Bozulabilir Gıdaların Soğutulması ve Dondurulması Önemli
Uzman Diyetisyen Sedef Aksu, bozulabilir gıdaları satın aldıktan veya hazırladıktan sonra en geç 1-2 saat içinde soğutmak veya dondurmanın önemini vurguladı. Oda sıcaklığında uzun süre bekletilen yiyeceklerin, pişirmeyle yok edilemeyen bakteri ve toksinleri barındırabileceğini belirtti. Donmuş gıdaların ise oda sıcaklığında çözülmemesi gerektiğini, buzdolabında çözülmelerinin en sağlıklı yol olduğunu söyledi.
İSÜ Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi'nden Uzm. Dyt. Sedef Aksu, gıda zehirlenmesinin bakteri, parazit, virüs veya toksinlerle kontamine olmuş gıda ve içeceklerin tüketilmesi sonucunda ortaya çıktığını açıkladı. Genellikle mide-bağırsak sistemi şikayetlerine yol açan bu durumun, özellikle yaz aylarında sık görüldüğünü belirtti. Sıcak havaların besinlerin bozulmaya daha yatkın hale gelmesine neden olduğunu, uygunsuz koşullarda saklanan gıdaların ise gıda zehirlenmesi riskini artırdığını ifade etti.
"ENFEKSİYONUN SÜRESİ 1 HAFTAYA KADAR UZAYABİLİR"
Uzm. Dyt. Aksu, gıda zehirlenmelerinin belirtilerinin diğer zehirlenmelerden farklı olarak 6-12 saat içinde ortaya çıkabileceğini belirtti. Genellikle 1-3 gün süren bu durumun, bakterinin türüne, enfeksiyonun şiddetine ve bireyin genel sağlık durumuna göre 1 haftaya kadar uzayabileceğini söyledi. Gıda zehirlenmesinde bireylerin kontamine gıdalara gösterdiği reaksiyonun, tüketilen miktar ve bireyin bakterilere ve toksinlere olan duyarlılığına bağlı olarak değiştiğini ekledi.
"BU ŞİKAYETLERE DİKKAT EDİLMELİ"
Uzm. Dyt. Aksu, gıda zehirlenmesinde görülebilen bazı komplikasyonları şu şekilde sıraladı:
- Dehidratasyon (sıvı kaybı)
- Mide bulantısı
- Kusma
- Sulu ishal veya kanlı ishal
- Midede kramp
- Karın ağrısı ve kramp
- Titreme ve ateş
- Halsizlik ve baş dönmesi
- İştah kaybı
- Bulanık görme
- Kaslarda şiddetli ağrı
- Aşırı susama, ağız kuruluğu
- Üşüme, titreme, yükselen ateş
- Kanlı ve mukuslu ishal
- Konuşma, yutma güçlüğü
- Bilinç kaybı, bilinç bulanıklığı ve uyku hali
- Koyu renkli idrar çıkımı veya 5 saatten uzun süredir idrar çıkaramama
"YEMEKLERİ ODA SICAKLIĞINDAN 2 SAATTEN FAZLA BIRAKMAYIN"
Gıda zehirlenmesinden korunmak için dikkat edilmesi gerekenleri anlatan Uzm. Dyt. Aksu, şu önerilerde bulundu:
- Yiyecek ve içeceklerinizi güvenilir yerlerden temin edin.
- Açıkta satılan ve hijyen kurallarına uygun olmayan yiyeceklerden uzak durun.
- Besinlerin saklama ve taşıma koşullarına uyulmasını sağlayın.
- Pişirdiğiniz yemekleri oda sıcaklığında 2 saatten fazla bekletmeyin.
- Sebze, salata ve meyveleri iyi yıkayın.
- Etleri iyi pişirin ve pişirme yöntemlerine dikkat edin.
- Dondurulmuş gıdaları oda ısısında çözmeyin.
- Çiğ eti kestiğiniz kesme tahtasını salata, meyve ve sebze doğrarken kullanmayın.
"BOZULABİLİR GIDALAR 1-2 SAAT İÇİNDE DONDURULMALI"
Gıda zehirlenmesini önlemek için hijyen kurallarına dikkat etmenin önemini vurgulayan Uzm. Dyt. Aksu, ellerin, mutfak eşyalarının ve gıda hazırlama yüzeylerinin temizliğinin gerekli olduğunu söyledi. Çiğ besinlerin hazır yiyeceklerden ayrı tutulması gerektiğini, çiğ et, balık ve kümes hayvanlarının diğer besinlerle temasının önlenmesi gerektiğini belirtti. Besinlerin güvenli bir sıcaklıkta iyi pişrilmesi, bir kez pişirilen yiyeceklerin sadece bir kez ısıtılması ve bir kez dondurulması gerektiğini hatırlattı. Bozulabilir gıdaların 1-2 saat içinde soğutulması veya dondurulması gerektiğini vurguladı. Oda sıcaklığında uzun süre bekletilen yiyeceklerin bakteri ve toksin içerebileceğini, donmuş gıdaların ise oda sıcaklığında çözülmemesi gerektiğini tekrarladı. Bir yiyeceğin güvenli bir şekilde hazırlandığından veya saklandığından emin olunmazsa, o yiyecek tüketilmemelidir.
"AÇIKTA SATILAN GIDALARA DİKKAT EDİLMELİ"
Yaz aylarında açıkta satılan gıdaların tüketiminin arttığını belirten Uzm. Dyt. Aksu, açıkta satılan gıdaların özellikle dikkatli tüketilmesi gerektiğini vurguladı. Sıcak havalarda uygun koşullarda muhafaza edilmeyen ve hijyenik şartlarda hazırlanmayan gıdaların bakteri ürettiğini, bu bakterilerin gıda zehirlenmesine neden olduğunu belirtti. Açıkta satılan ve önceden pişirilmiş besinlerin riskli grupta yer aldığını, bu nedenle tüketilmemesi gerektiğini söyledi. Açıkta satılan gıdaların nasıl muhafaza edildiğini bilmediğiniz, denetlenmemiş ve açık bir şekilde tezgahlarda satılan ürünlerin satın alınmaması gerektiğini belirtti. Gıda zehirlenmesine neden olan birçok bakteri türü olduğunu, en yaygın olanının stafilokok olduğunu söyledi. Bu bakteri et, süt, süt ürünleri ve iyi yıkanmamış malzemelerden yapılan salatalarda bulunabilir. Bakterili besin yenildikten 2-3 saat sonra zehirlenme belirtileri başlayabilir ve kusmaya yol açabilir. Et, süt ve salatanın neden olduğu besin zehirlenmelerinde görülen bir diğer bakteri türü ise shigelladır. Bu bakteri türünün neden olduğu zehirlenmelerde belirtiler 1-2 gün içinde ortaya çıkar. Bulantı, kusma, ateş, kramplar, karın ağrıları ve dışkıda kan gibi belirtiler görülebilir. Ciddi besin zehirlenmesine neden olan bakterilerden clostridium botilinum ise konservelerde, ette, sebze ve meyvede bulunabilir. Güvenilir markaların paketli ürünlerini satın alınabilir, ancak paketin hasar görmediğinden emin olunması gerekir. Etiket okuma alışkanlığı kazanılmalı, gıdaların üzerinde yazılmış üretim tarihi ve son kullanma tarihleri kontrol edilmelidir. Eğer bu tarihler yazmıyorsa, o ürün satın alınmamalıdır.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Sağlık