En yüksek gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay yüzde 48,1 oldu

2024 yılı Gelir Dağılımı İstatistikleri'ne göre, en zengin %20'lik dilimin milli gelire olan katkısı 0,6 puan düşerek %48,1'e gerilerken, en yoksul %20'lik dilimin katkısı 0,2 puan artarak %6,3 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması sonuçlarını yayımladı. Bu araştırma, 2023 yılını referans alarak gelir dağılımını analiz ediyor. Hanehalkı gelirleri, hane büyüklüğü ve yapısı dikkate alınarak kişi başına kullanılabilir eşdeğer gelire dönüştürülüyor.

TÜİK verilerine göre, en yüksek kişi başına kullanılabilir eşdeğer gelire sahip %20'lik grubun milli gelirden aldığı pay geçen yıla kıyasla 0,6 puan azalarak %48,1 olurken, en düşük gelire sahip %20'lik grubun payı 0,2 puan artışla %6,3'e ulaştı.

Gini katsayısı 0,413 olarak hesaplandı.

Gelir eşitsizliğini ölçen Gini katsayısı; sıfıra yakın değerler gelir dağılımının eşitliğini, bire yakın değerler ise eşitsizliğini gösterir. Hesaplamada, vergiler ve düzenli transferler düşüldükten sonra elde edilen hanehalkı kullanılabilir geliri kullanılır.

Daha önce sadece kişi başına kullanılabilir eşdeğer gelir üzerinden hesaplanan Gini katsayısı, sosyal transferlerin etkisini incelemek amacıyla; tüm sosyal transferler hariç ve emekli/dul-yetim aylıkları hariç olmak üzere iki farklı şekilde daha hesaplandı.

Araştırmanın sonucu, Gini katsayısının önceki yıla göre 0,007 puan azalarak 0,413 olduğunu gösterdi. Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda 0,476, emekli ve dul-yetim aylıkları hariç tutulduğunda ise 0,423 olarak hesaplandı.

En yüksek %20'lik dilimin en düşük %20'lik dilime olan gelir oranı (P80/P20), 0,2 puan düşüşle 7,7 olurken; en yüksek %10'luk dilimin en düşük %10'luk dilime olan gelir oranı (P90/P10) ise 0,5 puan düşüşle 13,3 oldu.

Yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri 374.899 TL olarak belirlendi.

Türkiye'de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri geçen yıla göre %106,9 artışla 374.899 TL'ye ulaştı.

Yıllık ortalama kişi başına kullanılabilir eşdeğer gelir 187.728 TL'ye yükseldi.

Türkiye'de yıllık ortalama kişi başına kullanılabilir eşdeğer gelir, geçen yıla göre %108,3 artışla 90.116 TL'den 187.728 TL'ye çıktı.

Tek kişilik hanehalklarında yıllık ortalama kişi başına kullanılabilir eşdeğer gelir 223.859 TL oldu.

Kişi başına yıllık ortalama kullanılabilir eşdeğer gelirde en yüksek rakam, 231.206 TL ile çekirdek aile olmayan çok kişilik hanehalklarında görüldü (geçen yıla göre 124.506 TL artış). Tek kişilik hanehalkları 223.859 TL, tek çekirdek aileli hanehalkları ise 192.110 TL gelir elde etti. En düşük gelir ise 146.828 TL ile en az bir çekirdek aile ve diğer bireylerden oluşan hanehalklarında tespit edildi.

Toplam gelirin %48,8'i maaş ve ücretlerden oluştu.

Toplam gelirin en büyük payı (%48,8) maaş ve ücretlerden geldi (0,3 puanlık artış). Müteşebbis geliri %20,8 ile ikinci sırada yer aldı (1,3 puanlık düşüş), sosyal transfer gelirleri ise %17,8 ile üçüncü sırada yerini aldı (0,2 puanlık artış).

Müteşebbis gelirlerinin %17,5'i tarım gelirinden, sosyal transferlerin ise %87,6'sı emekli ve dul-yetim aylıklarından oluşmaktadır.

Yükseköğretim mezunları en yüksek yıllık ortalama esas iş gelirine sahip.

Yıllık ortalama esas iş gelirleri; yükseköğretim mezunlarında 309.721 TL, lise mezunlarında 240.470 TL, lise altı eğitimlilerde 168.407 TL ve okuma yazma bilmeyenlerde 106.478 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış (%110,2) lise mezunlarında, en düşük artış ise (%88,2) okuma yazma bilmeyenlerde görüldü.

En yüksek yıllık ortalama esas iş geliri artışı inşaat sektöründe görüldü.

Sektörlere göre yıllık ortalama esas iş geliri; hizmet sektöründe 242.299 TL ile en yüksek, tarım sektöründe 153.773 TL ile en düşük seviyede oldu. Geçen yıla göre en yüksek artış (%115,4) inşaat sektöründe, bunu %102,0 ile sanayi sektörü takip etti. Hizmet sektöründe %100,2, tarım sektöründe ise %66,0'lık bir artış gözlemlendi.

İşverenler en yüksek yıllık ortalama esas iş gelirine sahip.

Yıllık ortalama esas iş gelirleri; işverenlerde 804.882 TL, kendi hesabına çalışanlarda 210.679 TL, ücretli/maaşlılarda 209.764 TL ve yevmiyelilerde 105.712 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış (%104,0) ücretli/maaşlılarda, en düşük artış ise (%82,2) kendi hesabına çalışanlarda görüldü.

En düşük gelir TRB2 bölgesinde (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) tespit edildi.

2024 yılında Türkiye'de yıllık ortalama kişi başına kullanılabilir eşdeğer gelir 187.728 TL iken, en yüksek gelir 257.891 TL ile TR10 (İstanbul) bölgesinde, en düşük gelir ise 91.818 TL ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde kaydedildi. TR51 (Ankara) ve TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgeleri de yüksek gelirli bölgeler arasında yer aldı.

En yüksek gelir eşitsizliği TR10 (İstanbul) bölgesinde tespit edildi.

Türkiye'de P80/P20 oranı 7,7 iken, en düşük oran 4,9 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ve TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) bölgelerinde görüldü. TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) ve TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) bölgeleri de düşük oranlara sahipti. En yüksek P80/P20 oranı ise 7,7 ile TR10 (İstanbul), 7,6 ile TR51 (Ankara) ve TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) bölgelerinde gözlemlendi.

Gelir grubunda değişmeyenlerin oranı.

Gelir gruplarına göre, önceki yıl en yüksek %10'luk grupta yer alanların %56,2'si, en düşük %10'luk grupta yer alanların ise %66,5'i aynı gelir grubunda kaldı. Önceki yıl en yüksek %10'luk grupta yer alanların %22'sinin gelir grubu birden fazla yükseldi, en düşük %10'luk grupta yer alanların ise %13,2'sinin gelir grubu birden fazla düştü.

İşsizlerin çalışma hayatına katılım oranı.

Panel verilerine göre, 2023 yılında işsiz olanların %40,8'i 2024 yılında çalışmaya başladı. 2023 yılında çalışanların %90,6'sı 2024 yılında da çalışmaya devam etti. 2023 yılında işgücünün dışında olanların ise %10'u işgücüne katıldı. - İSTANBUL

Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Ekonomi İstanbul Ekonomi Finans