Atopik Dermatit: Doğru Tanı ve Tedavi ile Kontrol Altına Alınabilir

Prof. Dr. Özlem Su Küçük, atopik dermatitin doğru tanı ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilen bir hastalık olduğunu vurguladı. Toplumda atopik egzama olarak bilinen bu hastalığın, genetik ve çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıktığını ve kronik, kaşıntılı ve tekrarlayan bir inflamatuvar deri hastalığı olduğunu belirtti. Dünya genelinde çocuklarda yüzde 20 ila 25, yetişkinlerde ise yüzde 10'a kadar görülebilen atopik dermatitin, nemlendirici kullanımı ve uygun bir deri bakımı ile kontrol altına alınabileceğini söyledi.

14 Eylül Atopik Dermatit Günü'nde açıklamalar yapan Prof. Dr. Özlem Su Küçük, hastalık hakkında yaygın yanlış kanıları da düzeltti.

'SADECE ÇOCUKLUK ÇAĞI EGZAMASI OLARAK GÖRMEK YANLIŞ'

Atopik dermatitin sadece çocukluk çağı egzaması olarak kabul edilmesinin doğru olmadığını belirten Prof. Dr. Küçük, hastalığın dönemsel alevlenmelerle seyreden, şiddetli kaşıntıya yol açan kronik ve sık görülen bir inflamatuvar cilt hastalığı olduğunu açıkladı. Bebeklik ve erken çocukluk döneminde (yüzde 20-25) sıklıkla görülse de ergenlik ve yetişkinlik döneminde de (yüzde 3-7) görülebildiğini vurguladı. Atopik dermatitin yaygınlığı nedeniyle önemli bir sağlık sorunu haline geldiğini, alerjik astım, alerjik rinit ve gıda alerjisi gibi diğer atopik hastalıklarla birlikte görülebildiğini, ayrıca vitiligo, alopesi areata, romatoid artrit, kronik inflamatuvar bağırsak hastalıkları, diyabet, kas-iskelet sistemi bozuklukları ve enfeksiyonlar gibi kronik hastalıklar da atopik dermatite eşlik edebildiğini belirtti. Ayrıca, atopik dermatitin nöropsikiyatrik bozukluklarla da bağlantılı olduğunu ekledi.

'HASTALIK YAŞA GÖRE FARKLI BÖLGELERİ ETKİLER'

Prof. Dr. Küçük, hastalığın yaşa göre vücudun farklı bölgelerini etkilediğine dikkat çekerek, deride kuruluk, kaşıntı, kaşıma döngüsü ve ekzematöz lezyonlarla seyreden hastalığın, bebeklikte yüzü etkilerken, çocuk emeklemeye başladığında diz ve dirsek gibi kol ve bacakların dış yüzünde görülmeye başladığını açıkladı. Yaş ilerledikçe dirsek önü ve diz arkası hastalıktan etkileniyor. Klasik hastalığın yanı sıra atipik formlarının da olduğunu belirtti. Hastalığın erken dönemlerinde kızarıklık, döküntü, su toplamaları, sızıntılı yaralar görülürken, kronikleştikçe deri çizgilerinde belirginleşme, deride kalınlaşma, çatlama, pullanma, renkte koyulaşma gibi değişikliklerin ortaya çıktığını söyledi.

'FİZİKSEL VE DUYGUSAL STRES TETİKLEYİCİ OLABİLİR'

Prof. Dr. Küçük, atopik dermatitin genetik ve çevresel faktörlerin etkisiyle deri bariyer fonksiyonu ve bağışıklık sisteminin bozulduğu karmaşık bir hastalık olduğunu ifade etti. Hastalığın ortaya çıkışında modern yaşam tarzının, hijyen hipotezinin, sigara dumanına maruz kalmanın, fast food beslenmenin ve hava kirliliğinin önemli etkileri olduğuna inanılmaktadır. Bununla birlikte, çok sıcak veya soğuk hava, kuru hava, terleme, sabun, deterjan gibi deriyi tahriş edebilen maddeler, polen, ev tozu, hayvan epitelleri gibi alerjenler, yün ve sentetik giysiler, fiziksel ve duygusal stres gibi pek çok durum da hastalığı tetikleyebiliyor.

'ATOPİK DERMATİT STRESE, UYKU BOZUKLUĞUNA, ANKSİYETE VE DEPRESYONA YOL AÇAR'

Hastalığa bağlı kaşıntı, uykuda bozulma ve çocuk hastalarda düzenli deri bakımının getirdiği stres gibi faktörlerin atopik dermatitli hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkilediğini söyleyen Prof. Dr. Küçük, tüm bu olumsuz etkilerin, hastalarda psikolojik strese, uyku bozukluğuna, anksiyete ve depresyona neden olduğunu belirtti. Özellikle orta ve şiddetli hastalıkta çocuklarda okul başarısında düşme, arkadaşlık ilişkilerinde bozulma, yetişkinlerde iş veriminde düşme, sosyal yaşamda ilişkilerde bozulma, günlük aktivitelerde azalmaya yol açabileceğini ifade etti. Atopik dermatitli çocuklarda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun çok daha sık görüldüğünü, atopik dermatitli bebek ve çocukların ebeveynleri ya da çocukla ilgilenen kişi veya kişilerde de uyku düzeninin bozulması, uygulanan tedavilerin zaman alıcı olması ve zorluk teşkil etmesi nedeniyle yaşam kalitesi bozulduğunu, dolayısıyla hastalar kadar yakınlarında da anksiyete, depresyon gibi psikolojik bozukluklar oluşabileceğini belirtti.

ATOPİK DERMATİT DOĞRU TANI VE TEDAVİ İLE KONTROL ALTINA ALINABİLİR

Atopik dermatitin nemlendirici kullanımı başta olmak üzere uygun bir deri bakımı ve hastalık şiddetine uygun ilaçlarla kontrol altına alınabileceğini belirten Prof. Dr. Küçük, orta ve şiddetli hastalıkta gelişmiş yeni tedavi seçeneklerinin de mevcut olduğunu ekledi. Tedavi hedeflerinin kaşıntıyı ve buna bağlı uyku bozukluklarını azaltmak veya gidermek, hastalık şiddetini azaltmak ve yaşam kalitesini iyileştirmek olduğunu belirtti. Hastalığı iyi bir şekilde yöneterek kontrol altında tutmanın mümkün olduğunu vurguladı.

ATOPİK DERMATİT HAKKINDA YAYGIN YANLIŞLAR

Prof. Dr. Özlem Su Küçük, hastalıkla ilgili yaygın yanlış kanıları da düzeltti:

'Atopik dermatit bulaşıcıdır'

Bu hastalık bulaşıcı değildir. Atopik dermatitli bir kişiyle temasta bu hastalığa yakalanılmaz veya egzamanız varsa egzama alevlenmesi yaşanmaz.

'Çocuklar büyüdükçe hastalık tamamen biter'

Çocuk büyünce hastalık hafifleyebilir ancak bunun garantisi yoktur. İyi bir deri bakımı ve tedaviyle hastalık kontrol altına alınabilir.

'Aile atopik dermatitli ise çocukta da mutlaka olur'

Atopik dermatitli bir ebeveyniniz varsa, bu sizin de hastalık geliştirme riskinizin olduğu anlamına gelebilir. Bazı genetik mutasyonlar hastalık geliştirme riskini artırır. Ancak her zaman böyle olacak diye bir şey söz konusu değildir.

'Hastalık tetikleyicileri herkes için aynıdır'

Hastalıkta alevlenmeyi tetikleyen etken kişiden kişiye değişebilir. Tahriş ediciler, uzun süreli stres ya da gıda alerjileri gibi altta yatan farklı nedenleri olabilir. En iyisi tetikleyicilerinizi belirlemek için bir uzmana danışmak ve profesyonel bir tanı almaktır.

'Atopik dermatite gıdalar sebep olur'

Atopik dermatite tek başına neden olabilecek hiçbir yiyecek yoktur. Yiyecek ve hastalık arasındaki bağlantı belirsizliğini korumaktadır. Sadece bazı atopik dermatit hastalarında, döküntüleri tetikleyen besin alerjileri olabilir.

'Egzamanın sebebi strestir'

Stres hastalığı tetikler. Ancak hastalığın sebebi değildir.

'Atopik dermatit çocukluk çağı hastalığıdır'

Hastalık sıklıkla bebeklik ve çocukluk döneminde başlar. Ancak yetişkin dönemde de hastalık görülmektedir. Bebeklik ve çocuklukta başlayan olgularda erişkin dönemde de hastalık devam edebilmektedir."

Genetik Sağlık Çocuk Stres