ABD'de geçici bütçe tasarısı kriz yarattı: Elon Musk "gölge başkan" mı? | Dış Haberler
ABD'de ikinci Donald Trump döneminin başlamasına bir ay kala hükümetin kapanmasını önlemeye yönelik geçici bütçe tasarısı yeni bir kriz yarattı. Trump'ın seçim döneminden bu yana en büyük destekçisi olan Elon Musk, Cumhuriyetçi isimlere bu tasarıyı engellemeleri için çağrıda bulundu. Musk'ın açıklamasından saatler sonra Trump, Kongre üyelerine tasarıyı reddetme çağrısında bulundu. Washington Post, Musk'ı eleştiren kişilerin onun için "gölge başkan" tanımını kullandığını yazdı. Sosyal medya platformu X'te, "President Musk" (Başkan Musk) etiketi, en çok konuşulan başlıklar arasına girdi
Dünyanın en zengin insanı Elon Musk, ABD'nin 47. Başkanı Donald Trump'ın başkanlık kampanyasına 130 milyon dolarlık önemli bir katkı sağladı. Bu desteğin ardından Musk'ın serveti 84 milyar dolar arttı.
Trump'ın ikinci başkanlık dönemi 20 Ocak'ta başlayacak ve Musk'a Hükümet Verimliliği Bakanlığı teklif edildi. Washington Post'un haberine göre, Musk'ın bu ataması, bazıları tarafından "gölge başkan" olarak yorumlanıyor.
Musk, Çarşamba günü X platformu üzerinden Cumhuriyetçi milletvekillerine federal hükümeti üç ay boyunca açık tutacak bütçe tasarısına karşı çıkmaları için baskı yaptı.
"BU UTANÇ VERİCİ TASARIYA OY VEREN HERKESE GÖREVDEN ALINMA CEZASI!"
Musk, X hesabından yaptığı paylaşımda, bu bütçe tasarısına oy veren Temsilciler Meclisi ve Senato üyelerinin iki yıl içinde seçimle görevden alınmayı hak ettiğini belirtti.
Ardından yaptığı başka bir paylaşımda ise, tasarının gizlice onaylanmaya çalışıldığını iddia etti.
Musk'ın bu hızlı ve etkili paylaşımları Washington'da büyük yankı uyandırdı. Birçok yetkili, seçmenlerden gelen yoğun telefon trafiğiyle boğuştuğunu aktardı.
TRUMP VE JD VANCE DE MÜDAHALE ETTİ
Musk'ın çağrısından 12 saat sonra, Trump ve seçilen başkan yardımcısı JD Vance de, federal hükümeti Mart ayına kadar finanse eden geçici bütçe tasarısına karşı çıktı.
Trump ve Vance, bu tasarının 6 Ocak Komitesi kayıtlarını gizlemeyi kolaylaştırdığını ve Kongre üyelerine maaş artışı sağladığını öne sürdüler.
Açıklamalarında, Demokratların her istediğini vermeyen, basit bir harcama yasasının çıkarılması gerektiğini vurguladılar.
TRUMP: CUMHURİYETÇİLERİN AKILLI VE KARARLI OLMASI GEREKİYOR
Trump, yaptığı diğer paylaşımlarda Cumhuriyetçilerin akıllı ve kararlı davranmaları gerektiğini, Demokratların hükümetin kapatılması tehdidini ciddiye almaları gerektiğini belirtti.
Bütçe tasarısını "aptalca ve aşırı pahalı" olarak nitelendiren Trump, Demokratlar borç limitini sona erdirmez veya önemli ölçüde uzatmazlarsa sonuna kadar mücadele edeceğini açıkladı.
Kongre'nin maaş artışı talebine de karşı çıkan Trump, "Umarım, yakın gelecekte 'Amerika'yı yeniden büyük yaptığımızda' böyle bir artışı hak edersiniz." dedi.
BİDEN YÖNETİMİ: ÜLKE ÇAPINDA KARGAŞAYA NEDEN OLABİLİR
Biden yönetimi ise, hükümetin fon yetersizliği nedeniyle kapanmasının ülke genelinde karışıklığa yol açabileceği uyarısında bulundu. Beyaz Saray, hayati hizmetler dışında tüm federal faaliyetlerin durması durumunda istikrarsızlığın artacağını belirtti.
"BAŞKAN MUSK" TREND OLDU
Musk'ın girişimi, bazı Demokrat ve Cumhuriyetçileri de endişelendirdi. Musk'ın artan siyasi gücü, kendisine ve şirketlerine fayda sağlayacak politikalar için baskı yapacağı eleştirilerine yol açtı.
X platformunda "Başkan Musk" en çok konuşulan konulardan biri oldu.
TRUMP İDDİALARA KARŞI ÇIKTI
Trump ve ekibi NBC News'e yaptıkları açıklamada, Musk'ın bütçe tasarısını tek başına baltalamaktan sorumlu olduğu iddialarını reddetti. Trump, Musk ile görüştüğünü ve aynı fikirde olursa açıklama yapabileceğini söylediğini, Musk'ın maliyetleri göz önünde bulundurduğunu ve görüşlerinin kendisininkilerle aynı doğrultuda olduğunu belirtti.
TRUMP'IN MUHALEFETİ HÜKÜMET KAPANMASI RİSKİNİ ARTIRDI
ABD Kongresi, Eylül ayında 2025 mali yılı için geçici bir bütçe tasarısı onaylamıştı. Bu tasarı, 20 Aralık'a kadar hükümete finansman sağlıyordu.
Ancak, Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, 20 Aralık'tan önce, hükümeti 14 Mart'a kadar finanse eden yeni bir anlaşmaya vardı.
Trump'ın muhalefeti, bu tasarının Temsilciler Meclisi'nden geçmesini tehlikeye atarak, hükümetin fon yetersizliğinden dolayı kapanma riskini artırdı.
FEDERAL HÜKÜMET KAPANMASI NE ANLAMA GELİR?
Amerikan kanunlarına göre, Kongre her yılın bütçesini zamanında onaylamazsa, geçici bütçelerle hükümetin işletilmesi gerekiyor.
Bütçe onaylanmadığı dönemlerde, federal hükümet hayati hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerini durdurmak zorunda kalır.
Bu dönemde, hayati olmayan hizmetlerdeki kamu çalışanları zorunlu izne çıkarılırken, askeri personel, istihbarat yetkilileri, sağlık çalışanları, havaalanı ve hapishane güvenliği gibi "hayati personel" görevlerine devam eder. Ancak bu hayati personel bile genellikle yeni bir bütçe onaylanana kadar maaşlarını alamaz.
```