Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 2025 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda (1)

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 2025 yılı sonuna kadar, 81 ili kapsayan geniş kapsamlı bir sosyal konut kampanyası başlatacaklarını duyurdu.

Kurum, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda bakanlığının ve bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçeleriyle ilgili sunumunu yaptı.

Türkiye'de 85 milyonluk nüfusun yaklaşık %71'inin deprem riski taşıyan bölgelerde yaşadığını vurgulayan Kurum, son yıllarda yaşanan Elazığ, Malatya ve İzmir depremlerini hatırlattı. Bu depremler sonrasında 1 yıl gibi kısa bir sürede 45 bin yeni konut, iş yeri ve köy evinin teslim edildiğini belirtti.

Bakan Kurum, 6 Şubat'ta Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen büyük depremleri de hatırlattı. Depremden sadece 45 gün sonra ilk temellerin atıldığını ve 3 ay içinde 180 bin konutun inşasına başlandığını ifade etti.

Deprem bölgesinin şu anda dünyanın en büyük ve hareketli şantiyelerinden biri olduğunu söyleyen Kurum, "Bu toplantıyı yaparken bile, 11 ilimizde 1900 şantiyede 160 bin işçi, 'bir vatan müdafaası şuuruyla' yeni yuvalarımızı inşa ediyor." dedi.

Deprem bölgesinde bugüne kadar 358 bin ev ve iş yeri ihalesi gerçekleştirildiğini belirten Kurum, 4 bin 333 köyde, yaklaşık 62 bin köy evinin de hızla inşa edildiğini bildirdi.

26 Ekim'de Hatay'da 130 bininci konutun anahtar teslimini gerçekleştirdiklerini hatırlatan Kurum, şunları söyledi: "2024 yılı sonuna kadar, her gün ortalama 1500 konut inşa ederek, 70 bin konutu daha tamamlayacağız ve toplamda 202 bin ev ve iş yerini teslim edeceğiz. 2025 yılı sonuna geldiğimizde ise 453 bin yuva ve iş yerinin anahtarlarını afetzedelere teslim etmiş olacağız. Hiçbir afetzede evsiz kalmayacak, gece gündüz çalışmaya devam edeceğiz. Millete verilen sözü namus bilen bir kardeşiniz olarak, Gazi Meclisi'nde bir kez daha söz veriyorum, 11 ilimizde sadece yeni yuvalar yapılmayacak, milletimizin hatıralarıyla dolu mekanlar da, tarihteki asıl konumlarına kavuşacak."

Bu kapsamda yapılacak çalışmaları sıralayan Kurum, "Tüm yuvalar kurulana, tüm ocaklar tütene, annelerimiz ve çocuklarımız güvenle uyuyana kadar deprem bölgesinden ayrılmayacağız." dedi.

Kurum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 12 yıl önce İstanbul'dan başlattığı kentsel dönüşüm seferberliğinin tüm gücüyle devam ettiğini belirtti. "Bugüne kadar, sosyal konutlarımızla birlikte, 3,7 milyon yuvayı yeniledik ve yaklaşık 15 milyon vatandaşımızı güvenli bir hayata kavuşturduk. Şu anda 81 şehrimizde sosyal konutlarla beraber toplam 735 bin yuvanın ve iş yerinin dönüşümü hızla devam ediyor." diye konuştu.

İstanbul'da 907 bin ev ve iş yerinin dönüşümü tamamlandı

Özellikle İstanbul'un dönüşümüne büyük önem verdiklerini dile getiren Kurum, şunları söyledi: "İstanbul, 7,5 milyon ev ve iş yeriyle devasa bir metropoldür. Bu yuvalardan 1,5 milyonu mühendislik hizmeti almamış ve zemin yapısı nedeniyle de ileri derecede risk altındadır. 600 bini ise 7 şiddetindeki bir depreme bile dayanamayacak kadar risklidir. Zaten gün geçmiyor ki İstanbul'un bir mahallesinde kendiliğinden çöken bir bina olmasın. Bu nedenle, devletimizin gücü ve özel sektörümüzün özverisiyle İstanbul'un 39 ilçesinde toplam 907 bin ev ve iş yerinin dönüşümünü tamamladık."

İstanbul Fikirtepe'de 2 bin konut ve iş yeri yapımını tamamladıklarını ve Esenler'de 60 bin konutluk bir projeye devam ettiklerini belirten Kurum, "Bugün yaklaşık 3 bin yuvamızda yaşam başladı ve İstanbul'da 193 bin ev ve dükkanın yenilenme süreci de hızla devam ediyor. Bizim tek hedefimiz, tarihimizin bize yüklediği en kutlu emanet olan İstanbul'umuzu ve İstanbulluları deprem tehdidinden kurtarmak için canla başla çalışmak." dedi.

İstanbul'u kurtarma seferberliği kapsamında, yarısı bizden kampanyasını her geçen gün güçlendirdiklerini ve başvuru talebinin önünü açtıklarını vurgulayan Kurum, kentsel dönüşümün tüm paydaşlarla istişare edilerek gerçekleştiğini belirtti.

Kurum, "Dönüşümün yürütücüsü ve paydaşı olan belediyelerimize tarih, vicdan ve millet önünde büyük görevler düşmektedir. Belediyelerimizden artık deprem tehdidine odaklanmalarını, dönüşümü ilk gündem maddeleri haline getirmelerini ve korumakla mükellef olduğumuz annelerimiz ve çocuklarımız adına beklediğimizi ifade etmek istiyorum." dedi.

"250 bin sosyal konut kampanyamızda, 88 bin konutumuzun inşasına başladık"

Dünyada çok az devletin başarabileceği bir "Sosyal Konut Seferberliğini" uzun yıllardır sürdürdüklerini belirten Kurum, sosyal devlet anlayışını sadece sözde değil, doğrudan eylemle gösterdiklerini söyledi.

Toplu Konut İdaresini canlandırdıklarını ve 21 yılda 3 trilyon lira yatırım, 1 milyon 462 bin sosyal konut ve 46 bin sosyal donatı sunarak 5 milyon dar gelirli vatandaşa hizmet verdiklerini kaydeden Kurum, "Bugün 81 ilin tamamına yayılan 1210 şantiyede, 312 bin yuvamız, park, bahçe, cami, okul ve sosyal donatının inşasını da aşkla sürdürüyoruz. 2024 yılında 130 bin konutun ihalesini, 34 bin evin satışını ve 52 bin evin teslimini gerçekleştirdik. Şu anda 50 ve 100 bin sosyal konut projelerindeki konutları depremin getirdiği zorluklara rağmen büyük oranda bitirdik. 250 bin sosyal konut kampanyamızda, 88 bin konutumuzun inşasına başladık, TOKİ'mizin 2 gün önce açıkladığı ihale takvimine göre tüm inşaatları tamamlayacağız. Milletimize verdiğimiz sözü tutacağız."

Kurum, İlk Evim Arsa Projesi kapsamında 694 ilçede talepleri topladıklarını ve Temmuz 2025'e kadar tahsis süreçlerini tamamlayacaklarını açıkladı.

İl ziyaretlerinde milletin sosyal konut beklentisini gördüğünü belirten Kurum, "Ben de yine Gazi Meclisi'nden milletimize ilan ediyorum, 2025 yılı sonu itibarıyla, 81 ilimizi kapsayan bir sosyal konut kampanyasını daha başlatacağız." müjdesini verdi.

Kurum, 45 ildeki 80 tarihi meydanı da ihya ettiklerini belirterek, bu konuda yapılan projeleri anlattı.

Ankara'da Ayaş Camiatik tarihi kent meydanı ve Kalecik Kalesi'nin eteklerindeki tarihi bölgeyi, Hergelen Meydanı, Samanpazarı Meydanı ve çevresini tescilli yapılarıyla ihya ettiklerini belirten Kurum, "Saraçoğlu Mahallesi'ni de Ankara'mızın şanına yakışır bir mekan haline getirdik. Bu muhteşem eseri engellemek için türlü yollara başvuranların bile o güzel mekanları keyifle gezdiklerini görmekten de ayrı bir mutluluk duyduğumu ifade etmek isterim." diye konuştu.

Sanayi alanlarında yapılan düzenlemelerle ilgili de bilgi veren Kurum, bu yıl sonuna kadar Samsun Toybelen, Konya Karatay, Bolu Merkez ve Ankara Hurdacılar sitelerini tamamlayarak esnafa teslim edeceklerini bildirdi.

"İklim Kanunu'muz bizi güçlendirecek, biz de yeşil dönüşümü hızlandıracağız"

Bakan Kurum, iklim krizinin dünyaya etkilerine değinerek, Türkiye'nin Akdeniz Havzası'nda yer alması sebebiyle iklim krizinin ağır neticelerinden etkilendiğini vurguladı.

Türkiye'de son yıllarda yaşanan iklim değişikliği kaynaklı doğal afetleri anımsatan Kurum, şunları söyledi: "Bu gerçekler ışığında, iklim politikalarımızı belirledik, uyumu sağlamaya yönelik takvimimizi oluşturduk ve hedeflerimize sadık kalarak çalışıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız, 2053 Net Sıfır Emisyon ve Yeşil Kalkınma Hedefi'mizi tüm dünyaya sundular. Biz de bakanlık olarak, 2024-2030 İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı'mızı süratle hazırladık. İnşallah 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi haritamızı da 3 gün sonra Bakü'de düzenlenecek olan COP29'da dünya kamuoyuyla paylaşacağız."

İklim Kanunu'nun bu yıl içerisinde yürürlüğe girmesi temennisinde bulunan Kurum, "İklim Kanunu'muz bizi güçlendirecek, biz de yeşil dönüşümü hızlandıracağız. Dış ticarette rekabet gücümüzü artırmak için karbon fiyatlandırma ve Emisyon Ticaret Sistemimizi hemen hayata geçireceğiz. Yeşil yatırımlar için finansman mekanizmaları geliştirecek, 'Ulusal Yeşil Taksonomi' yönetmeliğimizi de 2025 yılında çıkaracağız." bilgilerini paylaştı.

Kurum, 81 ilde İklim Değişikliği ve Uyum Koordinasyon Kurulları oluşturacaklarını belirterek, "Yerel İklim Değişikliği Eylem Planlarımızı tamamlayacağız. İklim krizini etkileme noktasında önemli bir alan olan sanayi sektöründe atılımlar yapacağız. 2053 yılına kadar alüminyum sektöründe %75, çelikte %99, çimentoda %93 emisyon azaltımı sağlayacağız. Yine Enerji sektöründe, yenilenebilir enerjinin payını 2035'te %65'e yükselteceğiz." şeklinde konuştu.

(Devam edecek)

Kaynak: AA / Yıldız Nevin Kasım - Politika İklim Değişikliği Sosyal Konut Murat Kurum Politika ankara Deprem Çevre"