Bakan Fidan: Yeni ABD yönetimiyle hedefimiz yapıcı diyalog | Dış Haberler

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonunda, Dışişleri Bakanlığı ve ilgili kuruluşların 2025 yılı bütçesini sundu.

Yunanistan ile yapılan üst düzey görüşmelerde, olumlu bir gündem oluşturmaya odaklanılarak, diyalog kanallarının etkinliği artırıldı. "Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi" esas alınarak, Yunanistan'ın provokatif eylemlerden kaçınması gerektiği vurgulandı. 8 Kasım'daki Yunanistan ziyareti sırasında bu konuda yakın işbirliği için somut adımlar atıldı.

Fidan, 2025 yılının başında Ankara'da 6. Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı'nın düzenleneceğini duyurdu. Batı Trakya Türk Azınlığı ve Oniki Adalar'daki soydaşların sorunları, Yunanistan ile ilişkilerde öncelikli konular arasında yer alıyor ve bu konularda çözüm odaklı bir yaklaşım benimseniyor.

"Balkanlar'da tüm paydaşlarla etkileşim öncelikli"

Türkiye'nin Ege ve Doğu Akdeniz'deki hak ve menfaatlerini kararlılıkla koruduğunu belirten Fidan, son Atina ziyaretinde de bu kararlılığın vurgulandığını söyledi. Balkanlar'daki etkin rolünü sürdüren Türkiye, 2024 yılında tüm Balkan ülkeleriyle stratejik ilişkilerini ticaret, yatırım, savunma ve güvenlik işbirliği ile kültürel etkileşim alanlarında derinleştirdi. Bölgenin ayrılmaz bir parçası olarak, yapıcı ve öncü bir rol üstlenerek, tüm paydaşlarla etkileşimi önceleyen bir yaklaşım benimseniyor. Bölgedeki soydaş ve akraba topluluklarla yakın işbirliği içinde, onların refahı için ilgili ülke yetkilileriyle çalışılıyor.

NATO'nun karmaşık güvenlik zorlukları, Türkiye'nin ittifak içindeki önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Temmuz ayında Washington'da gerçekleşen NATO Zirvesi'nde, Türkiye'nin girişimleriyle, terörizmle mücadelede NATO'nun rolünün güçlendirilmesi ve müttefikler arasında savunma sanayi ticaretindeki kısıtlamaların kaldırılması konusunda mutabakat sağlandı.

Ekim 2024'te Kosova'daki NATO görevini İtalya'ya devreden Türkiye, Temmuz ayında Romanya ve Bulgaristan ile birlikte Karadeniz'de Mayın Karşı Tedbirleri Görev Grubu'nu faaliyete geçirdi. Türkiye, 2025'te NATO Dışişleri Bakanları Gayrıresmi Toplantısı'na ve 2026'da NATO Zirvesi'ne ev sahipliği yapacak.

Türk savunma sanayisinin gelişimi, uluslararası işbirliğinin de itici gücü oldu. Türkiye, müttefiklik ilişkilerine aykırı yaptırım ve kısıtlamaların kaldırılması için yoğun çaba harcıyor ve bu konuda olumlu sonuçlar almaya başladı.

"Yeni ABD yönetimiyle yapıcı diyalog hedefleniyor"

Kanada ve Norveç'in Türkiye'ye yönelik kısıtlamaları kaldırdığını, Almanya ile sürdürülen sürecin de olumlu seyrettiğini belirten Fidan, ABD yönetimiyle yıl boyunca yapılan görüşmelerde, PKK/YPG/SDG ve FETÖ'ye yönelik tutumun ve tek taraflı yaptırımların ilişkileri olumsuz etkilediği vurgulandı. Ekonomi, ticaret, enerji, iklim, savunma, terörle mücadele ve bölgesel konuları kapsayan stratejik mekanizmalar aracılığıyla diyalog güçlendirildi. F-16 tedarik anlaşması imzalandı ve yeni ABD yönetimiyle milli çıkarlar doğrultusunda yapıcı bir diyalog kurulması hedefleniyor.

Körfez ülkeleriyle ilişkiler stratejik düzeyde güçlendirildi. 8 yıl aradan sonra gerçekleşen Türkiye-Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Dışişleri Bakanları toplantısında, Türkiye-KİK Eylem Planı onaylandı ve Türk şirketlerinin Körfez ülkeleriyle işbirliği arttırıldı. Körfez ülkeleriyle çok taraflı platformlarda bölgesel konularda işbirliği yapılıyor ve Yemen'deki ihtilafın kalıcı bir siyasi çözümle sona erdirilmesi destekleniyor.

"Mısır'la bölgesel istikrar ve refaha odaklı işbirliği dönemi"

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) çalışmalarına aktif katılım gösteren Türkiye, 2025'te İİT 51. Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı'na İstanbul'da ev sahipliği yapacak. Mısır ile ilişkilerde normalleşme süreci, liderlerin karşılıklı ziyaretleri ve ilk Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Toplantısı ile tamamlandı. Mısır ile bölgesel istikrar ve refaha odaklı bir işbirliği dönemine girildi. Doğu Akdeniz'de gerilimin azaltılması, Filistin sorununun çözümü ve Libya'da birliğin sağlanması için ortak adımlar atılıyor. Arap Ligi ile ilişkiler de canlandı ve 13 yıl aradan sonra Arap Ligi Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı'na katılım sağlandı.

Libya'nın birliği, bütünlüğü ve kalıcı istikrarı öncelikli hedefler arasında yer alıyor. Türkiye'nin Libya'daki varlığı, istikrarın korunmasına ve siyasi sürecin ilerlemesine katkıda bulunuyor. Tüm kesimlerle diyalog artırılıyor.

Türkiye, Afrika Ortaklık Politikası doğrultusunda, kıtanın barış, istikrar ve refahına ikili ve çok taraflı düzeyde katkıda bulunuyor. Türkiye-Afrika Ortaklığı 3. Bakanlar Gözden Geçirme Konferansı, 2-3 Kasım'da Cibuti'de gerçekleştirildi. Türkiye'nin Afrika ile artan ticaret ve yatırımları, ilişkilerin boyutunu gösteriyor. Somali ve Etiyopya arasındaki gerginliğin çözümüne katkıda bulunuluyor ve Afrika ülkelerinden arabuluculuk taleplerinde artış yaşanıyor.

Orta Asya'daki Türk Cumhuriyetleri ile üst düzey işbirliği mekanizmaları etkin şekilde işletiliyor. Türk Devletleri Teşkilatı'nın (TDT) bu yıl iki zirve gerçekleştirmesi ve kurumsal temelinin güçlendirilmesiyle, uluslararası alanda söz sahibi bir aktör haline geldi.

Latin Amerika ve Karayipler bölgesiyle çok yönlü işbirliği güçleniyor ve stratejik fırsatlar değerlendiriliyor. Asya ülkeleriyle ikili ilişkiler ve bölgesel teşkilatlarla diyalog stratejik bir bakış açısıyla geliştiriliyor. Yeniden Asya Girişimi, bu konuda önemli bir araç teşkil ediyor.

Ukrayna ve Ortadoğu'daki durum nedeniyle ulaştırma ve enerji koridorları bağlamındaki projelerdeki öne çıkan bağlantısallık ihtiyacı, Türkiye'nin jeostratejik konumunu güçlendiriyor. Enerji dönüşümü, kritik ham madde ve minerallere erişim, dijitalleşme, yapay zeka ve çevre konularına ilişkin diplomasiyle entegre bir yaklaşım benimseniyor. Enerji arz güvenliği için yerli kaynakların verimli kullanımı, hidrokarbon tedariklerinin çeşitlendirilmesi, yenilenebilir enerjiye odaklanma ve nükleer enerji çalışmaları sürdürülüyor. Doğu-batı ekseninde güvenilir bir alternatif rota olan Orta Koridor'un gelişimi için çalışılıyor.

"BM ve İİT'de alınan kararlarda öncü rol"

Türkiye, terörizmle mücadele stratejisi çerçevesinde, uluslararası işbirliğini güçlendiriyor. Terörizmin her türlüsünün aynı kararlılıkla mücadele edilmesi gerektiği vurgulanıyor. PKK ve FETÖ başta olmak üzere tüm terör örgütleriyle mücadele konusunda üçüncü ülkelere uyarılar yapılıyor ve gerekli adımlar atılıyor.

Uluslararası farkındalığın artırılmasına önem veriliyor. TUSAŞ'a yapılan terör saldırısının ardından, tüm yabancı misyonlar ve NATO müttefikleri bilgilendirildi.

İslam karşıtlığı, ırkçılık ve yabancı düşmanlığının endişe verici boyutlara ulaştığına dikkat çeken Fidan, bunun Filistin meselesiyle birlikte büyük bir sosyal kaosa yol açabileceğini belirtti. Birleşmiş Milletler ve İslam İşbirliği Teşkilatı'nda kutsal kitapların tahkir edilmesini dini nefret ve uluslararası hukuk ihlali olarak tanımlayan kararların alınmasında öncü rol oynandı ve bu girişimler sürdürülecek.