Bilim dünyası karıştı: Güneş aktivitesinin artması uyduların Dünya’ya düşmesine sebep oldu

Curtin Üniversitesi'nin Binar Uzay Programı'ndaki üç küçük Avustralyalı uydu, Dünya atmosferinde yanarak yok oldu. Bu beklenmedik bir durum değildi, zira "Binar" kelimesi Noongar dilinde "ateş topu" anlamına geliyor. Ancak, uyduların tahmin edilenden çok daha erken yanması dikkat çekiciydi.

Binar-2, Binar-3 ve Binar-4 olarak adlandırılan CubeSat uyduları, öngörülen ömrünün sadece üçte biri kadar, yalnızca iki ay görev yaptı. Bu kısa ömür, değerli bilimsel araştırma ve sistem testleri zamanını kaybettirdi.

Uyduların beklenenden erken yanmasının sebebi, beklenmedik derecede yüksek güneş aktivitesi. Binar uyduları, bu artmış güneş aktivitesinin kurbanı oldu.

Artan Güneş Aktivitesinin Nedenleri

Güneş aktivitesi, güneş lekeleri, patlamaları ve rüzgarları gibi olayları kapsar. Bunlar, Güneş'in dinamik manyetik alanının bir sonucudur. Yaklaşık 11 yıllık bir döngü halinde gerçekleşen bu aktivite, döngünün ortasında zirve yapar.

Döngünün tahmin edilebilir olmasına rağmen, belirli güneş aktivitelerini kesin olarak öngörmek zordur. Son aylarda, güneş aktivitesi tahminlerin 1,5 katını aştı. Bu durum, uzaydaki uydular için önemli bir zorluk teşkil ediyor.

Uzay Havasının Teknolojik Etkileri

Uzay havası, Güneş'ten kaynaklanan, atmosfer dışındaki çevresel koşulları tanımlar. Bu koşullar, Dünya üzerinde çeşitli etkiler yaratır. Örneğin, son aylarda kutup ışıkları (auroralar) daha yoğun ve daha alçak enlemlerde gözlemlendi; bu, artan güneş aktivitesinin doğrudan bir göstergesidir.

Güneş Rüzgarlarının Tehlikeleri

Yüksek güneş aktivitesi, daha güçlü güneş patlamaları ve rüzgarları anlamına gelir. Bu, uyduların elektronik bileşenlerine zarar verebilecek veya işlevlerini bozabilecek yüklü parçacık akışını artırır. Ayrıca, iyonize radyasyon seviyelerini yükselterek, astronotlar için daha yüksek radyasyon dozlarına ve iletişim kesintilerine neden olur.

Düşük Yörüngeli Uydular Üzerindeki Etki

Düşük Dünya yörüngesindeki uydular, artan enerji nedeniyle atmosferin dış katmanlarından daha fazla enerji emer. Bu, atmosferin genişlemesine ve uyduların daha fazla sürtünme yaşamasıyla yörüngelerini kaybetmelerine neden olur.

Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) ve Starlink gibi büyük uydular bu etkileri kontrol etmek için iticiler kullanır, ancak bu maliyetlidir. Üniversite uyduları genellikle bu tür bir düzeltici mekanizmaya sahip olmadığı için uzay havasının etkilerine daha savunmasızdır.

Binar Uzay Programı ve Güneş Aktivitesi

Binar Uzay Programı, Güneş Sistemi araştırmalarına katkıda bulunmayı ve uzay çalışmasını daha erişilebilir hale getirmeyi amaçlıyor. Eylül 2021'de, nispeten düşük güneş aktivitesi döneminde, Binar-1 fırlatıldı.

Binar-2, 3 ve 4, daha fazla güneş enerjisi toplamak için yeni güneş panelleriyle donatılmıştı, ancak sadece iki ay dayanabildiler. Küp uydularının düşük maliyetine rağmen, görevlerin erken sona ermesi her zaman maliyetlidir, özellikle ticari uydular için.

Gelecek Misyonlar ve Uzay Havası Tahmininin Önemi

Yüksek güneş aktivitesi bekleniyordu, ancak bu olay, uzay operasyonlarının hassasiyetini gösterdi. Güneş aktivitesi 2026'da azalacak ve 2030'da minimum seviyeye inecek.

Binar programı, güneş aktivitesinin etkilerini açıkça gösterdi. Gelecek misyonlar, daha sakin bir uzay havasında gerçekleştirilecek ve bu deneyimler uzay araştırmalarını ilerleyecek.