ABD ve dünya ikinci Donald Trump dönemine hazırlanıyor: Neler yaşanması bekleniyor? | Dış Haberler

Donald Trump, 2016-2020 yılları arasında küresel siyasetin odağında yer aldı ve şimdi, birkaç yıl sonra, yeniden Beyaz Saray'ın kapılarını çalıyor; ikinci bir başkanlık dönemine hazırlanıyor.

Yaklaşık on yıl önce, siyasi veya askeri tecrübesi olmadan başkanlık koltuğuna oturan ilk isim olarak tarihe geçti. New Yorklu iş insanı ve eski televizyon yıldızı Trump, dört yıllık ilk başkanlık döneminde ABD'yi ve dünyayı şaşkına çeviren, benzersiz bir liderlik sergiledi.

20 Ocak 2017'deki yemin töreninden bu yana yaşananlar...

O şaşırtıcı olayların ardından, Cumhuriyetçi Parti, 335 milyonluk nüfusa sahip ABD'de yeni bir aday bulamadı. 2020 seçimlerini kaybettikten sonra, Ocak 2021'deki Kongre baskınını tetikleyen ve ülke tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir kaos yaratan Trump, halefinin yemin törenine katılmayan tek ABD başkanı olarak da tarihe geçti. Ve yine de, bu tartışmalı isim, Joe Biden ve ardından Kamala Harris'in yarıştığı seçimi kazandı.

HÜKÜMLÜ İLK BAŞKAN

78 yaşındaki Trump, diğer başkanlardan o kadar farklı ki; "sus payı" davasında suçlu bulunmasına rağmen beraat etti. Görev yapmış ilk "hükümlü" başkan olacak.

5 Kasım'dan bu yana, 2025 yılının en çok beklenen olayı, 20 Ocak'ta gerçekleşecek ikinci yemin töreni. İkinci Trump dönemi neleri getirecek?

SOSYAL MEDYA FIRTINASINI

Trump, sosyal medyayı günlük hayatının bir parçası gibi kullanıyor. İlk başkanlığı sırasında X (eski adıyla Twitter) üzerinden 26.000'den fazla tweet attı. Seçimi kaybetmesinin ardından paylaştığı kışkırtıcı içerikler, hesabının kapatılmasına yol açtı. Bunun üzerine, "Truth Social" adlı kendi sosyal medya platformunu kurdu ve gelişmeleri burada paylaşıyor.

Seçim yarışına girmeden kısa bir süre önce X hesabı açan Trump, platformun sahibi Elon Musk'ın yakın çevresinde yer alıyor. Musk, Trump'ın seçim kampanyasına 130 milyon dolar bağışladı ve Trump'ın zaferiyle serveti 84 milyar dolar arttı. Musk da Trump gibi sosyal medyayı son derece aktif kullanıyor ve gerçeklikten uzak paylaşımlardan kaçınmıyor. Trump'ın da manipülatif içerik paylaşma eğilimi biliniyordu. Bu ikilinin sosyal medya gücünün, gerçeği saptıran ve doğruluğundan şüphe edilen haberlerin yayılmasında kullanılma riski oldukça yüksek. Sosyal medya zaten gerçeklik algısını bozuyor, bu ikilinin birlikteliği ise durumun daha da karmaşıklaşmasına neden olabilir.

DÜZENSİZ GÖÇMENLERİ SINIRDA DURDURMA PLANI

Trump'ın seçim kampanyasında en çok vurguladığı konu, düzensiz göçle mücadeleydi. 2016 kampanyasında, "güney sınırına duvar örmeyi ve masrafları Meksika'ya ödetmeyi" vaat etmişti. Göreve başladığı ilk saatlerde Meksika-ABD sınırını kapatma ve ülke tarihinin en büyük sınır dışı etme operasyonunu başlatma sözü verdi.

Düzensiz göçmenleri nasıl toplayacağı veya planlarını nasıl finanse edeceği konusunda detaylı bir açıklama yapmadı. Ayrıca, ilk başkanlığı sırasında başlatılan Meksika sınırındaki duvarın inşasının tamamlanacağına dair söz verdi.

ABD'nin Meksika ile güney sınırı arasındaki geçiş sayısı, Biden-Harris yönetimi sırasında rekor seviyelere ulaştı. ABD'li uzmanlar, Trump'ın vaat ettiği ölçekte sınır dışı etmelerin büyük yasal ve lojistik sorunlara yol açabileceğini ve ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceğini belirtti.

EKONOMİ VE VERGİLER

Trump, en sevdiği kelimenin "gümrük vergisi" olduğunu söylüyor. Seçim kampanyasında vaat ettiği yeni ticaret kısıtlamalarını hızlıca uygulamaya koymayı planlıyor.

Seçilmiş başkan, tüm ABD mal ithalatına %10 ila %20 arasında genel gümrük vergisi ve Çin'den gelen tüm ürünlere %60 gümrük vergisi uygulanacağını açıkladı. Bu, ilk döneminde çelik ve alüminyuma ve 300 milyar dolar değerindeki Çin mallarına uyguladığı vergileri önemli ölçüde artıracaktır.

ABD'deki anketler, ekonominin seçmenler için öncelikli bir konu olduğunu gösteriyor. Trump, Başkan Biden döneminde yükselip daha sonra düşen enflasyonu sona erdirme sözü verdi. Ancak bir başkanın fiyatları doğrudan etkileme gücü sınırlıdır.

ÇEVRE POLİTİKALARI

Küresel ısınmaya inanmayan Trump, ilk başkanlığı sırasında yüzlerce çevre anlaşmasından çekilmiş ve ABD'yi Paris İklim Anlaşması'ndan çıkan ilk ülke yapmıştı. Başkan Biden ise göreve geldiği gün anlaşmaya yeniden katılmıştı.

ABD medyasında Trump'ın ekibine anlaşmadan yeniden çekilme emri verdiği iddia edildi. Anlaşmadan çekilmek, ABD'nin belirlenen karbon emisyonu azaltımlarını karşılamakla yükümlü olmayacağı anlamına gelir.

Trump, Paris İklim Anlaşması'nın standartlarıyla zaten çelişiyor ve ABD'nin petrol ve gaz üretimini önceliklendirmek istediğini defalarca belirtti.

Ayrıca Biden yönetiminin rüzgar enerjisini genişletme ve elektrikli araç üretimini artırma planlarını eleştirdi; bu da yeni yönetiminin öncelikleri arasında yer alabilir.

RUSYA-UKRAYNA-İSRAİL...

Trump, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'ya, başkanlığı kazanması durumunda Ocak ayına kadar Gazze'deki savaşı bitirmesi gerektiğini söyledi. Son günlerdeki İsrail-Hamas müzakerelerinin sonuçlanması üzerinde bunun da bir etkisi olduğu düşünülüyor.

Ancak Trump'ın Gazze ve Batı Şeria hakkındaki görüşleri Biden yönetiminden oldukça farklı. Biden, İsrail birliklerinin Gazze'den çekilmesini ve Netanyahu'nun iki devletli çözümü kabul etmesini desteklerken, Trump daha önce İsrail'in Filistinliler üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasını sağlayacak bir planı desteklemişti. Bu planda, Filistinliler için 50 milyar dolarlık uluslararası yatırım yapmayı ve ekonomilerini desteklemeyi vaat etmişti.

Trump'ın damadı Jared Kushner, Trump'ın ilk başkanlığı sırasında Orta Doğu politikalarına yoğun şekilde dahil oldu ve Bahreyn ve BAE'nin İsrail'in egemenliğini tanıdığı İbrahim Anlaşmaları'na aracılık etti. Kushner, ikinci bir yönetimde aktif olarak yer alacağına dair kamuoyuna bir sinyal vermedi.

Trump, Rusya-Ukrayna savaşının da son bulmasını istiyor. Bu bölgede barışı sağlayacağına dair defalarca açıklama yaptı, ancak Kiev ve Moskova arasında barışı nasıl sağlayacağını açıklamadı. Seçim kampanyası sırasında göreve başlamadan önce görüşmelere başlayacağını söyledi.

Savaştan Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky'yi sorumlu tuttu ve kazanırsa ülkeye yatırım yapmama tehdidinde bulundu. Zelensky, Trump'ın seçim kampanyası sırasında Florida'daki malikanesinde Trump'ı ziyaret etti.

KÜRTAJ YASAĞI YOK

Bazı destekçilerinin isteklerine rağmen Trump, Kamala Harris ile yaptığı başkanlık düellosunda ulusal kürtaj yasağını yasalaştırmayacağını söyledi.

2022'de, Trump'ın ilk başkanlığı döneminin ardından, çoğunluğu muhafazakar yargıçlardan oluşan Yüksek Mahkeme, ülke çapındaki anayasal kürtaj hakkını iptal etti.

Kürtaj konusu Harris için önemli bir kampanya konusu oldu ve birkaç eyalette seçim günü kürtaj haklarını korumak için önlemler onaylandı.

Trump, eyaletlerin kürtajla ilgili kendi yasalarını belirlemede özgür olması gerektiğini düzenli olarak belirtti.