı'nın antik dönemdeki adının "Kezios" olduğunu göstermektedir.

Doç. Dr. Çelikbaş, mezarın içerisinde bulunan sikkenin, ölülerin kayıkçısı olarak bilinen Charon için bir "Charon sikkesi" olabileceğini ve bu durumun, 2. yüzyılda da Hadrianopolis'te Charon geleneğinin devam ettiğini gösterdiğini vurgulamıştır.

Güney nekropolündeki buluntular, ölü gömme geleneğinin yaklaşık 300 yıl boyunca kesintisiz sürdüğünü ortaya koymaktadır. Kaya mezarlarında bulunan eserler ise o dönemin kültürünü, sanatını ve dini inançlarını yansıtmaktadır.

Doç. Dr. Çelikbaş, bu buluntuların Hadrianopolis'in Roma İmparatorluğu'nun Güney Paflagonya'daki bir karargahı olduğunu kanıtladığını ve antik kentin askeri bir üs niteliği taşıdığını belirtmiştir. Mezarlarda bulunan eserler, askeri cenazelerin buraya defnedildiğini göstermektedir.