Ebrahim Patel, Dedesi Ebubekir Efendi’ni Anmak İçin Erzurum’da
Güney Afrika'nın eski Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanı Ebrahim Patel, dedesi Erzurumlu Ebubekir Efendi'nin izinden giderek 1862'de Cape Malay Müslümanlarına hizmet etmek için gönderildiği Erzurum'a geldi. Ebubekir Efendi'nin 144'üncü ölüm yıl dönümü etkinliklerine katılan Patel, Erzurum'da bulunan kuzenleri Esra Saraçoğlu, Fisün Durgun, Aysun Kültür ve Gülgün Özdemir ile bir araya geldi. Dedesinin yaşadığı şehre gelmenin heyecanını ifade eden Patel, "Erzurum'da çok duygulandım. Buradaki ailemle tanışma fırsatı buldum. Bütün Erzurumluları Cape Town'a davet ediyorum" şeklinde duygularını dile getirdi.
Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz tarafından Cape Malay Müslümanları arasındaki dini ve toplumsal anlaşmazlıkları çözmek amacıyla 1862'de Güney Afrika'ya gönderilen Erzurumlu din bilgini Ebubekir Efendi, 1863 yılında Cape Town'a ulaştı. Yaklaşık 17 yıl boyunca din ve eğitim hizmetleri veren Ebubekir Efendi, bölgede Türk-İslam okulları kurdu, kız okullarını da ihmal etmedi. Afrikaans dilini öğrenerek bu dilde Arap alfabesiyle 'Beyanud'din' adlı bir ilmihal kitabı yazdı. Sadece bir din bilgini değil, aynı zamanda sosyal adaletin savunucusu olarak eğitim yoluyla toplumsal değişimi savunan Ebubekir Efendi, 1880 yılında Cape Town'da hayatını kaybetti.
Ebubekir Efendi'nin ölümünün 144. yılında torunu Ebrahim Patel, Erzurum'a davet edildi. Erzurum'a gelen Patel, dedesinin görev yaptığı Ahmediye Medresesini gezdi. Kuzenleri Fisün Durgun, Esra Saraçoğlu, Aysun Kültür ve Gülgün Özdemir ile medresede incelemelerde bulunan Patel, dedesinin Erzurum'da olduğu gibi Güney Afrika'da da eğitim hizmetleri verdiğini vurguladı.
'ERZURUMLULARI CAPE TOWN'A DAVET EDİYORUM'
Erzurum Büyükşehir Belediyesi, Atatürk Üniversitesi ve Diploması Akademisi tarafından düzenlenen 'Türkiye-Güney Afrika İlişkilerinde Ebubekir Efendi Köprüsü' konferansına katılan Patel, dedesinin hizmetlerini anlattı. Cape Town Üniversitesi Afrika Çalışmaları Araştırma Görevlisi Dr. Halim Gençoğlu'nun moderatör ve çevirmenlik yaptığı programda Patel, şu sözleri sarf etti:
"Ebubekir Efendi'nin Güney Afrika, Erzurum'un yanı sıra dünyanın her yerinde çocukları var. Cape Town'da doğan Ebubekir Efendi'nin kızı Fehime Hanım, Erzurumlu bir alim olan Abdürrezzak Efendi ile evlenmek için Erzurum'a yerleşti. Fehime Hanım'ın çocukları bugün burada. Ebubekir Efendi'nin oğlu Muhammed Alaaddin benim annemin babasıdır. Benim annemin adı Amine'dir. Erzurum gezisinde buradaki ailemle tanışma fırsatı buldum. Yıllar sonra çok farklı şehirlerden gelip buluşmak beni çok heyecanlandırdı. Dilimiz farklı anlaşamıyoruz ama ortak değerlerimiz var. Aynı dedenin torunlarıyız. Erzurum'u unutmayacağım, unutamam. Ebubekir Efendi dedemin şehri. Aynı zamanda beni heyecanlandıran şey Oltu taşı tespih oldu. Çok fazla kitap hediyesi aldım. Kendine has bir hususiyeti de var Erzurum'un. Bana koyun yününden yapılan bu şapkayı hediye ettiler. Benim için çok önemli bir ziyaret oldu. Erzurum'da çok duygulandım. Buradaki ailemle tanışma imkanı buldum. Camileri, mescitleri mezarlıkları, tabyaları gezdik. Bizim için çok önem arz ediyordu. Bütün Erzurumluları Cape Town'a davet ediyorum."
SINIRLI BİR ORTAMDA EĞİTİM VERDİ
Cape Town'da hayatını sürdüren Ebubekir Efendi'nin kısa sürede yerel dini öğrenip fıkıh, ilahiyat, Arapça gibi dersler verdiğini anlatan Patel, "Öyle bir kritik zamanda görev yaptı ki Cape Town'da kölelik yeni kaldırılmıştı. Eğitim koşulları son derece sınırlıydı. Düşünün ki öyle bir dünyada sadece erkekler için okul açmadı. Kız öğrenciler için de okul açma ihtiyacı duydu, onların daha iyi eğitim alabilmesini istedi" diye konuştu.
BİZ DE ÇOK HEYECANLANDIK
Patel'in anlattıklarını protokolün hemen arkasındaki koltuklardan izleyen Fisün Durgun, Aysun Kültür ve Gülgün Özdemir, kuzenleriyle tanışmaktan mutlu olduklarını söyledi. Patel, kuzenleriyle hatıra fotoğrafı da çektirdi. Güney Afrika'daki akrabalarından bilgilerini olduğunu ancak yeni tanışma fırsatı bulduklarını ifade eden Aysun Kültür, "Çok heyecanlandım. Kuzenimle tanışmaktan çok mutluyum" dedi.
EBUBEKİR EFENDİNİN İSMİ VERİLDİ
Erzurum'da restore edilerek hafızların eğitim göreceği Darül Huffaz'a dönüştürülen binaya Ebubekir Efendi'nin ismi verildi. Erzurum protokolüyle birlikte merkezin açılış kurdelesini kesen Ebrahim Patel, eğitim gören öğrencilerle de sohbet etti. Patel, Darül Huffaz'ın Erzurum ile Cape Town arasında bir köprü olacağını belirtti.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Güncel Uluslararası İlişkiler Güney Afrika Kültür Sanat Ekonomi Erzurum Güncel Afrika Kültür Yaşam"