Elektromanyetik alanlar arının geleceğini tehdit ediyor
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ender Yarsan, arıların sağlığı üzerinde olumsuz etkilere neden olabileceğini belirterek, baz istasyonları ve yüksek gerilim hatlarından kaynaklanan elektromanyetik alanların bu etkilerden biri olduğunu söyledi.
Türkiye, 9 milyon 224 bin 881 arılı kovanıyla bal üretiminde dünya genelinde ikinci sırada yer alıyor. TÜİK verilerine göre geçen yıl ülkemizde 114 bin 889 ton bal üretimi gerçekleşti. Ancak iklim değişikliği, kentlerin büyümesi ve değişen elektromanyetik alanlar arı popülasyonunu tehdit ediyor.
"Journal of Experimental Biology" ve "Prooceeding of the National Academy of Science" gibi prestijli dergilerde yayımlanan çalışmalar, bal arılarının kovanlarını ve besin kaynaklarını bulmak için manyetik etkileşim kullandığını gösteriyor. Arıların her gün takip ettikleri elektromanyetik dalgalardaki değişiklikler, besin bulma ve kovanlarına dönme yeteneklerini etkileyerek sorunlara yol açıyor.
Prof. Dr. Yarsan, arı varlığının korunmasının önemine dikkat çekerek, arıların sağlığına özen gösterilmediği takdirde toplu ölümlerin ve kolonilerin yok olmasının kaçınılmaz olduğunu belirtti.
"Zirai mücadele yapılırken arıların sağlığına dikkat edilmeli"
Prof. Dr. Yarsan, arı ölümlerine ve kayıplarına yol açan faktörlere değinerek, bu konuda dikkat edilmesi gereken noktaları vurguladı. Özellikle zirai ilaçlama sırasında arıların sağlığının göz önünde bulundurulması gerektiğini ifade etti.
"Pestisitler, bilinçsiz kullanıldığında, arıların bulunduğu alanlara yakın bir bölgede uygulandığında veya zamanlaması doğru ayarlanmadığında arıları tehdit ediyor. Son yıllarda, özellikle Çukurova, Bursa ve Aydın gibi bölgelerde toplu arı ölümlerinin meydana gelmesi, pestisitlerin bu konuda önemli bir faktör olduğunu gösteriyor. 2018 yılından itibaren pestisit kullanımında bazı yasaklamalar getirildi."
Prof. Dr. Yarsan, arı hastalıklarında kullanılan ilaçların da bilinçli kullanılması gerektiğini vurgulayarak, Türkiye'de yapılan bir çalışmada varroa akarına karşı kullanılan ilaçlara karşı yüzde 69 oranında dirençlilik tespit edildiğini belirtti.
Arılar için "yalancı bahar" tehdidi
Prof. Dr. Yarsan, iklim değişikliğinin arılar üzerinde olumsuz etkilerinin olduğunu belirterek, 15 derecenin altındaki hava sıcaklıklarında arıların kış uykusuna yattığını ve kendilerini kapattığını açıkladı. "Yalancı bahar" olarak adlandırılan bir durum ise hava sıcaklığının 15 derecenin üzerine çıkmasıyla ortaya çıkıyor. Bu durumda arılar kış uykusundan erken uyanarak kovanlarından çıkıyor ve polen ve nektar toplamaya çalışıyorlar. Ancak ağaçlar henüz çiçek açmadığı için arılar besin bulamayarak olumsuz etkileniyorlar. Prof. Dr. Yarsan, iklim değişikliğinin aşırı yağışlara da yol açarak arılarda "lösema" adı verilen bağırsak sistemi hastalıklarına neden olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Yarsan, sel, yangın, fırtına ve deprem gibi doğal afetlerin de arılar üzerinde olumsuz etkiler meydana getirebileceğini ifade etti.
"Elektromanyetik alan arı sağlığını olumsuz etkiliyor"
Prof. Dr. Yarsan, elektromanyetik alanların arılar üzerinde ciddi etkilerinin olduğunu vurgulayarak, baz istasyonları, yüksek gerilim hatları ve cep telefonlarından kaynaklanan elektromanyetik alanların arıların sağlığını olumsuz etkilediğini söyledi.
"Arılar kovanlarından çıktıklarında, çevrelerindeki polarize ışığı, güneşi ve elektromanyetik alanı takip ederek polen ve nektara ulaşırlar. İşçi arılar yaklaşık 13 kilometrelik bir alanda faaliyet gösterirler. Elektromanyetik alan, bu alanda bozulmaya neden olursa, arılar polen ve nektar toplayamaz ve hatta kovanlarına geri dönemeyebilirler. Elektromanyetik alan, arıların fizyolojik ve davranışsal özelliklerini olumsuz etkiler."
Prof. Dr. Yarsan, bu durumun kraliçe arıları da olumsuz etkileyerek kuluçka dönemini ve yumurtadan çıkma oranını etkilediğini belirtti. Elektromanyetik alan nedeniyle arıların kovanlarına besin getiremediğini ve bu nedenle protein eksikliğine uğradığını da ekledi. Protein, arıların bağışıklık sisteminde önemli rol oynar. Elektromanyetik alandan kaynaklanan protein eksikliği, arılarda doku hasarına yol açabilir.
Prof. Dr. Yarsan, enzim fonksiyonları ve bağışıklık sisteminin de elektromanyetik alanlardan olumsuz etkilendiğini vurguladı.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Yerel Ankara Üniversitesi Teknoloji ankara Tarım Çevre Yerel"