Çorum’da Dionysos kabartmalı litus bulundu
Çorum'un Sungurlu ilçesinde gerçekleştirilen altyapı kazı çalışmalarında, şans eseri 2 bin yıllık bir litus (ağırlık pres taşı) bulundu. Litusun üzerinde mitolojide "şarap tanrısı" olarak bilinen Dionysos'un kabartması yer alıyor. Bu önemli eser, koruma altına alınmak üzere Boğazkale Müzesi'ne taşındı.
Sungurlu Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü ekipleri, Çiftlik Mahallesi'nde kazı çalışmaları sırasında devasa bir taş parçasıyla karşılaştılar. Taşın üzerinde kabartma olduğunu fark eden ekip, hemen Boğazkale Müzesi'ni bilgilendirdi.
Müze görevlilerinin yaptığı incelemeler sonucunda, taşın Roma döneminde şarap üretiminde kullanılan bir ağırlık taşı olduğu tespit edildi. Taşın üzerindeki kabartmanın, yaklaşık 2 bin yıllık ve "şarap tanrısı" Dionysos'a ait olduğu düşünülüyor.
Boğazkale Müzesi Müdürü Resul İbiş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çorum'un Hitit ve Roma dönemlerinde önemli bir şarap üretim merkezi olduğunu belirtti. Bölgede birçok litus bulunduğunu ancak ilk kez üzerinde Dionysos kabartması bulunan bir litusla karşılaştıklarını ifade etti.
"Bu taşın önemli olmasının sebebi, litus adı verilen ağırlık pres taşlarının bölgede bolca bulunmasıdır. Bu taşlar, özellikle şarap üretiminde kullanılan mekanizmanın parçalarıdır. Ancak bu taşın ön yüzünde Dionysos kabartmasının olması, onu özel kılıyor. Dionysos, mitolojide Zeus ile ölümlü bir kadın olan Semele'nin oğlu olarak tanınıyor. Özellikle 'bağ bozumu tanrısı' ve 'şarap tanrısı' olarak bilinen Dionysos, lituslar tarafından araştırmacılar tarafından genellikle Dionysos kültürüyle ilişkilendiriliyor. Ancak, ilk kez, belki de dünyada başka örneği yok, Dionysos kabartmasının şarap endüstrisiyle ilgili bir taş üzerinde bulunması, bölgede ilk kez görülen bir durum." dedi İbiş.
Dionysos'un taş üzerinde mitolojideki "Medusa" şeklinde tasvir edildiğini belirten İbiş, "Ancak kulaklarından yanaklarına doğru sarkan üzüm salkımı kabartmalarıyla kesinlikle Dionysos olduğunu bize göstermekte. Şarap üretiminde kullanılan mekanizmanın üzerinde ilk kez Dionysos başının ortaya çıkması, araştırmacıların ileri sürdüğü tezi kanıtlamış oldu ve ilk kez burada karşımıza çıkmış oldu. Bu açıdan çok önemli bir eser." diye ekledi.
Dionysos kabartmalı litusun Milattan Sonra 1. ile 3. yüzyıla tarihlendiğini belirten İbiş, eserin geçmişte bölgede şarap üretiminin ve üzüm bağlarının yaygın olarak yapıldığını gösterdiğini vurguladı.
İbiş, yaklaşık 2 bin yıllık tarihi eserin Boğazkale Müzesi'nde sergilendiğini ve ziyaretçilerin görebileceğini sözlerine ekledi.