ASO Başkanı Ardıç: "Enflasyon düşecektir ama ne pahasına düştüğü çok daha önemli"

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Seyit Ardıç, mevcut sıkı para politikasının enflasyonla mücadeledeki önemine vurgu yaparak, enflasyonun düşeceğinden emin olduklarını ancak bunun bedelinin dikkatlice değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.

ASO'nun kasım ayı meclis toplantısında konuşan Ardıç, ekonomik gelişmeleri, Ar-Ge harcamalarını, düzensiz göçü ve asgari ücreti kapsayan geniş kapsamlı bir değerlendirme sundu.

Küresel enflasyonun 2025'te tahminlerin altında yavaş bir iyileşme göstermesi bekleniyor.

Küresel büyümenin, olumlu sinyaller vermesine rağmen geçmiş dönemlere kıyasla düşük kaldığını ifade eden Ardıç, küresel enflasyonun 2024'te %5,8, 2025'te ise %4,3'e düşmesini beklediklerini, ancak gelişmekte olan ülkelerde hizmet ve gıda enflasyonunun risk teşkil ettiğini vurguladı. Merkez bankalarının para politikalarını gevşetmekte temkinli davranacaklarını öngören Ardıç, artan borç yükü ve yüksek faiz oranlarının büyümeyi tehdit ettiğini, küresel piyasaların ise sıkılaşan finansal koşullar nedeniyle dalgalı ve kısıtlayıcı bir ortamda kaldığını dile getirdi. Eylül 2024 Dünya Ekonomik Forumu anketine göre, katılımcıların %54'ü gelecek yıl ekonomik durumun değişmeyeceğini, %37'si ise kötüleşeceğini öngörüyor. Amerika Birleşik Devletleri'nde olası bir iktidar değişikliğinin küresel ekonomi üzerinde önemli etkiler yaratabileceğinin de altını çizdi.

Enflasyonun azalacağını, ancak bunun ne maliyetlerle gerçekleşeceğinin kritik olduğunu tekrarlayan Ardıç, enflasyonun yıkıcı etkilerini en aza indirecek önlemlerin ve üretimi destekleyici tedbirlerin hayati önem taşıdığını belirtti.

Sanayi üretiminde daralmaya işaret eden Ardıç, eylül ayında yaşanan aylık %1,6'lık artışa rağmen yıllık bazda %2,4'lük bir düşüş olduğunu ve 6 aylık bir daralma trendinin sürdüğünü açıkladı. Ara ve sermaye malı üretimindeki ve ithalatındaki gerilemenin gelecek dönem için olumsuz sinyaller verdiğini belirten Ardıç, ocak ayında 90,3'e kadar düşen yüksek teknoloji endeksinin eylülde 124,8'e yükselmesinin tek olumlu gelişme olduğunu kaydetti. Avrupa ekonomisindeki durgunluk ve sıkılaştırma adımlarının sanayi üretimindeki daralmada etkili olduğunu vurgulayan Ardıç, imalat PMI'nın üst üste yedi aydır 50 eşiğinin altında kaldığını ve neredeyse tüm sektörlerde daralma yaşandığını söyledi. Merkez Bankası'nın politika faizini sekizinci kez %25'te sabitlediğini hatırlatan Ardıç, bu sıkı para politikasını desteklediklerini ancak enflasyonla mücadelede yaşanabilecek hasarın minimize edilmesi gerektiğini belirtti. TOBB verilerine göre 2024 yılının ilk 10 ayında kurulan şirket sayısının geçen yıla göre %12,2 azalırken, kapanan şirket sayısının %1,2 arttığını, 2023 ve 2022 karşılaştırıldığında ise kurulan şirket sayısının %16,2 azaldığını, kapanan şirket sayısının ise %27,5 arttığını dile getirdi.

Ankara'nın Ar-Ge harcamalarında Türkiye'de birinci sıraya yükseldiğini ve cumhuriyet tarihinde sanayi üretimi rekoru kırdığını duyuran Ardıç, son 12 ayda 262 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirildiğini ve dış ticaret açığının 31,1 milyar dolar azaldığını belirtti. Bu iyileşmenin ithalat düşüşünden kaynaklandığını, sanayinin yavaşlaması nedeniyle yurt dışından ara ve sermaye malı talebinin azaldığını, ancak tüketim malı ithalatının artmaya devam ettiğini söyledi. Yatırım malı ithalatının tüketim malı ithalatının altına düştüğünü belirten Ardıç, dış ticaret açığının azaltılması için sanayide teknoloji seviyesinin ve verimliliğin artırılması, Ar-Ge ve inovasyonun önceliklendirilmesi, yeşil ve dijital dönüşümün gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı. Ankara'nın 2023 yılında Türkiye'nin toplam Ar-Ge harcamasının %29,7'sini (112,2 milyar TL) gerçekleştirdiğini ve İstanbul'u geride bırakarak ilk sıraya yerleştiğini açıkladı. Ayrıca Ankara'nın 2024 yılının ilk 10 ayında 11,4 milyar dolarlık ihracatla İzmir'i geride bırakarak dördüncü sıraya yükseldiğini ifade etti.

Dış ticaret rekabetinin artırılmasının sürdürülebilir ekonomik büyüme ve orta gelir tuzağından çıkış için anahtar olduğunu belirten Ardıç, rekabetçiliğin sadece döviz kuru ile sağlanamayacağını, yapısal reformlar, gelir eşitsizliğinin azaltılması, eğitim ve işgücü piyasalarının yeniden yapılandırılması ve etkili enflasyon mücadelesinin gerekliliğini vurguladı. Ülkenin devlet verimliliği, iş verimliliği, ekonomik performans ve altyapı kriterlerindeki sıralamasını paylaşarak, düşük maliyetli işgücüne dayalı ihracattan yüksek katma değerli üretime geçilmesi ve verimliliğin artırılması gerektiğini belirtti.

Yıl sonunda asgari ücretin gündemin en önemli maddesi olacağını belirten Ardıç, çalışanların daha iyi yaşam koşullarına sahip olmasının işverenleri de memnun edeceğini, asgari ücretin birçok kalemi etkilediğini ve artışların fiyatlara yansımasının enflasyonu olumsuz etkileyebileceğini söyledi. Asgari ücretin adil ve gerçekçi bir şekilde belirlenmesi gerektiğini, mevcut ekonomik şartlarda işletmelerin sadece ayakta kalmaya çalıştığını ve bu konunun siyasi malzeme yapılmaması gerektiğini belirtti.

Türkiye'nin dünyada en çok düzensiz göç alan ülke olduğunu belirten Ardıç, İçişleri Bakanlığı'nın göçmen işçi yasal altyapısı için bir düzenleme üzerinde çalıştığını ve sektörlere göre işçi ihtiyacının belirlenip, yurt dışından çağrı yapılması planının olduğunu aktardı. Düzensiz göçün niteliksiz işgücünden oluştuğunu, sanayinin nitelikli personel ihtiyacını karşılamadığını ve altyapı, barınma gibi alanlarda artan maliyetlere yol açtığını ifade etti. Göçmenlerin yüksek doğurganlık oranının demografik yapıda risk oluşturduğunu belirten Ardıç, kısa vadede göçmen işçi çalıştırılmasının çözüm olabileceğini ancak asıl çözümün eğitim politikalarında yapılacak reformlarda olduğunu vurguladı. Çalışma çağındaki genç nüfusun büyük bir bölümünün eğitimde veya istihdamda olmadığını, bu sorunun çözümü için acil önlemler alınması gerektiğini ve gençlere umut verilmesi gerektiğini belirtti.

Ardıç, TEPAV ile ortaklaşa yürütülen illerin teknolojik gelişmişlik endeksini her yıl ASO tarafından açıklanacağını ve bu endeksin iller arası gelişmişlik farklarının kapatılması için doğru politikaların geliştirilmesine katkı sağlayacağını duyurdu.