Aizanoi Antik Kentinde Tarihi Buluntular: Anıtsal Kapı ve Tiyatro Maskı

Kütahya'nın Çavdarhisar ilçesinde bulunan Aizanoi Antik Kenti'nde yürütülen arkeolojik kazılarda, antik kente giriş kapısı olan anıtsal bir yapı ve 2000 yıllık pişmiş toprak tiyatro maskı keşfedildi.

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan ve Anadolu'nun en iyi korunmuş Zeus Tapınağı'na ev sahipliği yapan Aizanoi'deki kazılar devam ediyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Kütahya Valiliği'nin desteğiyle, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) tarafından gerçekleştirilen kazıda, Gürok Turizm ve Madencilik AŞ ile Halk Yatırım sponsorluk sağlıyor. Kazıda çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin yanı sıra 10 teknik personel ve 20 işçi görev alıyor.

Kazı Başkanı Prof. Dr. Gökhan Coşkun, bu sezonun başından beri ağırlıklı olarak agora (çarşı) ve stadyum alanlarında çalışmalar yürüttüklerini belirtti. Çalışmaların stadyumun doğu tribününde devam ettiğini ve çökmüş oturma basamaklarını ortaya çıkarmayı hedeflediklerini ifade etti. Ayrıca, önceki yıllarda tasnif edilen blok taşların yeni bir alana taşınması işlemi de devam ediyor.

Coşkun, Zeus Tapınağı'nın bodrum katına yağmur sularının sızmasını engellemek için onarım çalışmaları gerçekleştirdiklerini söyledi. Ayrıca agorada 3 yeni dükkana ulaştıklarını ve agoranın batı portikosunda çalışmalarını tamamladıklarını açıkladı. Bu alanda agoranın mermer döşeli avlusu, sütun kalıntıları, mermer basamaklar ve kısmen korunmuş mermer döşeme ortaya çıkarıldı.

İki katlı anıtsal bir yapı, agoraya girişi sağladığı düşünülüyor. Bu yapı, Geç Antik Çağ'dan kalma ve kent merkezine girişi sağlayan kapı olarak tespit edildi. Yapının birinci katının bazı kısımları ayakta kalmış durumda ve 2. yüzyılın sonuna tarihleniyor. Yapının mimarisinde "aedikula" olarak bilinen bir özellik bulunuyor. Bu özellik genellikle tiyatro sahneleri, anıtsal çeşmeler, kütüphaneler ve anıtsal kapılar gibi kamu binalarında kullanılıyordu.

Yapının üstyapı elemanları da bulundu ve çoğunda bitkisel bezemeler olduğu tespit edildi. Kazı sonucunda yapının 4 podyumu (kaide) ortaya çıkarıldı. Ancak yapının tam işlevi, arkasındaki tescilli köy evi nedeniyle henüz çözülemedi.

Yapının agoraya girişi sağlayan ticaret kapısı olduğu tahmin ediliyor. Podyumlardan birinin içinde çeşitli sikkeler, fildişi bir figür parçası ve iyi korunmuş pişmiş toprak tiyatro maskı bulundu. Tiyatro maskı, Aizanoi'deki Dionysos kültü hakkında yeni bilgiler sunuyor.

Önceki yıllarda tiyatronun yakınında bulunan mezarda benzer tarzda bir maskın ölü hediyesi olarak kullanıldığı tespit edilmişti. Kazıların devam etmesiyle bu tür eserlerin daha fazla bulunması bekleniyor.

Kaynak: AA / Muharrem Cin - Güncel Kültür Sanat Çavdarhisar Güncel Sanat Dünya